Мазмуны: найман ананын жалгыз улы болады, бир куни улын кыпшактар урлап алып кетип, шашын такырлап, басына туйенин терисин кидиртип куннин астына байлап кояды. Уакыт оте келе ана бала есенгиреп , мангудик болып калады. Оны туйе багуга, ягни кулдыкка салады. Шешеси байкус бур куни улын издеп, тауып : "Ай,улым , мен сени узак издедим Гой " - деп дауыс катса, улы шешесин танымайды екен . Шешеси жакындаган сайын кыпшактар анау айел сенин жауын , ол сени олтируге келе жатыр, ат ол айелди садагынмен деп айтса, алги бала шешесин танымай садакты алып, анасынын тура журегине дал кадап бирак атады!
Тәкаппарлық, мақтаншақтық, менменсушілік1. Өз елінде шекпен пішпеген, Кісі елінде мақпал пішеді .2. Иттің ұлығанын бөрі естімес. 3. Ит құтырса, иесін қабар, Шымшық құтырса, бүркітке шабар. 4. Қадір білмейтінге қадіріңді кетірме .5. Жаман сайға су түссе, өткел бермес кешуге. 6. Ашаршылықта түйенің сіңірі де тәтті, Тоқшылықта қозының құйрығы да қатты. 7. Есек құлағының ұзындығына мақтанар, Есалаң жүзінің қызылдығына мақтанар. 8. Жаман атқа жал бітсе, жанына торсық байлатпас, Жаман адамға мал бітсе, жанына қоңсы қондырмас. 9. Тойсаң тоқтының еті топырақ татиды.1 0. Мақтаншақ бар ақылын мақтанға тауысады. 11. Жақсы мақтанса есебін табар, Жаман мақтанса қатынын сабар. 12. Мылтығыңның күмісін айтпа, тиісін айт. 13. Өз үйінде ою оймаған, Кісі үйінде сырмақ сырыпты. 14. Ер өнерімен мақтансын. 15. Жаман адамға мал бітсе, жақынын танымас.1 6. Асқанға аспан да аласа. 17. Өз көшесінде жаман ит те жолбарыс. 18. Өзім есек бола тұрып, түйені жетектедім. 19. Еңкейгенге еңкей, басың жерге жеткенше, Шалқайғанға шалқай, төбең көкке жеткенше .20. Семіздікті қой ғана көтереді. 21. Аспанға айды бір шығардым. 22. Арыстан асқынса айға шабар, Ақымақ асқынса анасын сабар. 23. Саяз су сарқырап ағады. 24. Аяз би, әліңді біл, құмырсқа, жолыңды біл. 25. Тауық шақырғанға таң атпайды. 26. Көзінше мақтама, сыртынан даттама. 27. Білемін деп мақтанба, сенен де білгіш табылар .28. Тігілмеген етігіңді мақтама. 29. Алтаумын деме, жетеуге жолығасың, Жетеумін деме, сегізге жолығасың. 30. Тағасының күмісіне мақтанба, Атыңның жүрісіне мақтан.3 1. Баймын деп мақтанба, жарлылық бар. Көппін деп мақтанба, жалғыздық бар .32. Қу сүйекті ит те қажамайды.3 3. Тентек өзін дәу санайды, Жантақ өзін бау санайды. 34. Айдағаны бес ешкі ысқырығы жер жарады. 35. Бояушы, бояушы дегенге сақалын бояйды .36. Есек семірсе, иесін тебер. 37. Бір аштықтың бір тоқтығы бар. 38. Атты жолдас болмайды арбалымен, Жортақ жолдас болмайды жорғалымен. 39. Әлін білмеген әлемге таңданады. 40. Есек өзін атқа балайды да, Әттең, деп құлағына қарайды. 41. Еңкейгенге еңкей, атаңның қара құлы емес, Шалқайғанға шалқай, пайғамбардың ұлы емес. 42. Өзім білем деген, өрге ба 43. Көр көкірек жігіттен ер көкірек егде артық. 44. Айға бойымыз жетсе, күнге қолымыз жетеді. 45. Орынсыз мақтау орға жығады. 46. Адаспаймын деген адам тал түсте адасады. 47. Өзін-өзі мақтаған - өліммен тең. 48. Қолымен қосаяқ соққан, аузымен орақ орады. 49. Сүтсіз қой маңырауық .50. Шөлдің қамысы болмайды, Жаманның намысы болмайды .51. Мақтаншақтық өтірік айтқызады, Өтірік көңіл қайтқызады. 52. Қорқау қасқырға жем болғанша, Арыстанға жем болған жақсы. 53. Мақтаншақты мақтасаң, басыңа секіреді. 54. Аш отырып, ас таңдайды, Жаяу отырып, ат таңдайды. 55. Болған кісі болдым демес, Болдым десе, болғаны емес .56. Ердің атағы туырлықтай, өзі бұлдырықтай. 57. Бас болмақ оңай, бастамақ қиын. 58. Бидайдың кеудесін көтергені - дақылы жоқтығы, Жігіттің кеудесін көтергені - ақылы жоқтығы .59. Өзіңді-өзің мақтама, біреу мақтасын. 60. Жақсымын деп мақтанба, халық айтпай, Батырмын деп баптанба, барып қайтпай.
Кісі елінде мақпал пішеді
.2. Иттің ұлығанын бөрі естімес.
3. Ит құтырса, иесін қабар,
Шымшық құтырса, бүркітке шабар.
4. Қадір білмейтінге қадіріңді кетірме
.5. Жаман сайға су түссе, өткел бермес кешуге.
6. Ашаршылықта түйенің сіңірі де тәтті,
Тоқшылықта қозының құйрығы да қатты.
7. Есек құлағының ұзындығына мақтанар,
Есалаң жүзінің қызылдығына мақтанар.
8. Жаман атқа жал бітсе, жанына торсық байлатпас,
Жаман адамға мал бітсе, жанына қоңсы қондырмас.
9. Тойсаң тоқтының еті топырақ татиды.1
0. Мақтаншақ бар ақылын мақтанға тауысады.
11. Жақсы мақтанса есебін табар,
Жаман мақтанса қатынын сабар.
12. Мылтығыңның күмісін айтпа, тиісін айт.
13. Өз үйінде ою оймаған,
Кісі үйінде сырмақ сырыпты.
14. Ер өнерімен мақтансын.
15. Жаман адамға мал бітсе, жақынын танымас.1
6. Асқанға аспан да аласа.
17. Өз көшесінде жаман ит те жолбарыс.
18. Өзім есек бола тұрып, түйені жетектедім.
19. Еңкейгенге еңкей, басың жерге жеткенше,
Шалқайғанға шалқай, төбең көкке жеткенше
.20. Семіздікті қой ғана көтереді.
21. Аспанға айды бір шығардым.
22. Арыстан асқынса айға шабар,
Ақымақ асқынса анасын сабар.
23. Саяз су сарқырап ағады.
24. Аяз би, әліңді біл, құмырсқа, жолыңды біл.
25. Тауық шақырғанға таң атпайды.
26. Көзінше мақтама, сыртынан даттама.
27. Білемін деп мақтанба, сенен де білгіш табылар
.28. Тігілмеген етігіңді мақтама.
29. Алтаумын деме, жетеуге жолығасың,
Жетеумін деме, сегізге жолығасың.
30. Тағасының күмісіне мақтанба,
Атыңның жүрісіне мақтан.3
1. Баймын деп мақтанба, жарлылық бар.
Көппін деп мақтанба, жалғыздық бар
.32. Қу сүйекті ит те қажамайды.3
3. Тентек өзін дәу санайды,
Жантақ өзін бау санайды.
34. Айдағаны бес ешкі ысқырығы жер жарады.
35. Бояушы, бояушы дегенге сақалын бояйды
.36. Есек семірсе, иесін тебер.
37. Бір аштықтың бір тоқтығы бар.
38. Атты жолдас болмайды арбалымен,
Жортақ жолдас болмайды жорғалымен.
39. Әлін білмеген әлемге таңданады.
40. Есек өзін атқа балайды да,
Әттең, деп құлағына қарайды.
41. Еңкейгенге еңкей, атаңның қара құлы емес,
Шалқайғанға шалқай, пайғамбардың ұлы емес.
42. Өзім білем деген, өрге ба
43. Көр көкірек жігіттен ер көкірек егде артық.
44. Айға бойымыз жетсе, күнге қолымыз жетеді.
45. Орынсыз мақтау орға жығады.
46. Адаспаймын деген адам тал түсте адасады.
47. Өзін-өзі мақтаған - өліммен тең.
48. Қолымен қосаяқ соққан, аузымен орақ орады.
49. Сүтсіз қой маңырауық
.50. Шөлдің қамысы болмайды,
Жаманның намысы болмайды
.51. Мақтаншақтық өтірік айтқызады,
Өтірік көңіл қайтқызады.
52. Қорқау қасқырға жем болғанша,
Арыстанға жем болған жақсы.
53. Мақтаншақты мақтасаң, басыңа секіреді.
54. Аш отырып, ас таңдайды,
Жаяу отырып, ат таңдайды.
55. Болған кісі болдым демес,
Болдым десе, болғаны емес
.56. Ердің атағы туырлықтай, өзі бұлдырықтай.
57. Бас болмақ оңай, бастамақ қиын.
58. Бидайдың кеудесін көтергені - дақылы жоқтығы,
Жігіттің кеудесін көтергені - ақылы жоқтығы
.59. Өзіңді-өзің мақтама, біреу мақтасын.
60. Жақсымын деп мақтанба, халық айтпай,
Батырмын деп баптанба, барып қайтпай.