Әділдің арманы
Әділ терең ой құшағында отыр. Оның бар арманы – өскенде
ұшқыш болу. Бірде құс болып ұшып кеткісі келеді. Енді бірде
«Шіркін, мен де темір құстың моторын өзіме бағындырсам»
деп ойлайды. «Ол үшін, - дейді апайы, - сабақты жақсы
оқу керек және спортпен шынығу міндетті шарт». Әділге
бәрінен де қиын тигені – сабақ оқу. Сабағын оқиын десе,
қызықты ойынды кім ойнамақ?
«Балдырған» журналынан
• Мәтін мазмұны бойынша бір-біріңе сұрақ қой.
• Мәтінді әрі қарай өзің жалғастырып көр.
• Мәтіннен сын есімдерді тап. Дара, күрделі екенін айт.
Арғы ата-бабаларымыз аспан денелерін
зерттеп, аса құнды еңбектер жазған.
Орта Азияның ұлы астрономдары қатары-
на Әбу Насыр әл-Фарабиді, Әбу Райхан әл-Би-
руниді, Омар Һайамды, Мұхаммед Тарағай
Ұлықбекті жатқызамыз. Әл-Фарабидің мол
рухани қазынасының ішінде астрономияға
қатысты еңбектері де көп. Ал әл-Бируни Орта
Азияда жыл санаудың екі жүйесі болғанын анықтаған. Уақытты есептеу әдіс-
тері, жыл мен ай, апта мен күн есептері туралы айтқан. Омар Һайам күнтізбені
дәл жасаған. Күнтізбедегі жыл басы 22 наурызға сәйкес келеді. Ұлықбектің
үлкен ерлігі – Самарқанда үлкен астрономиялық обсерватория салдырып,
жұлдыздардың жаңа тізбесін жасауы.
( «Менің алғашқы энциклопедиям» жинағынан)
Объяснение:
Тумар слышала что персы, которые хотели завоевать земли саков, хотят построить мост чтоб пройти через реку. Она к Киру отправляет война: "Король мади! Оставь задуманное. Иди в своем королевстве командуй. Нас не трогай! Если хочешь воевать, не трать время зря на постройку моста. Если хочешь воевать на этой стороне берега, мы отступим назад и откроем дорогу. А если хочешь воевать на той стороне берега, то ты отступишь. Решай сам по своему желанию! "
Король Кир позвал Тумара воевать. Как обещали, массагеты отступили за трехдневную землю. Когда они ушли Кир переведет своих войнов на ту сорону берега. Войнов массагет обманным путем берет и убьет всех. Командира воисков, сына Тумара Спаргапа возьмет в плен. Про сына и войсков услышав Тумар Киру отправит своего война чтоб передал ее последнее слово