Достық – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Дос-жарандардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Сондықтан достық адамдардың сенімінен басталады.Мысалы, біреуінде қызбалық не шабандық, екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға және қиын сәттерде өзіне сенімді болу үшін көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Қазақтың дәстүрлі әдеп жүйесінде достыққа үлкен көңіл бөлінеді. Халық арасында достық туралы мақал-мәтелдер жеткілікті: “Дос жылатып, дұшпан күлдіріп айтады”, “Досы жақсының, өзі де жақсы”, “Дүниеде адамның жалғыз қалғаны — өлгені, қайғының бәрі соның басында”. Достыққа қарама-қарсы ұғым — қастық пен күншілдік. Мұндай сезімге ерік алдырғандар басқаның қуаныш-қызығын, ырыс-бағын көтере алмайды, дос дегеннің не екендігін білмейді. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі; это текс
Адам не себепті өзіне дос іздейді?
А) Мұң-шерін тарқатып, мал-дүние, ақша алу үшін
В) Қиын сәттерде өзіне сенімді болу үшін
С) Сырын айтып, қуаныш-қайғысымен бөлісу үшін
Д) Өзімшілдік, еріншектік қасиеттерді жою үшін
Верблюду не убежать от вьюка, коню – от телеги.
2. Ажалды киік ашыққа қашады.
Обреченная дикая коза по открытому полю бежит.
3. Ажалды қарға бүркітпен ойнар.
Обреченная на смерть ворона с беркутом играет6.
Түйенің үлкені көпірде таяқ жейді.
Все шишки на мосту достаются самому большому врблюду.
7. Соңғы түйенің жүгі ауыр.
У последнего вреблюда груз тяжелый.
8. Кедей болар жігітке ажалды мал тап болар.
Обреченному бедствовать жигиту, обреченная на смерть скотина достается.
9. Жүгірген жетпес, бұйырған кетпес.
Что не догнать, бегом не догонишь.
10. Ажалды киіктің аяғы тыныш жатпайды.
У ищущей смерти косули ноги не знают покоя.
11. Ажалды ташқанға аш мысық тап болар.
Обреченной мышке голодная кошка встречается
Үстеулері бар мақал мәтелдер:
1. Еріншектің ертеңі бітпес.
2. Ақсақ қой түстен кейін маңырайды.
3. Жылы - жылы сөйлесең, жылан інінен шығады.
4. Көш жүре түзеледі.
5. Қайтып келер есікті қатты жаппа.
6. Еріншекке бүгіннен ертең оңай.
7. Ерте жатып, кеш тұру - еріншектің белгісі.
Үстеулері бар жұмбақтар:
1) Айуан ЕКІ аяқты, асқан батыр,
Басына о батырдың тіккен шатыр.
Шешерсің дана болсаң бұны біліп,
Кел-кел деп, қан майданға шығысқанда,
Бір айла адамзатта болып жатыр. (Бүркіт)
2) БЕС жігіт біреуінен біреуі аласа,
Тұрады төрті көрші, бірі оңаша.
Бастары бірікпесе кетер әлі,
Ырқына бір-бірінің ұнамаса.
Тастайды тау қпарып, көл қотарып,
Бесеуі бір ниетпе шыға қалса. (5 саусақ)
3) БІР итім бар үрмейді,
Ары-бері жүрмейді.
Тамақ берсең жемейді,
Су ішуді білмейді.
Ол тұрғанда еш адам,
Үй ішіне кірмейді. (Құлып)
4. Түнде адассаң егерде, Компасың бар төбеңде. (Ай)
Үстеулері бар жаңылтпаштар:
1. Абжылаңдай арбамасаңшы, абдырамай тал жинасаңшы.
2. Алты алманы алды Алма,
Алды алманы Алдан да.
Алдан, Алма алды алма,
Ал есебін, алданба.
3. Қырық үш қызғыш құсқа
қырық үш қызғыш құсты қосса
қанша қызғыш болады?
4. Үш кісі ішік пішті,
Бес кісі ішік пішті,
Қанша кісі ішік пішті?
5. Сексен сегіз сәбізді
Күнде өгізге жегізді.
Күнде сексен сегіз
Сәбіз жеген өгіз семіз.