• Елдің іргетасы іспетті өткен тарихымызды ұлықтап, «Тәуелсіз Қазақстан. Бұл күнге қалай жеттік?!» тақырыбында көркемдегіш құралдарды қолдана отырып, достарыңа креативті хат жазыңдар
-Сәлем Меруерт! -Сәлем Алма -Меруерт,сен маған көмектесе аласың ба? Бізде жақында ашық сабақ өтеді,мұғалім бізге Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов туралы біліңдер-деп айтты -Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов (шын есімі Мұхаммед Қанафия; 1835, Қостанай облысы Сарыкөл ауданы Құсмұрын жері — 10 сәуір 1865, Көшентоған, Жетісу) — қазақтың ұлы ғалымы, XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі, шығыстанушы, тарихшы, фольклоршы, этнограф, географ,ағартушы. Әжесі бала күнінде «Шоқаным» деп еркелетіп айтуымен, «Шоқан» аталып кеткен. -Өте қызық екен. -Қазақтың ұлы ойшыл-ағартушылары Шоқан мен Абайдың дүниетанымы мен шығармашылық бағытында, тарих пен заман мәселелерін түсінуі мен талдауыңа, әсіресе, мәдени мұраны меңгеру, дамыту, оны елдің рухани қажетіне жарату әрекетінде мол үндестік байқалады. Бұл Абай мен Шоқанның ауыз әдебиетінің асыл үлгілерін жас кезінен санаға сіңіріп, өшпес тағлым алуынан да, небір шешендер мен ақындардың тапқыр сөздерін естіп есуінен де, арғы түбі шығыс елдерінен таралған, араб, парсы, түркі тілдеріндегі қисса, дастан, аңыз, әпсана, ғазел мүлкін өздігінше ізденіп оқып, білімін байытуынан да, орыс және Европа кітаптары, соның ішінде олардағы фольклорлық нұсқалармен терең таныстығынан да көрінеді. Шоқан халық әдебиетін тарихты танудың аса бағалы ескерткіштері деп қараса, Абай көркемсөз байлығын жамағатты кәміл адамдық жолдарға баулып, тәрбиелеудің, жақсылықтарды өнеге етіп көрсетіп, зұлымдық, надандық атаулыны әшкерелеуің құралы санады. Абай осы мақсатты көздеп, езінің шығармаларында ауыз әдебиетінде қалыптасқан неше алуан нақыл сөздерді, мақал-мәтелдерді, тұрақты тіркестерді жаңғырта пайдаланды. Абайдың халық елеңдеріндегі дәстүрлі ұйқастар мен буындық өлшемдерді, арнау, толғау, жоқтау, жұбату секілді фольклорлық жанрларды қолдануы осыны көрсетеді. Шығыс фольклорындағы фабулаларға сүйеніп, «Ескендір», «Масғұт», «Әзімнің әңгімесі» тәрізді келемді туындылар жаратуы да ақынның жаһан халықтарының рухани қазынасын кең игергендігін дәлелдейді. -Сен бұның бәрін қайдан білесін? -Маған атам түсіндірген. -Көп рахмет!Сау бол!Келесі кездескенше. -Сау бол!
Біздің елдің тәуелсіз ел екенін, оның өзінің тәуелсіздігін тойлап жатқанын айту. Балалардың білімін толықтыра отырып өз елінің байлықтары мен қалалары туралы айту. Балалардың ауызекі сөйлеу тілін, ойлау қабілетін дамытып, өздерінің ойын айтып жеткізе білу қабілетін дамыту. Өз Отанын, туған жерін зерттеп ой- өрісін өсіру. Топтық ойын арқылы баланың іс- қабілетін арттырып, кішкене мәтіндер құрап айтуын толықтыру. Өз еліне, туған жеріне махаббатпен қарап, ар – ождан намысын өрбіту. Сөздік жұмыс:океанариум этнобақ, қазба байлықтар, бәйтерек ескерткіштер, мейрамдық иллюминация, Құрал жабдықтар: Суреттер, Актау, Астана қаласының бейнелеулері, жануарлардың суреті бар қима карточкалар, Қазақстан Республикасының рәміздері. Сабақ барысы Шаттық шеңбері. Армысың шапағатты күніміз Армысың мейірімді жеріміз Армысың табиғат анамыз Әдеппен бас иер баламыз Тәрбиеші: Балалар, әр түрлі халықтар достығынан құралған Қазақстан Республикасы – өзінің Тәуелсіздік мейрамын тойлайды. Отан – деген сөз ол ең қымбат, ең керекті, барлық адамдардың сүйіктісі ол өз Отаны. Балалар айтыңдаршы Отан деген сөзі сіздер үшін не? (менің үйім, менің отбасым, менің анам, менің туған жерім тағы басқалар). Дұрыс айтасыңдар бұлардың бәрі үлкен де құдіретті Отан деген мағынаны береді және де ол кішкентай ғана отбасы, қалалар, туған жер деген ұғымдардан құралады. Бала: Отан сенің ата – анаң Отан досың бауырың Отан өлкең астанаң Отан аудан ауылың Отан осы достарым Көңілге оны түйе біл Отан деп өсіп жас жаның Оны ардақтап сүйе біл. Бала: Сырқылмайтын қуатым Тірегімсің Қазақстан Мәңгі соғып тұратын Жүрегімсің Қазақстан Сұлу далам менің сүйген еркемсің Жаны жайсан жартылған көркемсің Қандай жақсы қазақ болып туғаның О, туған жер тамашасың көркемсің. Бала: Алтын дәнді даласы бар Ақ күмістей қаласы бар Неткен сүлу неткен көркем Осы менің туған өлкем Көгінде көк нұрын төккен Жерінде гул жұпар сепкен Неткен сұлу, неткен көркем Осы менің туған өлкем.
-Сәлем Алма
-Меруерт,сен маған көмектесе аласың ба?
Бізде жақында ашық сабақ өтеді,мұғалім бізге Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов туралы біліңдер-деп айтты
-Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов (шын есімі Мұхаммед Қанафия; 1835, Қостанай облысы Сарыкөл ауданы Құсмұрын жері — 10 сәуір 1865, Көшентоған, Жетісу) — қазақтың ұлы ғалымы, XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі, шығыстанушы, тарихшы, фольклоршы, этнограф, географ,ағартушы. Әжесі бала күнінде «Шоқаным» деп еркелетіп айтуымен, «Шоқан» аталып кеткен.
-Өте қызық екен.
-Қазақтың ұлы ойшыл-ағартушылары Шоқан мен Абайдың дүниетанымы мен шығармашылық бағытында, тарих пен заман мәселелерін түсінуі мен талдауыңа, әсіресе, мәдени мұраны меңгеру, дамыту, оны елдің рухани қажетіне жарату әрекетінде мол үндестік байқалады. Бұл Абай мен Шоқанның ауыз әдебиетінің асыл үлгілерін жас кезінен санаға сіңіріп, өшпес тағлым алуынан да, небір шешендер мен ақындардың тапқыр сөздерін естіп есуінен де, арғы түбі шығыс елдерінен таралған, араб, парсы, түркі тілдеріндегі қисса, дастан, аңыз, әпсана, ғазел мүлкін өздігінше ізденіп оқып, білімін байытуынан да, орыс және Европа кітаптары, соның ішінде олардағы фольклорлық нұсқалармен терең таныстығынан да көрінеді. Шоқан халық әдебиетін тарихты танудың аса бағалы ескерткіштері деп қараса, Абай көркемсөз байлығын жамағатты кәміл адамдық жолдарға баулып, тәрбиелеудің, жақсылықтарды өнеге етіп көрсетіп, зұлымдық, надандық атаулыны әшкерелеуің құралы санады. Абай осы мақсатты көздеп, езінің шығармаларында ауыз әдебиетінде қалыптасқан неше алуан нақыл сөздерді, мақал-мәтелдерді, тұрақты тіркестерді жаңғырта пайдаланды. Абайдың халық елеңдеріндегі дәстүрлі ұйқастар мен буындық өлшемдерді, арнау, толғау, жоқтау, жұбату секілді фольклорлық жанрларды қолдануы осыны көрсетеді. Шығыс фольклорындағы фабулаларға сүйеніп, «Ескендір», «Масғұт», «Әзімнің әңгімесі» тәрізді келемді туындылар жаратуы да ақынның жаһан халықтарының рухани қазынасын кең игергендігін дәлелдейді.
-Сен бұның бәрін қайдан білесін?
-Маған атам түсіндірген.
-Көп рахмет!Сау бол!Келесі кездескенше.
-Сау бол!
Біздің елдің тәуелсіз ел екенін, оның өзінің тәуелсіздігін тойлап жатқанын айту. Балалардың білімін толықтыра отырып өз елінің байлықтары мен қалалары туралы айту. Балалардың ауызекі сөйлеу тілін, ойлау қабілетін дамытып, өздерінің ойын айтып жеткізе білу қабілетін дамыту. Өз Отанын, туған жерін зерттеп ой- өрісін өсіру. Топтық ойын арқылы баланың іс- қабілетін арттырып, кішкене мәтіндер құрап айтуын толықтыру. Өз еліне, туған жеріне махаббатпен қарап, ар – ождан намысын өрбіту. Сөздік жұмыс:океанариум этнобақ, қазба байлықтар, бәйтерек ескерткіштер, мейрамдық иллюминация, Құрал жабдықтар: Суреттер, Актау, Астана қаласының бейнелеулері, жануарлардың суреті бар қима карточкалар, Қазақстан Республикасының рәміздері. Сабақ барысы Шаттық шеңбері. Армысың шапағатты күніміз Армысың мейірімді жеріміз Армысың табиғат анамыз Әдеппен бас иер баламыз Тәрбиеші: Балалар, әр түрлі халықтар достығынан құралған Қазақстан Республикасы – өзінің Тәуелсіздік мейрамын тойлайды. Отан – деген сөз ол ең қымбат, ең керекті, барлық адамдардың сүйіктісі ол өз Отаны. Балалар айтыңдаршы Отан деген сөзі сіздер үшін не? (менің үйім, менің отбасым, менің анам, менің туған жерім тағы басқалар). Дұрыс айтасыңдар бұлардың бәрі үлкен де құдіретті Отан деген мағынаны береді және де ол кішкентай ғана отбасы, қалалар, туған жер деген ұғымдардан құралады. Бала: Отан сенің ата – анаң Отан досың бауырың Отан өлкең астанаң Отан аудан ауылың Отан осы достарым Көңілге оны түйе біл Отан деп өсіп жас жаның Оны ардақтап сүйе біл. Бала: Сырқылмайтын қуатым Тірегімсің Қазақстан Мәңгі соғып тұратын Жүрегімсің Қазақстан Сұлу далам менің сүйген еркемсің Жаны жайсан жартылған көркемсің Қандай жақсы қазақ болып туғаның О, туған жер тамашасың көркемсің. Бала: Алтын дәнді даласы бар Ақ күмістей қаласы бар Неткен сүлу неткен көркем Осы менің туған өлкем Көгінде көк нұрын төккен Жерінде гул жұпар сепкен Неткен сұлу, неткен көркем Осы менің туған өлкем.