Ереже
Нақ осы шақ (собственно-настоящее) Не істеп отыр? Түбір+ы, іп, ып, а, е, й+тұр, жүр, отыр, жатыр+ж.ж (жіктік жалғау) бар-ып отыр-мын
Жедел өткен шақ (очевидное Не істеді? Түбір+ды, ді, ты, ті+ж.ж Бар+ды+м
Ауыспалы келер шақ (переходное будущее) Не істейді? Түбір+а, е, й+ж.ж Бар+а+мын
Мәтіндегі етістіктерді үш шаққа қойып, жаз.
Нақ осы шақ: дүниеге келіп отыр, еркеле-, атап кет-, бол-, әуес бол-, тыңдап өс-, жұмса-, байқал-.
Жедел өткен шақ: дүниеге келді, еркеле-, атап кет-, бол-, әуес бол-, тыңдап өс-, жұмса-, байқал-.
Ауыспалы келер шақ: дүниеге келеді, еркеле-, атап кет-, бол-, әуес бол-, тыңдап өс-, жұмса-, байқал
Күшігім еркелей білетін,
Кейде ол шәуілдеп үретін.
Жата қап аяғын көтерсе
Көргендер еріксіз күлетін.
Тойған соң томпайып жататын,
Бір тәтті ұйқыға бататын.
Түсінде мысықпен алысып,
Жүретін бөлмеде жарысып.
Қарасам, міне енді өсіпті,
Ит бопты кәдімгі қабаған.
Әуелі өзіме өшікті
Күнәм жоқ бір рет сабаған.
Мақтайды біреулер даурығып,
Қасқыр деп итімді қабаған.
Мен жүрмін кете алмай айығып,
Өз итім түсірген жарадан,
***
Отырсам үндемей үйімде,
Тоқмейіл, ақпейіл күйімде.
Келуші көбейіп кетеді
Шашымның ағынан сүюге.
Мақтауға бәрі әзір, жайдары
Мейрімнің ағаға шегі жоқ.
Ақтарар сырларын қайдағы,
Бірінің дығы жоқ, кегі жоқ.
Сәл ғана өзгеріп қалпымнан,
Әділдік сөйлесем болғаны,
Біреуі алып қап алқымнан,
Союға әзір тұр қалғаны...
Тойған соң жататын пырылдап
Мен мысық емеспін, достарым,
Жан болып жүрген сон, шырылдап
Айтамын арымның қосканын