Ерте заманнан адамдар жұлдыздызды аспанды шоқжұлдыздарға бөлген. Қазіргі кезде 88 шоқжұлдыз бар. Көп уақытқа дейін халық «жұлдыздар орнынан қозғалмайды»
деп жорамалдаған. Аристотель заманынан бастап ғасырлар бойы «жұлдызды аспан
мәңгілік өзгермейді» деп сенген. «Аспан - хрусталь сфера, оның сыртында Құдайлар өмір
сүреді» деп сенген. XVI ғасырдың соңында Джордано Бруно: «Жұлдыздар — Күн сияқты
аспан денелері», деген пікір айтқан.
Ғалымдар жұлдыздарды дүниежүзіндегі үлкен расытханалар мен астрономиялык
орталықтарда зерттейді. Қазақстанда Астрофизика институты зерттейді.
Неміс ғалымы Бессель аспан әлемін зерттеген. Бессель жаңа аспан денелерін
ашқан. Ғалым – әлемдегі бірінші астроном. Ол 75 мың жүлдыздың орнын анықтап,
Коперниктің ілімін дәлелдеген. Коперник Жердің дөңгелек екенін алғаш айтқан. Бессель
Кёнигсберг расытханасында жұмыс істеген. Бессель XIX ғасырда ғылымды дамытуға көп
еңбек еткен.​

1ж мен аламын (алармын), жеймін

2 ж  сен аласың(аларсын), жейсің

2ж. сіз аласыз(аларсыз), жейсіз

3 ж. ол алады (алар), жер

    КЕлер шақ (мн ч)

1ж. біз аламыз)алармыз), жейміз

2 ж. сендер аласындар(аларсыңдар), жейсіңдер

2 ж.сіздер аласыздар(аларсыздар), жейсіздер

3 ж. олар алады(алар), жер

                           Өткен шақ (едч)

1 ж мен алдым, жедім

2 ж.сен алдың, жедің

2 ж. сіз алдыңыз, жедіңіз

3 ж. алды,жеді

                            Өткен шақ(мнч)

1 ж біз алдық, жедік

2 ж.сендер алдыңдар, жедіңдер

2 ж.алдыңыздар, жедіңіздер

3 ж. олар алды, жеді

Бір күні атасынан немересі келіп былай деп сұрайды:

-ата айтыс деген не?екі адам неге бір-бірімен айтысады?-деп сұрайды.

Сонда атасы:

-Айтыс — ауыз әдебиетінде ежелден қалыптасқан поэзиялық жанр, топ алдында қолма-қол суырып салып айтылатын сөз сайысы, жыр жарысы-деп жауап береді.

Айтысқа қызыққан немересі

-Ата айтыстың қандай түрлері бар? 'деп сұрайды.

Атасы ойланбастан

-Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар:

1. Бәдік; 2. Жар-жар; 3. Жануарлар мен адамның айтысы; 4. Өлі мен тірінің айтысы; 5. Жұмбақ айтысы; 6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы; Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар- деп жауап қайтарып

немересінің айтысқа деген көзқарасын артырады!