Ерте заманнан адамдар жұлдыздызды аспанды шоқжұлдыздарға бөлген. Қазіргі кезде 88 шоқжұлдыз бар. Көп уақытқа дейін халық «жұлдыздар орнынан қозғалмайды»
деп жорамалдаған. Аристотель заманынан бастап ғасырлар бойы «жұлдызды аспан
мәңгілік өзгермейді» деп сенген. «Аспан - хрусталь сфера, оның сыртында Құдайлар өмір
сүреді» деп сенген. XVI ғасырдың соңында Джордано Бруно: «Жұлдыздар — Күн сияқты
аспан денелері», деген пікір айтқан.
Ғалымдар жұлдыздарды дүниежүзіндегі үлкен расытханалар мен астрономиялык
орталықтарда зерттейді. Қазақстанда Астрофизика институты зерттейді.
Неміс ғалымы Бессель аспан әлемін зерттеген. Бессель жаңа аспан денелерін
ашқан. Ғалым – әлемдегі бірінші астроном. Ол 75 мың жүлдыздың орнын анықтап,
Коперниктің ілімін дәлелдеген. Коперник Жердің дөңгелек екенін алғаш айтқан. Бессель
Кёнигсберг расытханасында жұмыс істеген. Бессель XIX ғасырда ғылымды дамытуға көп
еңбек еткен.
Объяснение:
Көксерек - ең жабайы жануардың бір түрі . Қасқырды қанша асырысаңда , орманға қарап улыйды дегендей қасқырды қолға үйрету мүмкін емес деп ойлаймын. Ия көксерек табиғат перзенті оны да құдай жаратқан бірақ оны бекер жаратпаған шығар оның да керегі бар деп ойлаймын . Қасқыр аш болса ол адамды да жеуге дайын сондықтан . Қасқыр өте жауыз , кекшіл болып келеді әрине а өлтірді , оларға қианат жасады көксеректің бауырларынан айырды , ақ қасқыр деген жарынан айырылды әрине кек алмасқа . Сондықтан табиғатты қорғау керек . Ешкімге қиянат жасауға болмайды өмір бумеранг дегендей басына қайтып келеді.
Қамшы туралы кейбір тілдік мәліметтерді Қазақ совет энциклопедиясынан да (ҚСЭ) кездестіре аламыз. Жұмсалу орнына қарай ол ‘’ат камшы, арба қамшы, түйе камшы, соқа қамшы’’ деп аталса, өріміне қарай ‘’төрт таспа камшы, бестаспа қамшы, сегіз өрім, кырық өрім қамшы, он екі таспа камшы’’ деп аталады [3]. Қамшының кішкене шағындау түрін аймақтық тілде ‘’тай қамшы’’ деп атайды: "Төбесінде тұлымшағы бар дөңгелек тақиялы қолына тай қамшының сабын сәл ұзын жіңішке қара таяғы өзіне ғана жарасқан " (Есенжол Домбай. Жаман Жәутік, 1980, 205-6.). Қамшы сабының ‘’тобылғы, ырғай, еліктің сирағы’’ т.б. заттардан жасалатыны белгілі. Кейбір өрімшілер ‘’ат қамшының’’ сабын қайыстың өзінен тығыз етіп өреді. Оны ‘’өрме сапты камшы’’ дейді. Қамшыны, негізінде, мықты қайыстан өреді. Түйелі елде шідер, шылбыр, қамшы ‘’түйенің құйыршығынан’’ істеледі. Ал құйыршық дегеніміз "түйенің ұзын құйрық терісінің ортасынан тілгендегісіндей етіп бөлек алған тері" [4]. Қамшы өрудің шеберлерін қазақтар ‘’өрімші’’ деп арнайы атаған. Кейбір ‘’өрімшілер’’ әдетте өрімнің ұзындығын қамшы иесінің тұтамына лайық өруге тырысқан. Өрімшілікті айтылатын мына сөз осы бір ерекшелікке байланысты болуы керек.