Есімдіктің сөйлемдегі атқаратын қызметін түсініп, зат ес Оку тапсырмасы
Оқулықтың 102-бетіндегі 10-тапсырма: Есліктерді пайдалану, өлең сипаттамасының қарасөзбен жазу.

Теңізге мынау қарашы, Жетпейді көздің шарасы.
Кеткендей боп тұр астасып,
Аспан мен жердің арасы.
Мұнда жоқ кінә-кек деген,
Мұнда жоқ шет пен шек деген. Сан бақыт мұнда бүршіктеп,
Сан мұрат мұнда көктеген. Жұмыс жат қайғы-қасірет,
Айтары - ерлік өсиет.
Теңіздің теңізінде
Тану да үлкен касиет.
Т.Айбергенов
​

Ашық аспан күлімсіреген күн жайнап тұрған еді. Үшеуі қаланың сыртында айдалада серуендеп жүр. Гүлдер теріп үйлеріне қайтып бара жатқанда, бір ғажап затқа соқтығады. Арасынан біреуі сол затты аяғымен теуіп қалғанда, әлгі екеуі шошып кетеді. Өйткені ол зат бомбаға ұқсас болатын. Бір сәтте әлгі бомба жарылмай жай ғана бұрқылдаған дауыс шығарады. Үшеуі бұған назар аудармай үйге аттанады. Екі шақырым қашықтық аралығында жүрерде, әлгі зат масқара дыбыспен жарылады. Үшеуінің есінен бұл оқиға кетпестей болды.

Шырша – қарағай тұқымдасына жататын биіктігі 30-50 м, баяу өсетін қылқанжапырақты ағаш. 15-20 жылға дейін өте жай, кейін жылына 30 см-ге дейін өсетін болады.Мәңгіжасыл өсімдік болғанымен, 6-12 жылда қылқандарын кезекпен түсіріп, жаңарып отырады. Өсе келе жан-жағына жайыла түсетіндіктен, олардың бір-бірінен немесе өзге ағаштардан арақашықтығы кемінде 6 м болғаны дұрыс. Осы себепті де оны тар аулалардан гөрі, арнайы бақтарға, кең ауласы бар балабақша, мектеп алаңқайларына еккен жөн. Шыршаны ауа тазартатын ерекше қасиетіне қарай, аурухана,шипажайлардың маңына көптеп еккен дұрыс. Шыршаның түрі өте көп. Оның ішінде қылқанының түсі көк, қызғылт, сарғыш және ашық жасыл түрлері көгалдандыруда үлкен қолданыста. Шығыс шыршасының қылқаны сары немесе алтын түстес, ине қылқанды шыршаныкі көк, көкшіл, кәдуілгі немесе еуропалық шыршаның қылқаны қою жасыл, балқандық шыршаныкі күміс түсті немесе сұр болады. Дүние жүзінде 50-ге жуық түрі бар. Түрлеріне қарай 50-150 жыл аралығында өмір сүреді. Қазақстанның таулы аймақтарында бірнеше шыршадан құралған ормандар бар, ал көгалдандыруда он шақты түрі қолданылады. Олардың арасында бойы бір метрден аспайтындары да бар. Тіпті соңғы уақытта жерге жайылып өсетін түрлері де елімізде жерсіндіріліп жатыр. Ботаника бағында олардың орны ерекше. Сондықтан сұрыпты, қылқаны көк немесе ашық жасыл түрлерін отырғызған абзал. Шыршаның ағашы жұмсақ, жеңіл және мықты емес. Сондықтан құрылыста, ағашты қайта өңдеуде қолданылады.