ещё разЖазылым 3-тапсырма. Қажетті сөздерді пайдаланып, мәтін құрастыр.
Мәтін кейіпкерлері сенің достарың болсын.
Қажетті сөздер: билеймін, ән айтасың, ертегі оқиды, сурет салады,
кітап оқиды, доп ойнайды, домбыра тартады, ұнатады, ұнайды, үй
құрастырады.
Соларға қатысты сөздер мен атаулар да ескіреді, яғни қолданудан шыға бастайды. Мысалы: шоқпар, соқа, сойыл, найза, айбалта, күрзі, қорамса, кіреуке, малта, ояз, зындан, күң, кұл, әмеңгер, болыс, жүзбасы, сарбаз, дуан, пері, періште, ысқат, азан, барымта, дабыл тәрізді сөздер бүгінгі өмірде көп қолданыла бермейді. Бұлар белгілі бір дәуірдің, тарихи кезеңнің тілдік көрсеткіші ретінде жұмсалуы мүмкін. Олар көнерген сөздер деп аталады. Және олардың кейбірі жана ұғымдардың келуімен байланысты жаңарып қолданылуы да мүмкін.
Тіл — тілде көнерген сөздердің историзмдер және архаизмдер деп аталатын екі түрі бар. Кейбір заттар мен құбылыстар күнделікті өмірден шығып қалып, сол ұғымдарды білдіретін олардың атаулары — сөздер де көнеріп, тілде қолданбайды. Мысалы: сұлтан, атшабар, ояз, барымта, дуан басы, дүре, малай, күң, құл, бай, болыс т. б. Мұндай сөздерді историзмдер дейді. Бұрынғы атаулары ескіріп, кейін басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстар бар. Мысалы: жасак, немесе қол — әскер, қол басы — әскер басы, почтабай — хат тасушы, жатак, — отырықшы, серіктік — бірлесу, қосын — ұйым, желек — орамал т. б. Қазірде осындай басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстардың бұрынғы атаулары архаизмдер деп аталады.
Біздің мемлекетіміз көп ұлтты, яғни тіл ортасына көп этностар әсер етеді. Заман талабына сай бір тілді (яғни ана тілді білуі) жеткіліксіз. Қазақ тілі - мемлекеттік тіл. Біздің азаматтық борышымыз - сол тілді меңгеру. Өйткені көп тілді білудің пайдасы - қарым қатынас жасауға шегі жоқ. Сонымен бірге, ақпарат басқа тілде қабылдай алу жаңалықтар, мәліметтер объективті түрде бағалауға көмектеседі. Екінші тіл тусінуі басқа халықтың тәжірибесі мен мәдениеті, оның классикалық шығармалар мен әдет-ғұрыптар жүрекпен қабылдауға мүмкіндік сыйлайды. Қазақ тілі араб семьясына жатады. Ол өте бай. Оның ішінде мақал-мәтелдер, фразеологиялық айналымдар көп. Қазақ тілі кең мағыналы, нағыз таусылмайтын байлық. Б. Момышұлы тіл туралы жақсы пікір білдірді: "Бір тіл білген адам - бір адам, екі тіл білген адам - екі адам" Мен осы пікірге қосыламын, өйткені тіл - халықтын қазынасы, ал 2 тіл білген адам - жетік тұлға