Әділ мен Жандос бала кездерінен дос еді. Олар күнде бірге ойнайтын, сабақтарын орындайтын, кітап оқитын және бір-бірінің құпияларын айтып, сырласатын. Оларға бәрі бір-біріне адалдығына таң қалды. Бір күні бір данышпан олардың берік достар екеніне көзі жету үшін олардан сын алады. Данышпан Әділге: Ассалаумағалейкүм балам! Мен сен Жандоспен өте жақын дос деп естідім. Бірақ Жандос маған сенің кемшілігіңді айтты. Сен жалқау екенсің! -деп айтты. Бгны естіген Әділ данышпанға сенбеді. Себебі ол досының ол туралы өтірік айтпайтынын біледі. Ол ақсақалға: Уағалейкум ассалам ата! Сөзіңіздің не рас, не өтірік екенін білмеймін. Мен білсем менің досым мен туралы бұлай ешқашан айтпайды. Мен оны жақсы білемін! Өзінен барып сұрасам қарсы болмайсыз ба?
Ақсақал: Әрине балам, айтқаның жөн. Досыңнан сұрап көр!
Данышпан одан кейін Жандосқа барып Әділдің ол туралы жаман пікір айтқанын айтады. Жандос та атаға сенбей, екі дос бір-бірінен болған жайтты сұрайды. Ол екеуі де ақсақалдың айласын біліп қояды. Ақсақал оларға сынақтан өткенін айтады.
Дәстүрлі қазақ отбасында қариялар, яғни аталарымыз бен әжелеріміздің алар орны ерекше.
Аталарымыз - халықтың, отбасының ең сыйлы адамы. Ол отбасының, елдің бірлігін сақтайтын, халықтың болашағын байыптайтын, көпті көрген дана қария. Ал әжелеріміз болса, тәлім – тәрбиенің бастауы, бізге үлгі – өнеге көрсетер асыл жандар, қазыналы бұлақтың қайнар көзі ғой. Жанұяда бала тәрбиелеуде алатын орны ерекше – осы мейірімді әжелеріміз. Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі.
Ал бізге жарық дүние сылйаған әкеміз бен анамызыдң алдындағы һмірлің перзенттік парызымыз туралы ешқашан ұмытуға болмайды.
Әке деген - біздің асқар тауымыз, қорғанымыз, панамыз және асыраушымыз. Бұл дүниеде, менің ойымша, адамның екі ең жақын адамы бар: бірі - Ана болса, екіншісі - Әкеміз. «Әке көрген оқ жонар» деп бекер айтылмаса керек. Себебі әке бала үшін, әсіресе ер бала үшін ең жақын дос, сырлас, әрі үлгі тұтар азамат.
Әрбір адам үшін дүниедегі ең жақын адам ол - анасы. «Ана» деген сөз үш – ақ әріптен ғана құралса да, бұл сөзде орасан зор құдірет пен үлкен мейірімділік бар. Себебі, анамыз бізге баға жетпес сый - өмір сыйлады. Халқымыз "Анаңды үш рет Меккеге арқалап апарсаң да, ақ сүтін ақтай алмайсың" деген. Себебі әрбір ана баласы үшін түн ұйқысын төрт бөліп, ауырып қалса, уайымдап, кейін ержеткен кезде де әрқашан жанымыздан табылады. Ана деген - бұл өмірде ең жақын сырлас дос. Аналарымыз бізді сәби күнімізден бастап әдепті, мейірімді, ізетті болуға тәрбиелеп, бойымызға тек асыл қасиеттерді дарытуға тырысады. Осы ақ жаулықты аналарымыздың берген ізгі тәрбиесін бойымызға сіңіріп, салиқалы ұрпақ болып өссек, ата – аналарымыздың бізге артқан үкілі үміттерін ақтап, жерге қаратпасақ, нұр үстіне нұр болар еді деп білемін!
ӨЗ ОЙЫМНАН ҚҰРАП ЖАЗДЫМ.
Объяснение:
ДОСТАРДЫҢ АДАЛДЫҒЫ
Әділ мен Жандос бала кездерінен дос еді. Олар күнде бірге ойнайтын, сабақтарын орындайтын, кітап оқитын және бір-бірінің құпияларын айтып, сырласатын. Оларға бәрі бір-біріне адалдығына таң қалды. Бір күні бір данышпан олардың берік достар екеніне көзі жету үшін олардан сын алады. Данышпан Әділге: Ассалаумағалейкүм балам! Мен сен Жандоспен өте жақын дос деп естідім. Бірақ Жандос маған сенің кемшілігіңді айтты. Сен жалқау екенсің! -деп айтты. Бгны естіген Әділ данышпанға сенбеді. Себебі ол досының ол туралы өтірік айтпайтынын біледі. Ол ақсақалға: Уағалейкум ассалам ата! Сөзіңіздің не рас, не өтірік екенін білмеймін. Мен білсем менің досым мен туралы бұлай ешқашан айтпайды. Мен оны жақсы білемін! Өзінен барып сұрасам қарсы болмайсыз ба?
Ақсақал: Әрине балам, айтқаның жөн. Досыңнан сұрап көр!
Данышпан одан кейін Жандосқа барып Әділдің ол туралы жаман пікір айтқанын айтады. Жандос та атаға сенбей, екі дос бір-бірінен болған жайтты сұрайды. Ол екеуі де ақсақалдың айласын біліп қояды. Ақсақал оларға сынақтан өткенін айтады.
Қазақ отбасында.
Дәстүрлі қазақ отбасында қариялар, яғни аталарымыз бен әжелеріміздің алар орны ерекше.
Аталарымыз - халықтың, отбасының ең сыйлы адамы. Ол отбасының, елдің бірлігін сақтайтын, халықтың болашағын байыптайтын, көпті көрген дана қария. Ал әжелеріміз болса, тәлім – тәрбиенің бастауы, бізге үлгі – өнеге көрсетер асыл жандар, қазыналы бұлақтың қайнар көзі ғой. Жанұяда бала тәрбиелеуде алатын орны ерекше – осы мейірімді әжелеріміз. Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі.
Ал бізге жарық дүние сылйаған әкеміз бен анамызыдң алдындағы һмірлің перзенттік парызымыз туралы ешқашан ұмытуға болмайды.
Әке деген - біздің асқар тауымыз, қорғанымыз, панамыз және асыраушымыз. Бұл дүниеде, менің ойымша, адамның екі ең жақын адамы бар: бірі - Ана болса, екіншісі - Әкеміз. «Әке көрген оқ жонар» деп бекер айтылмаса керек. Себебі әке бала үшін, әсіресе ер бала үшін ең жақын дос, сырлас, әрі үлгі тұтар азамат.
Әрбір адам үшін дүниедегі ең жақын адам ол - анасы. «Ана» деген сөз үш – ақ әріптен ғана құралса да, бұл сөзде орасан зор құдірет пен үлкен мейірімділік бар. Себебі, анамыз бізге баға жетпес сый - өмір сыйлады. Халқымыз "Анаңды үш рет Меккеге арқалап апарсаң да, ақ сүтін ақтай алмайсың" деген. Себебі әрбір ана баласы үшін түн ұйқысын төрт бөліп, ауырып қалса, уайымдап, кейін ержеткен кезде де әрқашан жанымыздан табылады. Ана деген - бұл өмірде ең жақын сырлас дос. Аналарымыз бізді сәби күнімізден бастап әдепті, мейірімді, ізетті болуға тәрбиелеп, бойымызға тек асыл қасиеттерді дарытуға тырысады. Осы ақ жаулықты аналарымыздың берген ізгі тәрбиесін бойымызға сіңіріп, салиқалы ұрпақ болып өссек, ата – аналарымыздың бізге артқан үкілі үміттерін ақтап, жерге қаратпасақ, нұр үстіне нұр болар еді деп білемін!