Есімдік есім сөздердің: зат есім, сын есім, сан есімнің орнына қолданылып, соларды нұсқап, меңзеп, сілтеп көрсетеді. Есімдіктер орынбасар сөздер деп те аталады.
1Жіктеу есімдігі заттық ұғыммен байланысты қолданылады. Олар: мен, сен, сіз, біз (біздер), сендер, сіздер, олар. Жіктеу есімдіктері үш жақта, жекеше және көпше түрде қолданылады.
2. Сілтеу есімдігі нұсқау, мегзеу, көрсету мағыналарын білдіретін бұл, сол, ол, осы, осынау, сонау, анау, ана, мына, әне, міне, мынау деген сөздер.
3. Сұрау есімдігіне жауап алу мақсатымен қойылған сұрау мәнді сөздер жатады.Олар: кім? не? қандай? қай? қанша? неше? нешеу? нешінші? қайда? қайдан? қалай? қашан? қайдағы? т. б.
4. Өздік есімдігіне әр тұлғада түрленіп қолданылатын өз деген бір ғана сөз жатады. Өз есімдігі түрленіп тәуелденіп: сенің өзің; көптеліп: өздері, септеліп:өзімнің түрінде қолданылады.
5. Жалпылау есімдігіне жалпылау, жинақтау мағынасын білдіретін бәрі, барлық, бар, барша, бүкіл, күллі, бүтін, түгел, тегіс деген сөздер жатады.
6. Болымсыздық есімдігіне ештеңе, ештеме, ешкім, ешбір, ешқашан,ешқандай, ешқайдан, ешқайда, дәнеңе, дәнеме деген болымсыздық мағынаны білдіретін сөздер жатады.
7. Белгісіздік есімдігі – затты, сындық белгіні, сан мөлшерді жорамалдап, тұспалдап көрсететін сөздер. Белгісіздік есімдігіне: бір, біреу, кейбір, кейбіреу, әрбір, әрбіреу, қайбір, қайбіреу, біраз, бірдеме, бірнеше;әлде, әлдекім, әлдене, әлденеше, әлдеқалай, әлдеқашан, әлдеқайда, әлдеқайдан;әр, әркім, әрне, әрқашан, әрқандай, әрқайсысы, әрбір, әрбіреу, кімде-кім деген сөздер жатады.
-Сізде картоп пен пияз бар ма? -Ия,неше килограмм керек? -Маған 2 кг картоппен ,1 кг пияз беріңіз -Тағы не аласыз? -Орам жапырақтың үлкендеуін,қызылшадан жарты кило, жасыл пияз,петрушка және укроп мен бүгін борщ пісіремін.Осыған неше тенге төлейін? -Бәріне мың теңге бересіз. -Міне,алыңыз,рахмет!
-У вас есть картошка и лук -Да есть,сколько кг нужно? -2кг картошки 1 кг лука -Что еще? -Мне капусты,свеклы пол кг,и зелень зеленый лук,петрушка и укроп я сегодня буду варить борщ. -Сколько я вам за все должна? -За все 1000 тенге -Вот возьмите
Есімдіктер мағынасына қарай жеті топқа бөлінеді
1) жіктеу есімдігі;
2) сілтеу есімдігі;
3) сұрау есімдігі;
4) өздік есімдігі;
5) жалпылау есімдігі;
6) болымсыздық есімдігі;
7) белгісіздік есімдігі.
1Жіктеу есімдігі заттық ұғыммен байланысты қолданылады. Олар: мен, сен, сіз, біз (біздер), сендер, сіздер, олар. Жіктеу есімдіктері үш жақта, жекеше және көпше түрде қолданылады.
2. Сілтеу есімдігі нұсқау, мегзеу, көрсету мағыналарын білдіретін бұл, сол, ол, осы, осынау, сонау, анау, ана, мына, әне, міне, мынау деген сөздер.
3. Сұрау есімдігіне жауап алу мақсатымен қойылған сұрау мәнді сөздер жатады.Олар: кім? не? қандай? қай? қанша? неше? нешеу? нешінші?
қайда? қайдан? қалай? қашан? қайдағы? т. б.
4. Өздік есімдігіне әр тұлғада түрленіп қолданылатын өз деген бір ғана сөз жатады. Өз есімдігі түрленіп тәуелденіп: сенің өзің; көптеліп: өздері, септеліп:өзімнің түрінде қолданылады.
5. Жалпылау есімдігіне жалпылау, жинақтау мағынасын білдіретін бәрі, барлық, бар, барша, бүкіл, күллі, бүтін, түгел, тегіс деген сөздер жатады.
6. Болымсыздық есімдігіне ештеңе, ештеме, ешкім, ешбір, ешқашан,ешқандай, ешқайдан, ешқайда, дәнеңе, дәнеме деген болымсыздық мағынаны білдіретін сөздер жатады.
7. Белгісіздік есімдігі – затты, сындық белгіні, сан мөлшерді жорамалдап, тұспалдап көрсететін сөздер. Белгісіздік есімдігіне: бір, біреу, кейбір, кейбіреу, әрбір, әрбіреу, қайбір, қайбіреу, біраз, бірдеме, бірнеше;әлде, әлдекім, әлдене, әлденеше, әлдеқалай, әлдеқашан, әлдеқайда, әлдеқайдан;әр, әркім, әрне, әрқашан, әрқандай, әрқайсысы, әрбір, әрбіреу, кімде-кім деген сөздер жатады.
-Ия,неше килограмм керек?
-Маған 2 кг картоппен ,1 кг пияз беріңіз
-Тағы не аласыз?
-Орам жапырақтың үлкендеуін,қызылшадан жарты кило, жасыл пияз,петрушка және укроп мен бүгін борщ пісіремін.Осыған неше тенге төлейін?
-Бәріне мың теңге бересіз.
-Міне,алыңыз,рахмет!
-У вас есть картошка и лук
-Да есть,сколько кг нужно?
-2кг картошки 1 кг лука
-Что еще?
-Мне капусты,свеклы пол кг,и зелень зеленый лук,петрушка и укроп я сегодня буду варить борщ.
-Сколько я вам за все должна?
-За все 1000 тенге
-Вот возьмите