ЕТІСТІКтің шақтары» тақырыбы бойынша тест орындаңыз.
1. Көсемшенің жұрнағы бар сөздер қатарын көрсетіңіз.
Түнде тұрып, түн ұйқынды төрт бөлдің,
Тыныш ұйықтасын деп аз сөйлеп, аз күлдің.
А) Ұйықтасын, тыныш. В) Ұйқынды, түнде. С) Күлдің, бөлдің. Д) Тұрып, сөйлеп. Е) Бөлдің, аз.
2. Қазақ тілінде етістіктің неше шағы бар?
А) 2. В) 3. С) 4. Д) 5. Е) 6.
3. Күрделі нақ осы шақ етістігін табыңыз.
А) Келіпсің. В) Тыңдап отыр. С) Шыдамайды.Д) Келмеді ғой. Е) Ұнамайды.
4. Ауыспалы осы шақтың жұрнағын
белгілеңіз.
А) –ып, -іп, -п. В) -ып,- іп,-а, -е. С) –а, -е, -й.Д) –а, -е, -й, -п. Е) –ыр, -ір, -р.
5. Етістіктің жедел өткен шақ түрін табыңыз.
А) Баяндалған. В) Баяндады. С) Баяндама.Д) Баяндар. Е) Баянда.
6. Жедел өткен шақтың жұрнағын табыңыз.
А) –ды, -ді, -ты, -ті. В) –атын, -етін, -йтын, -итін.С) –ған, -ген. Д) –ар, -ер, -р. Е) –ып, -іп, -п.
7. Етістіктің бұрынғы өткен шақ түрін табыңыз.
А) Жүзген. В) Жүзді. С) Жүзбек.Д) Жүзер. Е) Жүзеді.
8. Етістіктің болжалды келер шақ түрін табыңыз.
А) Қарама. В) Қарармын. С) Қарағансы.Д) Қарадым. Е) Қарамақпын.
9. Бұрынғы өткен шақтың жұрнағын табыңыз.
А) –ды, -ді, -ты, -ті. В) –атын, -етін, -йтын, -итін.С) –ған, -ген, -қан, -кен.Д) –ар, -ер. Е)мақ-мек-бақ.
10. Ауыспалы осы шақта тұрған сөзді табыңыз.
А) Оқы. В) Оқып. С) Оқимын.Д) Оқысың. Е) Оқыған.
11. Ауыспалы келер шақтың жұрнағын табыңыз
А) –мақ, -мек, -бақ, -бек. В) -етін, -йтын, -итін.С) –а, -е, -й. Д) –ар, -ер, -р. Е) –ып, -іп, -п.
12. Етістіктің ауыспалы келер шағын табыңыз.
А) Ұйықтаймын. В) Ұйықта. С) Ұйықтадым.Д) Ұйықтамадым. Е) Ұйықтарсың.
13. Етістік жауап беретін сұрақты көрсетіңіз.
А) Қалайша? В) Не істеп? С) Нешінші?Д) Неге? Қалай? Е) Не істеді? Кім?
14.Ауыспалы өткен шақтың жұрнағын табыңыз.
А) –ды, -ді, -ты, -ті. В) –атын, -етін, -йтын, -итін.С) –ған, -ген. Д) –ар, -ер, -р. Е) –ып, -іп, -п.
15. Қай сөйлемде «ма» болымсыз етістік жұрнағы дұрыс жалғанғанын белгілеңіз.
А) Балама айт. В) Бұл да бір амал ма? С) Сен ойлама. Д) Балдай тәтті алма. Е) Ол жақсы бала ма?
16. Болжалды келер шақтың жұрнағын табыңыз.
А) –мақ, -мек, -бақ, -бек. В) -етін, -йтын, -итін. С) –а, -е, -й. Д) –ар, -ер, -р. Е) –ып, -іп, -п.
17. Сөйлемнен етістікті анықтаңыз. Өз отбасымыз ұлттық дәстүрлерді сақтаймыз.
А) Өз. В) Отбасымыз. С) Ұлттық. Д) Дәстүрлерді. Е) Сақтаймыз.
18. Жалаң нақ осы шақты табыңыз. А) Бар. В) Кел. С) Айт. Д) Күл. Е) Жүр.
19. Мақсатты келер шақтың жұрнағын табыңыз.
А) –мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек. В) -ды, -ді, -ты.С) –а, -е, -й. Д) –ар, -ер, -р. Е) –ып, -іп, -п.
20. Қимылды білдіретін сөзді анықтаңыз.
А) Ойна. В) Түн. С) Жоғары. Д) Дауыс. Е) Күндіз.
21. Етістікті анықтаңыз.
А) Бесінші. В) Ол. С) Аспазшы. Д) Келші. Е) Қызғылттау.
Танысу:
-Әй, балақай, сенің атың кім?
-Сержан деді ақырын ғана
-Кімнің баласысың?
-Күміскүлдің
Күміскүл Кімнің қызы?
-Балмағанбеттің
Уәде:
-Алматыға барасыңба?
-Барамын.
-Мен сені алматыға алып кетемін
-Қашан кетеміз?
-Ертең ауылға барып қайтамын. Арғы күні пойызға мінеміз.
-Сонда кетеміз ғой?
-Кетеміз.
Бақытты кезі:
-Неше балмұздақ керек?
-Қанша алсаң сонша ал деді Есмағанбет.
-Үшжүз жиырма теңге
-Мен кәзір бұның біреуін жеймін
-Қалғанын тоңазытқышқа саламын
-Арғы күні пойызға мінеді екенбізғой.
-Иә, сол күні Алматыға кетеміз.
Ораза құтты болсын! ❤
Лови жауабын! ❤
Қазақ хандығының жері бірнеше есе ұлғайып, халқының саны миллионға жеткен тұс – Қасым ханның дәуірі. Жалпы, қазақ үшін ең маңызды кезеңдердің бірі дәл осы тұс. Тарихта Қасым ханның есімі Қазақ хандығының күшеюі және нығаюымен тікелей байланысты. Жазба деректерге сүйенсек, Қасым хан 15-ші ғасырдың 70–90 жылдары Қазақ хандығының Сыр бойындағы қалалар мен өңірлері үшін жүргізген күрестерге белсене қатысады, басшылық етеді. Осы кезеңдегі оқиғаларды баяндайтын деректерде Қасым ханды «белгілі сұлтан және атақты баһадүр» деп атайды. Ширек ғасырға созылған Сыр бойы үшін күресте Қасым хан және Жәнібек ханның басқа да ұлдары Сығанақ, Сауран, Отырар, Сайрам түбінде бірнеше рет Шайбани хан әскерін тас-талқан етіп жеңеді.
Қазақ тарихында Қасым ханнан кейін де көптеген мықты хандар хандыққа билік жүргізді. «Есім ханның ескі жолы» деген заңдар жинағымен белгілі Есім хан, 600 әскермен 50 000 жоңғарға тойтарыс берген Жәңгір хан, қой үстіне бозторғай жұмыртқылаған заманды орнатқан және «Жеті жарғы» атты заңдар жинағын шығарған Тәуке хан, дипломатияны шебер пайдалана білген Абылай хан, ең соңғысы орыс әскерлерін тентіреткен Кенесары хандардың есімі қазақ тарихында алтын әріптермен сақталды. Бұлар хандық үшін көп еңбек сіңіргендер. Кейіннен Кеңес үкіметі орнаған тұста алашордашылардың көсемі Әліхан Бөкейхановтың, Қазақ КСР-ін 40 жыл басқарып, 40 қала тұрғызған Дінмұхамед Қонаевтың орасан еңбегі ерекше.
Кеңес үкіметі құлап, елдер тәуелсіздік алып жатқан тұста етек-жеңін жинай біліп, қазақты қиын кезеңнен алып шықан бүгінгі Президентіміз Н.Назарбаев екені белгілі. Сонау 90-шы жылдардың орта тұсында ішерге тамақ, киерге киім таппай қалған кезеңде осындай көшбасшымыздың болуы қазақ халқының бағы еді. Бүгін Тәуелсіз Қазақстан дүниежүзіне ықпал ете алатын, беделі зор, бейбітшілікті ту еткен ерекше қонақжай халық болып өмір сүріп жатыр. 17 миллион халқы бар еліміз тарихын тіктеп, болашаққа қарай нық қадаммен келе жатыр. Сондықтан осы күнге шүкіршілік етуіміз керек.Объяснение: