Ақсақ киік"- ертеден ауыздан ауызға таралып келе жатқан байғұс киіктің аянышты жолмен қаза болғаны жайындағы аңыз. Осы аңыздың Сәкен Сейфуллин жазған қысқаша үзіндісі бар:
Арқаның Бетпақ деген даласы бар, Бетпақ шөл, ойлы-қырлы панасы бар. Сол жерде ел жоқ, көл жоқ өсіп-өнген, Жәндіктің киік деген баласы бар...
Киікті қазақ және дейді бөкен, Бетпақты байғұс бөкен қылған мекен. Киікті атып аңшы өлтіргенде, Жазықсыз жан өлді деп ойлай ма екен...
Бөкеннен сұлу аңды мен көрмедім, Басқаға жануарды-ау теңгермедім. Көздері мөлдір қара ақ бөкенді, А кем көрмедім...
Азайды соңғы кезде байғұс бөкен, Мың-мыңдап баяғыда жүреді екен. Бұл күнде келе жатқан жолаушыға, Кездесіп анда-санда саяқ некен.
Кей қазақ әдет қылған киікті атып, Мүйізін пайда қылып, шетке сатып. Сандалған бір киікке ұшырастым, Бір жылы Бетпақ шөлде келе жатып.
Бетпақта келе жатты ақсақ киік, Сандалып қаңғырақтап басын иіп. Пана іздеп шыбын жанға сүйретіліп, Мергеннің кеудесінде оғы тиіп.
Тамады қара жерге аққан қаны, Қиналып ентігеді шыбын жаны. Боялып ақ денесі қызыл қанға, Келеді әлі бітіп, жығылады...
Сандалып келе жатты ақсақ киік, Бір тоқтап, анда-санда әлін жиып. Ақбөкен сахараның бота көзі, Атты екен қандай мерген көзі қиып?..
Бота көз сахарада қына терген, Кім екен жапан түзде сені көрген? Аяныш сезімі жоқ бір қазақ-ау, Дәл көздеп жүрегіңе атқан мерген!..
Сәлеметсіңдер ме, балалар! Кітапхананың өзіндік жұмыс тәртібі бар. Біз демалыс күндері жұмыс жасамаймыз. Бізде кітаптар бөлімі бар. Сол жерден дерекқор тапсаңдар болады.
-Рақмет, апай!
-Біз тапсырыс берсек болады ма?
-Әрине болады. Мен кітапты кітап қоймасынан алып келемін.
-Жаксы, кітапханашы апай!
-Аяжан, бұл кітапханада қызықты деректер көп екен.
-Апай, бұл жерде қанша кітап қоры бар?
-Кітапханада көптеген қорлар бар.
- Балалар бұл жерде шулауға тыйым салынған. Кітапты ұқыпты ұстаңдар! Сосын кітапты мерзімінде тапсырыңдар!
Арқаның Бетпақ деген даласы бар, Бетпақ шөл, ойлы-қырлы панасы бар. Сол жерде ел жоқ, көл жоқ өсіп-өнген, Жәндіктің киік деген баласы бар...
Киікті қазақ және дейді бөкен, Бетпақты байғұс бөкен қылған мекен. Киікті атып аңшы өлтіргенде, Жазықсыз жан өлді деп ойлай ма екен...
Бөкеннен сұлу аңды мен көрмедім, Басқаға жануарды-ау теңгермедім. Көздері мөлдір қара ақ бөкенді, А кем көрмедім...
Азайды соңғы кезде байғұс бөкен, Мың-мыңдап баяғыда жүреді екен. Бұл күнде келе жатқан жолаушыға, Кездесіп анда-санда саяқ некен.
Кей қазақ әдет қылған киікті атып, Мүйізін пайда қылып, шетке сатып. Сандалған бір киікке ұшырастым, Бір жылы Бетпақ шөлде келе жатып.
Бетпақта келе жатты ақсақ киік, Сандалып қаңғырақтап басын иіп. Пана іздеп шыбын жанға сүйретіліп, Мергеннің кеудесінде оғы тиіп.
Тамады қара жерге аққан қаны, Қиналып ентігеді шыбын жаны. Боялып ақ денесі қызыл қанға, Келеді әлі бітіп, жығылады...
Сандалып келе жатты ақсақ киік, Бір тоқтап, анда-санда әлін жиып. Ақбөкен сахараның бота көзі, Атты екен қандай мерген көзі қиып?..
Бота көз сахарада қына терген, Кім екен жапан түзде сені көрген? Аяныш сезімі жоқ бір қазақ-ау, Дәл көздеп жүрегіңе атқан мерген!..
Сәлем, Аяжан!
Сәлем, Амина!
-Амина жүр кітапханаға барайық.
-Жақсы, Аяжан.
-Сәлеметсіз бе, апай? Біз кітап оқуға келдік.
Сәлеметсіңдер ме, балалар! Кітапхананың өзіндік жұмыс тәртібі бар. Біз демалыс күндері жұмыс жасамаймыз. Бізде кітаптар бөлімі бар. Сол жерден дерекқор тапсаңдар болады.
-Рақмет, апай!
-Біз тапсырыс берсек болады ма?
-Әрине болады. Мен кітапты кітап қоймасынан алып келемін.
-Жаксы, кітапханашы апай!
-Аяжан, бұл кітапханада қызықты деректер көп екен.
-Апай, бұл жерде қанша кітап қоры бар?
-Кітапханада көптеген қорлар бар.
- Балалар бұл жерде шулауға тыйым салынған. Кітапты ұқыпты ұстаңдар! Сосын кітапты мерзімінде тапсырыңдар!
-Жақсы, апай.
-Сау болыңыз!
-Сау болыңдар, балалар!