Ежелгі ношпелілердің өнері мен мәдениетінде алтыннан түйін түю, қала құйма едістерін жогаргы жетістікке жетті
. Оған археологиялық қазбалардан табылған асыл заттар уа сол
бірі — украин археологтары тапқан сии органының әртүрлі алтын әшекей заттары заттар
Толстая могила қорғанынан шыққан. Оның ішіндегі ең құндысы - пектораль ал. Пикто
раль - оrе нақышты, нәзік соғылған әшекей. Ол скифтердің ғарыштық ой жүйесін бекелей
ді. Алтын әшекейдің төменгі бөлігінде о дүние, влім табиғаты, бедерленген, аn оr орын
адамдар өмірінен сыр шертеді.
Екінші бір айта кетерлік дүние - Қырымдағы Күл оба қорғанынан табылған аnd
құмыра. Саф алтыннан, күмістен құтылар жасалған. Құларада сниф жауынгерлерінің бейнесі
бедерленіп, орнектелген,
енді осында не істеу керек