ne1naiioo111

19.07.2020 04:36 •  Қазақ тiлi

Халқымыздың ертеден-ақ өзіне тән дәстүрлі музыкасы болды. Қазақтың әндері мен күйлері еліміздің әр кездегі тіршілік-тынысын танытады. Қазақтың әншілік өнері жанрлық сипаты жағынан алуан түрлі. Музыка зерттеушілері қазақтың дәстүрлі ән өнерін тұрмыс-салтқа байланысты ғұрыптық әндер, халық әндері және кәсіби әндер деп жіктеп қарастырып жүр. Ғұрыптық әндердің өзі – бесік жыры, тойбастар, беташар, жоқтау, көрісу, сыңсу, жар-жар, жарапазан болып тармақталса, әншілік өнердің кең өріс алған кезінде пайда болған кәсіби ән өнері – халық әндері және кәсіби халық композиторларының әндері болып тармақталады. Ауыл-ауылды аралап ән салып, күй тартқан сал-серілер мен ақын-жыршылар сол дәуірдің музыка мәдениетін таратушылар болды. ХV ғасырда өмір сүрген Асан қайғы мен Қазтуған – қазақ музыка өнерінің дүлдүл өкілдері. XIX ғасырдың ортасы мен XX ғасырдың басында Абай, Біржан, Жаяу Мұса сияқты композитор-әншілер қазақ музыкасын жоғары сатыға көтерді. Дәулеткерей, Ықылас күйлері туған жерді дәріптеуге, халық мерекелерінің көріністеріне, тұрмыстық сюжеттерге құрылды. Құрманғазы күйлері халық тағдырын, қазақтың кең байтақ дарқан даласын суреттеп, ұлттық әуен құрылысын байытты. Әнші-композиторлар Мұхит, Ақан, Балуан Шолақ, Тәттімбет, Қазанғап, сыбызғышы Сармалай шығармалары халық музыкасының классикалық қорына қосылды.

ХХ ғасырда қазақтың музыка өнері жаңа жанрларда өрістеді. Аз ғана уақытта классикалық музыканың опера, симфония, балет, кантата, ансамбль, оркестрлік және хор орындаушылық түрлері жаңа кәсіби композиторлық мектептің негізін қалады. ХХ ғасырдың 30–40-жылдарында ұлттық мазмұндағы және еуропалық форма негізінде қазақ опера өнерінің классикалық туындылары жарық көрді. Олар – Е.Брусиловскийдің «Қыз Жібек», А.Жұбанов пен Л.Хамидидің «Абай», М.Төлебаевтың «Біржан мен Сара», Е.Рахмадиевтің «Қамар сұлу» және басқа опералар.

2-тапсырма. Жалқы есімдерді теріп жаз.

(Найдите собственное существительное)

​