ХХІ ғасырды электр құрылғыларынсыз, яғни компьютерсіз, теледидарсыз, ұялы телефонсыз, тұрмыстық техникасыз елестете алмаймыз. Сондықтан тұрғындардың өмір сүруі үшін
керекті қуат көзінің бірі – электр энергиясы. Жыл сайын оған деген сұраным артып келеді.Электр
энергиясын өндіру үшін күніне мыңдаған тонна көмір мен мұнай жағылады. Мұндай отынның
табиғатқа зияны өте көп.
Қазір бүкіл әлем энергия өндірудің жаңа әдісі мен үнемдеу жолын іздестіріп жатыр. 2017
жылы Астана қаласында «Болашақ энергиясы» деген тақырыппен «ЭКСПО-2017» көрмесі өтті.
Жел энергетикасы-ең тиімді қуат көзі. Оның артықшылығы көп. Жел энергетикасын халық
шаруашылықта қолданған жөн. Желдің күшімен алынатын электр энергиясы үйлерді жылыту,
жап-жарық ету үшін пайдалынады. Қазір Қазақстанның кейбір аймақтарында басында үш қанатты
желдеткіші бар бағандар кездеседі.Әлденеше жерлерде олардың он шақтысы қатар тұрады.
Олардың саны бірнешеу болса, ол жерде желдің күші жоғары болғаны. Себебі бұлар-жел
энергетикасының құрылғылары.Мәтіннен есімдіктерді теріп жазыңыз. [3 ұ]
30-шы жылдардағы әлемдік дағдарыс көптеген мемлекеттердің экономикалық, әлеуметтік және халықаралық қатынастарын шиеленістірді. Бұл жағдай әлемдік билікке талпынған күштердің пайда болуына жол ашты. Осындай күштердің ішіндегі ең қауіптісі – Германияда орнаған фашистік тәртіп еді. Батыс мемлекеттері тарапынан ұйымдасқан қарсылықтың болмауы фашистік агрессияның күшеюіне жол ашты. 1937 жылы фашисттік мемлекеттер – Германия мен Италияның милитаристік Жапониямен әскери-саяси одақ құруы екінші дүниежүзілік соғыстың негізі болды. Оқи отырыңыз: Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Қазақстан Екінші Дүниежүзілік соғыс 1939 жылы Германияның Польшаны жаулап алуымен басталды. Франция мен Англия Германияға қарсы соғыс ашқанын хабарласа, КСРО осы жылы Германиямен 10 жылдық бейбіт келісімге қол қойды. Бұл құжат тек 1989 жылы алғаш жарияланды. Құпия келісімге сай 1939 жылы Германия мен КСРО Еуропадағы билік жүргізу аймақтарын бөліп, жаулап алу шараларын бір мезгілде бастайды. Осының нәтижесінде Германия Польшаны басып алғаннан кейін, Кеңестер Одағына Польшаның 12 млн. халқы орналасқан 200 000 шаршы км. жері өтті. Кейінірек бұл территория Украина, Белоруссияға қосылды. 1940 жылы Германия Францияны басып алғаннан кейін Литва, Латвия, Эстониядағы мемлекеттік билікті Кеңестер Одағы иеленіп, Литва, Латвия, Эстония Кеңестік Социалистік Республикалары құрылды. Қызыл Армия Прибалтикаға кіргеннен кейін Кеңестер үкіметі Румынияға бұрын Ресей империясының құрамында болған Бессарабия территориясын қайтару туралы ультиматум жіберді. Нәтижесінде Буковина мен Бессарабияның жарты бөлігі Украина КСР-іне, Бессарабияның қалған бөлігі Молдавия КСР-не берілді.
. Сұрақтар:
1) Қай елдер балама энергияны қолданады?
2) Күн энергиясы дегеніміз қандай энергия?
3) Күн Жерге қалай әсер етеді?
4) Қандай металдар Күннің арқасында пайда болған?
5) Энергетика мәселесін шешу үшін адамзатқа не істеу керек?
Жауаптар:
1) АҚШ, Канада, Англия, Қытай, Жапон елдері
балама энергияны пайдаланады.
2) Күн энергиясы дегеніміз дәстүрлі емес энергияның бір түрі.
3) Күн - Жердегі тіршіліктің болуына, өзендердің ағуына, желдің соғуына, өсімдіктің өсуіне тікелей әсер етеді.
4) Мұнай, газ, көмір металдары Күннің арасында пайда болған.
5) Энергетика мәселесін шешу үшін адамзат Күн энергиясының 1%-ын ғана пайдалану керек.