Қазақ шешендік өнерінің піспегі – шешен билер де, күбісі – халық. Ел есінде жүрген шешендік нұсқалардың туындыгері – шешен - би. Халық заманы озған сайын әлгіндей сөз үлгілерін талқыға салып, қырлап, өңдеп, құлпыртып әкеліп, кейде тіпті сан - саққа жүгіртіп әркімдердің (шешен - билердің) атынан айтады. Осындай әдеби - халықтық, фольклорлық сұрыптаулардан кейінгі біздің заманымызға келіп жеткен шешендік сөздер шымырқанған қымыздай жұтылған, таңдай татарлық дүниелер болып келеді. Қазақта шешен, би деген ұғымдар дербес тұрып та, қосарланып та айтыла береді. Белгілі бір шешендерін өкіл деп танысақ, мәселен, Жиренше шешен, Зілқара шешен, Әлібек шешен, Сүйінбай шешен, Бөлтірік шешен, Шәңкі шешен, Мүсіреп шешен, Тұяқ шешен, ал енді бір сыңарын би деп түстеу, мәселен, Майқы би, Аяз би, Мөңке би, Әйтеке би, Бала би т. б. деп атау қалыптасқан. Би атауы - әлгіндей емес, белгілі бір мақсатқа, мемлекеттік мүддеге қызмет ететін, жалпы шешендіктен салыстырмалы түрде тар арнаға ыңғайланған шешендердің тобын көрсететін атау.
1)Т.Бигелдинов жасынан ұшқыш болуды армандаған.Ол жауға қарсы 305 рет ұшып,оның сегіз жүзден астам техникасын істен шығарды
2)С.Луганский 390 рет жауынгерлек сапарға шығарды.Ол жекпе-жек айқаста жаудың 37 ұшағын атып түсіреді.
3)И.Ф.Павлов 200-ден аса әуе шабуылына қатысқан.Ұшқыш,аға ұшқыш,звено басқарушысы,авиация полкінің штурманы дәрежелерін атқарған.
морфологический разбор всех предложений писать не буду, покажу просто пример :
жасынан - түбірі ЖАС (указываем корень слова), (далее пишем какая это часть речи и все грам виды,которые могут быть у нее) зат есім, дара, негізгі, жалпы, дерексіз; + ы - тәуелдік жалғау; + нан - шығыс сепіктің жалғауы
Қазақ шешендік өнерінің піспегі – шешен билер де, күбісі – халық. Ел есінде жүрген шешендік нұсқалардың туындыгері – шешен - би. Халық заманы озған сайын әлгіндей сөз үлгілерін талқыға салып, қырлап, өңдеп, құлпыртып әкеліп, кейде тіпті сан - саққа жүгіртіп әркімдердің (шешен - билердің) атынан айтады. Осындай әдеби - халықтық, фольклорлық сұрыптаулардан кейінгі біздің заманымызға келіп жеткен шешендік сөздер шымырқанған қымыздай жұтылған, таңдай татарлық дүниелер болып келеді. Қазақта шешен, би деген ұғымдар дербес тұрып та, қосарланып та айтыла береді. Белгілі бір шешендерін өкіл деп танысақ, мәселен, Жиренше шешен, Зілқара шешен, Әлібек шешен, Сүйінбай шешен, Бөлтірік шешен, Шәңкі шешен, Мүсіреп шешен, Тұяқ шешен, ал енді бір сыңарын би деп түстеу, мәселен, Майқы би, Аяз би, Мөңке би, Әйтеке би, Бала би т. б. деп атау қалыптасқан. Би атауы - әлгіндей емес, белгілі бір мақсатқа, мемлекеттік мүддеге қызмет ететін, жалпы шешендіктен салыстырмалы түрде тар арнаға ыңғайланған шешендердің тобын көрсететін атау.
Могу вставить пропущенные буквы :
1)Т.Бигелдинов жасынан ұшқыш болуды армандаған.Ол жауға қарсы 305 рет ұшып,оның сегіз жүзден астам техникасын істен шығарды
2)С.Луганский 390 рет жауынгерлек сапарға шығарды.Ол жекпе-жек айқаста жаудың 37 ұшағын атып түсіреді.
3)И.Ф.Павлов 200-ден аса әуе шабуылына қатысқан.Ұшқыш,аға ұшқыш,звено басқарушысы,авиация полкінің штурманы дәрежелерін атқарған.
морфологический разбор всех предложений писать не буду, покажу просто пример :
жасынан - түбірі ЖАС (указываем корень слова), (далее пишем какая это часть речи и все грам виды,которые могут быть у нее) зат есім, дара, негізгі, жалпы, дерексіз; + ы - тәуелдік жалғау; + нан - шығыс сепіктің жалғауы