Итоговые оценочные задания за 3 квартал по предмету «Казахский язык и литература Т2». Прослушивание
Стенограмма
В стратегии «Казахстан - 2050»: «Крупный игрок на рынке углеводородов.
Будучи, мы производим альтернативные формы энергии, солнечную и ветровую энергию.
Мы должны активно внедрять технологии, которые используем. У нас есть все для этого
возможности доступны. К 2050 году страна будет иметь равный доступ к альтернативным источникам энергии.
половина должна быть произведена », - говорится в заявлении. В настоящее время в Казахстане есть солнечная, ветровая и водная
Использование энергии не на высоком уровне. По мнению экспертов, в стране
энергия, произведенная из альтернативных источников энергии, составляет всего 1% от общей энергии
то есть. Недра страны богаты нефтью, углем и другими полезными ископаемыми.
Мы не видим недостатка в энергии. Но в недрах
Наши окаменелости не бесконечны. Его экологические последствия носят личный характер
проблема… (Примечание: есть пауза, и ученик должен ответить на первый вопрос).
Профессор А. Жамалову за исследования по использованию солнечной энергии
посвятил почти полвека своей жизни. Во время работы в Ташкенте
начали производство альтернативных источников энергии. Вместе со специалистами из Москвы,
Создана солнечная электростанция площадью 1000 квадратных метров. Два с этой настройкой
Подведено тепло и горячая вода в многоэтажный дом. Затем Алматы
Приехав в город, он продолжил свои исследования. Большой Алматы
Использование солнечной энергии при строительстве канала около 100 в сутки.
предусмотрена горячая вода. К сожалению, в то время в недрах
Поскольку полезных ископаемых еще достаточно, альтернативные источники энергии
не нужно использовать.
А в 2013-2015 годах он выиграл исследовательский грант, такой небольшой
подключен к электростанции. Это устройство на международной выставке ЭКСПО-2017.
получил оценку зарубежных экспертов.
В будущем он планирует объединить этот агрегат с ветряной турбиной и солнечной панелью.
планирует создать универсальный альтернативный источник энергии.
1. Какова могла быть цель ученых в тексте?
А. внедрение альтернативной энергетики в повседневную жизнь
Б. Установка фильтров очистки воздуха на заводах
C. строительство мусороперерабатывающих заводов
D. публикация гранта на исследование альтернативной энергетики
1941 жылы 22 - маусымда гитлерлік Германия КСРО - ға опасыздық пен шабуыл жасады. Сол күні кеңес үкіметі халықты Отан қорғауға шақырды. Майдан даласына қаншама қазақ азаматтары да белін бекем буып өз ұрпағының келешегі үшін аттанды...
Сол сұрапыл сұм соғысқа менің атам Сәрсенов Жеңсікбай Аманұлы 1943 жылы аттанған екен. Менің атам Сәрсенов Жеңсікбай 1926 жылы қаңтар айының бірінші жұлдызында Ақтөбе облысы, Шалқар ауданы, Қарашоқат бекетінде дүниеге келген. Ата - анасы шаруа адамдары болған. 17 жасқа толғанда әскерге алыныпты. Алғашында 2 ай бойы Орынбор қаласында мылтық атуды үйреніп, жаттығудан өткен. Осы жылы Минск қаласында шайқасқа қатысыпты. Ол кісі көзінің тірісінде балаларына бар білгенін, ақылын аямай санасына сіңіруге тырысатын. Бізге ертегі боп көрінетін соғыс жайында сұрағанымда жанарына бір мұң ұялап, терең күрсініспен сөзін іркіп - іркіп бастайтын. «Балам - ау, соғыс жақсы емес қой, әскерге 1943 жылы аттандым. Екі айдан соң 95 – ші полкке жіберді, оған екі жүзге жуық бала болып бардық, бәрі де өте жас болатын. Москвадан кетіп Воронеж деген қалаға жақындағанда немістің алты самолеті составты атқылап көп адамымыз шығынға ұшырады. Қалған жүзге жуық жаралысы бар, сауы бар жауынгерді қалың тоғай арасымен жаяулатып екі күн дегенде 127 - ші полкке әкеп қосты. Үш күн өткеннен кейін мені командиріміз дивизияға жіберді. Онда мен пулеметчик қылды. Соғыс зардабы кім - кімге де ес жиғызған жоқ. 1945 жылы соғыс аяқталса да, соғыстан кейінгі уақыт ең қиын кезеңдердің бірі болды. Қаншама жауынгерлер жаралы оралса, қаншама адамдардың үйіне күн сайын қара қағаздар жіберіліп жатты...» Атам жанарын бір нүктеге қадағандай қатты да қалды. Бейне бір майданды кино лентасынан көріп тұрғандай... көз алдына елестеп те кеткен болар.
Соларға қатысты сөздер мен атаулар да ескіреді, яғни қолданудан шыға бастайды. Мысалы: шоқпар, соқа, сойыл, найза, айбалта, күрзі, қорамса, кіреуке, малта, ояз, зындан, күң, кұл, әмеңгер, болыс, жүзбасы, сарбаз, дуан, пері, періште, ысқат, азан, барымта, дабыл тәрізді сөздер бүгінгі өмірде көп қолданыла бермейді. Бұлар белгілі бір дәуірдің, тарихи кезеңнің тілдік көрсеткіші ретінде жұмсалуы мүмкін. Олар көнерген сөздер деп аталады. Және олардың кейбірі жана ұғымдардың келуімен байланысты жаңарып қолданылуы да мүмкін.
Тіл — тілде көнерген сөздердің историзмдер және архаизмдер деп аталатын екі түрі бар. Кейбір заттар мен құбылыстар күнделікті өмірден шығып қалып, сол ұғымдарды білдіретін олардың атаулары — сөздер де көнеріп, тілде қолданбайды. Мысалы: сұлтан, атшабар, ояз, барымта, дуан басы, дүре, малай, күң, құл, бай, болыс т. б. Мұндай сөздерді историзмдер дейді. Бұрынғы атаулары ескіріп, кейін басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстар бар. Мысалы: жасак, немесе қол — әскер, қол басы — әскер басы, почтабай — хат тасушы, жатак, — отырықшы, серіктік — бірлесу, қосын — ұйым, желек — орамал т. б. Қазірде осындай басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстардың бұрынғы атаулары архаизмдер деп аталады.