КӨМЕКТЕСІНДЕРШІ БЖБ ӘДЕБИЕТ 6-сынып 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар
Бөлім «Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...»
Оқылатын шығарма С.Торайғыров «Шығамын тірі болсам адам болып», «Шәкірт
ойы», С.Мұратбеков «Жусан иісі»
Оқу мақсаты 6.1.2.1 - әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық
мәселені идеясы арқылы түсіндіру
6.2.1.1 - шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың
алатын маңызына негіздеме жасау
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білім алушы
• Идеясы арқылы шығармада көтерілген әлеуметтікқоғамдық мәселені анықтайды
• Нақты эпизодтың маңыздылығын ашады
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
Тапсырма
1. Әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені берілген үзінділер арқылы
түсіндіріңіз.
Қ\с Шығармадан үзінділер Идеясы
1 «...- Ертеде бір жетім бала бопты… - деп Аян екінші ертегісін
бастады.
Сыбырлай шыққан даусында өз айтқанына қалайда қалтқысыз
сендіретіндей керемет бір күш бар.. Ғажап ертегілер еді…
Дүниедегі жақсылық атаулының бәр-бәрі: ерлік те, ізгілік те,
сұлулық пен ақылдылық та, әйтеуір адамға тән не бір асыл
қасиеттің барлығы да сол Аянның ертегілерінде болушы еді. Аян
батырлық туралы ертегі айтқанда, біз - алым-жұлым киінген қара
борбай балалар бір сәтке жадау қалпымызды ұмытып, шетімізден:
көк семсерді жарқ-жұрқ еткізіп, ат ойнақтатып жауға қарсы
арыстанша шабатын нағыз қас батырдай сезінуші едік өзімізді..»
2 «..Мен таяп келгенде шеттеу тұрған Есікбай сыбырлап қана:
− Аян балалар үйіне кеткелі жатыр,- деді.
− Қарағым, жолың болсын,- деді жыламсырап.- Жақсыдан қалған
тұяқ ең, қайда жүрсең де аман бол. Адам болсаң тауып келерсің
әлі...
Аян балалардың бәрімен қол алысып қоштасты.
− Мен әлі бәріңе де хат жазып тұрамын,- деді күлімсіреп.
Біз, балалар, Аянды кеп уақытқа дейін еске алып, сөз қылушы
едік.
Шынында да бұл күнде Аян қайда екен? Тірі ме екен? Ондай бала
тірі болуы тиіс. Ондай бала алдына нендей мұрат қойса да жетеді.
Ал тірі болса Жусандытөбеге бір оралмауы қалай?! Жусанның
иісін сағынбауы мүмкін емес қой»
2. Автордың: «Тебем деп тірі болсам надандықты, Серт етіп, өз-өзіме еткем егес»,- деп ой
толғауының мәні неде деп ойлайсыз? Ойыңызды 3-4 сөйлеммен жеткізіңіз.
Бағалау критерийі Тапсырма Дескриптор
Білім алушы
Идеясы арқылы
шығармада көтерілген
әлеуметтік-қоғамдық
мәселені анықтайды 1
үзіндіні негізгі мәселені ажыратуда
қолданады;
1
1
көтерілген әлеуметтік-қоғамдық
мәселені анықтайды;
1
1
үзіндінің идеясын анықтайды; 1
Нақты эпизодтың
маңыздылығын талдайды
2 автор сөзінің маңызын анықтайды; 1
толғаудың мәнін ажыратады; 1
өз ойын білдіреді. 1
Барлығы 8
2.Бірыңғай бітеу буынды сөздер қатары
С) жаңбыр, достық
Д) қазақ, наурыз
Бітеу сөз дегеніміз- дауыссыз әріптен басталып, дауысты әріптен аяқталатын сөз.
3.Тасымалдауға болмайтын сөз
Е) қарт
Қарт сөзі тасымалдауға келмейді.
Қ - арт (қате)
Қа - рт (қате)
Қар - т (қате)
4.М.Мақатев қай жылы дүниеге келді?
Д) 1931 жылы
5. Барыс септігінде тұрған сөзді көрсетіңіз
«Асқар көршісіне тез келуді ескертті»
С) көршісіне
Барыс септігінің сұрағы- Кімге? неге? қайда?
Кімге? көршісіне
6.Туынды сын есім
В) сабырлы
Туынды сын есім дегеніміз- түбірге жұрнақ жалғану арқылы жасалған сын есім.
Сабыр жұрнақ- лы.
7.Жіктік жалғауы дұрыс жалғанған зат есім
Д) Шәкіртпіз
8. Түбір сөздер қатарын табыңыз
E) Сурет, ән, күй
9.Буын үндестігіне бағынбайтын қосымша
С) - мен, - бен, -пен
10.Ұяң дауыссыздан басталған сөз
Е) жалқау
Ұяң дауыссыздар: б, в, г, ғ, д, ж, з.
11. Мемлекеттік тудың авторы кім екенін анықтаңыз.
B) Ш.Ниязбеков.
Шәкен Ниязбеков.
12.Жалғаудың неше түрі бар:
D) 4
Жіктік жалғаулар: тәуелдік, көптік, жіктік, септік.
13.Ұлттық валюта күні қашан?
С) 1993 ж.15 қараша
14.Сын есім нені білдіретінін көрсетіңіз
Е). заттың түрін, түсін
Сын есімнің сұрақтары- қандай? қай?
15.Сын есімді сөз тіркесін көрсетіңіз
Д). адал адам
Қандай адам? адал адам.
16.Сан есімнің қай септікте тұрғанын анықтаңыз
Таңертең сағат жетіде тұрамын.
А. жатыс септік
Жатыс септіктің жалғаулары - да, де, та, те, нде, нда т.б
17.Реттік сан есімнің жұрнақтарын табыңыз
В). –ыншы,-інші, -ншы, -нші
18.Абайдың халықты оқуға, білімге шақырған өлеңі
D) Ғылым таппай мақтанба"
19.Үндестік заңына бағынбайтын сөз
Д) Қарағанды
20.Езулік дауыстылар
В) е, і
21.Омонимді белгілеңіз: "Ол сенен он жас үлкен".
С) он
Омоним деген- жазылуы бірдей, мағыналары әртүрлі сөздер.
Мысалы: Ара
Шағатын, бал жинайтын ара
Ағаш кесетін ара
22.Шығыс септігінің жалғауларын көрсетіңіз.
B) -нан, -нен, -дан, -ден, тан,-тен
23.Қос сөзді көрсет.
Е) Күні-түні
24.Дара сын есімді көрсет.
С) Әдемі
25.«Жоғары» сөзінің антонимін көрсет
В) Төмен
Антоним дегеніміз- қарсы мәндес сөздер.
Мысалы: ақ - қара