Касаңдар. 2. Оқылым мәтінінің соңғы азат жолын орфоэпиялық нормаға сай
жазындар.
7
Мүсінші Харестің қолынан шыққан Күн құдайы Ге-
лиостың алып мүсіні әлемдегі тендесі жоқ ескерткіштердің
бірі болған. Родос тұрғындары Гелиосқа айрықша табынған.
Күн Құдайы аралды өз қолымен теңіз түбінен алып шыққан
деген де аңыз бар. Биіктігі 36 метр мүсінді салуға 13 тонна
қола мен 8 тонна темiр пайдаланылған екен. Ескерткіштің екі
аяғының арасынан үлкен желкенді кемелер еркін өтетін бол-
ған. 977 жылы Родос аралын жаулап алған арабтар 56 жыл
тұрып қираған мүсіннің бөлшектерін бір бай көпеске сатып
жібереді.
Ғарыш алаңын салу үшін Байқоңырды таңдап алу кезінде бұл жердің елді мекендерден қашық болуы, экватор жазықтығына жақындығы, ракета ұшырудың қауіпсіздігі, қайтып оралатын ғарыштық объектілер үшін қолайлы қону аймақтарының болуы, т.б. факторлар ескерілді. Байқоңырдың басты және көмекші объектілері мен қызмет ету орындары кең аймаққа орналасқан, олар бір-бірімен автомобиль жолдары және теміржол аркылы байланысқан. Байқоңырдың негізгі объектілеріне: техникалық тұғырлар, старттық кешендер мен ұшу трассасының бойындағы өлшеу бекеттері (олардың әрқайсысы жалпы техника және арнаулы технология кұрал-жабдықтары бар ірі құрылыстар), ғарыш алаңына әр түрлі жүктерді жеткізетін кірме жолдар, т.б.; көмекші және қызмет көрсету объектілеріне: отын (жанармай) сақтайтын алаң, сұйық оттегі мен азот өндіретін заттар, энергия және сумен қамтамасыз ететін жүйелер, байланыс жүйесі, телевизия, т.б. жатады. Байқоңырда ракета тасығыштың (РТ) әрбір түріне сәйкес бір не бірнеше техникалық тұғырлар және олардың әрқайсысына арналып бір не бірнеше старттық кешендер салынған.
A.
Байқоңырдан Протон зымыраны ұшу сәті.
Байқоңыр қаласы қалану барысын Ресейден келген техникалық инженер Г.М. Шубников басқарған болатын. Сондықтан Г.М. Шубников Байкоңыр қаласының "әкесі" атанып кеткен дейді. Қазіргі таңда Байқоңыр қаласында Г.М. Шубников есімі берілген көше және ескерткіштер бар.
Байқоңырдың ұшу трассасы Арал теңізінен Камчатка түбегіне дейін созылып жатыр. 1957 ж. 4 қазанда Байқоңыр ғарыш алаңынан тұңғыш ғарыш ракетасы сәтті ұшырылды. Ол - дүние жүзіндегі ең бірінші Жердің жасанды серігін (ЖЖС) орбитаға шығарды.