Ауызша мәтіндер құрауда сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескере біледі;
Ойын ауызша жеткізуде сұраулы, хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдерді орынды қолданып айта алады;
Мәтін құрастырғанда оның стильдік ерекшелігін ескере біледі;
Күнделік, мінездеме, түсініктеме, өмірбаянның біреуін жазғанда стилін сақтай отырып жазады.
Ұйымдастыру сәті. Оқушылардың белсенділігін арттыру.
Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру мақсатында өткізілетін тренинг.
Оқушылар бір - біріне мінездерінің жақсы жақтарын айтып, жылы лебіздерін білдіру үшін «Менің ойымды өзгерткен сенің бойыңдағы... асыл қасиет» деген сөзден бастайды.
Қолдарынан ұстап тұрып, әдемі тілек тілеген оқушыға сыныптастары марапаттау айтады.
Кері байланыс. Мықты екенсің. Қызықтырып жібердің.
СЖ
Сыныпқа қима қағаздар таратылады. Оқушылар өздерінің бойындағы қызық бір мінезін жазады. Әдемілеп бүктеп қорапқа салады. Сосын бір - бірлеп суырып, кім екенін тез тауып алған оқушыға жұлдызша тағылады.
Мінездерін бірден танығандар жұп құрады.
Бүгінгі сабақтың оқу мақсаттары мен күтілетін нәтижелерін таныстырылады.
ЖЖ Алдыңғы сабақта алған білімді еске түсіріп, сәйкестендіру тапсырмасы беріледі.
ақкөңіл флегматик
тез ойланып жауап береді холерик
достарына көмектесуді ұнатады меланхолик
жеңіл мінезді флегматик
агрессивті, шамданғыш сангвиник
кісіге қайырымды меланхолик
жаңа ортада қатты қысылады холерик
тым қозғалғыш сангвиник
орынсыз сөйлемейді холерик
Сәйкестендіруді тез тапқан жұп жанындағы жұпқа тапсырма береді. Яғни 2 - 3 тіркесті сөзді алып, сөйлемнің интонациялық ерекшелігін қолдана отырып, ауызша хабарлы сөйлемдер құрып айту. Сыныптағы 5 жұп бір - біріне сөйлемнің айтылу ерекшелігіне байланысты сұраулы, лепті, бұйрықты сөйлемдерді ауызша құруға тапсырмалар береді.
Кері байланыс.
Оқушылар бір - бірін бағалайды
Жұптар
Шапшаң жұп
Орындайтын жұп
Баяу жұп
Жай жұп
Асықпайтын жұп
Еске сақтау.
Сөйлемдердің интонациялық ерекшелігі дегеніміз сөйлеп тұрғанда сөйлем ішінде белгілі бір сөздерге екпін ерекше түсіріліп айтылады. Мысалы: Керемет қандай, ол өз ортасында орынсыз сөйлемейді.
Сынып оқушыларының назарын интерактивтік тақтадан көрсетілген мына суреттерге аударамыз.
Бұлар кімдер? Танисыздар ма? Сыртқы келбетіне қарап олардың мінезіне болжау жасап көріңіздер.
Өз пікірін білдірген оқушылардың ішінде ойын ашық, еркін әрі әсерлі жеткізген оқушыны өздері сұқ саусақпен «Керемет екенсің» деп бағалайды.
«Ойлан, Бөліс, Жауап бер»
Адамның сырт келбетіне қарап, оның мінезін тани аламыз ба?
Сіз жаңа танысыңыздың мінезін қалай танисыз?
Айтылым дағдысы бойынша бірнеше суреттерді слайд арқылы көрсете отырып, суреттегі бейненің мінезін өзінше болжап айтады.
Тапсырма
Осы сұрақтарға жұптаса отырып, өз көзқарастарыңды ортаға салып, диалог құрыңыздар. Диалогтарыңызда сұраулы, хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескеріп айтып көріңіздер.
Дескрипторлар
Жұптасып диалог құра алады
Сұраққа өз ойымен жауап береді
Бейненің мінезін болжап айтады
Сергіту сәті.
Оқушыларға сурет беріледі. Сол суреттегі адамдардың аттарын табу үшін бірнеше сөйлемдер беріледі. Сүгіретші салған бейнені дәл тапқан оқушыны марапаттау.
Мәтіні:
Бас киім киіп тұрған биік және арық кісінің аты Марат емес. Сәбиттің және Жомарттың қасында тұрған адамның көзілдірігі жоқ. Арық және аласа адам Сәбиттің қасында. Мұртты адамның қасында тұрған кісі Марат.
Сақалы бар қара шашты адамның аты Марат емес. Арық және аласа адамның аты Жеңіс емес. Жомарттық қасындағы адамның бас киімі жоқ. Жеңіс Сәбиттің және Ержанның қасындағы адамның арасында тұр.
Адам аттары: Ержан, Марат, Жеңіс, Сәбит, Жомарт.
Жазылым
Өзің мінезің қандай? Кестенің 3 бөлігіне өз мінезіңіздегі ерекшелікті сөз тіркесімен жазыңыз. Ойыңызды жұбыңызбен бөлісіңіз. Ол растаған тұсына әдемі бағалау қойсын.
Қамқормын
қарапайым
көңілді
мазасызбын
шыдамды
f Жұптар бір - бірін бағалайды.
Жазылымда алдында оқып білгендерін естеріне түсіре отырып, досыңа не жанында отырған жұбына мінездеме жазады. Алдымен оның бойындағы жақсы қасиеттеріне тоқталады. Мінезіндегі нашар қылықты (ашушаң, өкпелегіш, т. б) қасиеттеріне өзінше ақыл қосуына болады. Мәтін құрғанда стильдік ерекшелігіне мән беру керектігі айтылады.
Рефлексия
3 - 1 Үш жақсы қасиетті айту. Соған үш сөйлем ойлау.
Халықаралық әйелдер күні әлемнің көптеген елдерінде тойланады. тіпті кейбір жерлерде ол ұлттық мереке болып табылады.бұл күні жер бетінің әйелдері ұлтына, тіліне, этникалық жағдайына қарамастан бірігіп, өздерінің қаншалықты құрмет пен сыйға лайық екендіктерін іс жүзінде мойындатады. түрлі қ, әлеуметтік жағдайларда өмір сүріп жатқан нәзік жандар қазіргі кезде өздерінің білімімен, мәдениетімен, жасампаздығымен, мықты күш- жігерлерімен әлемді мойындатып отырғандықтары ақиқат. олар теңдік пен бауырмалдықты, достық пен сүйіспеншілікті, бейбітшілік пен өзара түсіністікті ту етіп ұстауда.халықаралық әйелдер мерекесінің негізін қалағандар - нью-йорктегі фабрика мен мақта- мата өндірісінің жұмысшы әйелдері. олар 1857 жылы тұңғыш рет бас көтеріп, өз құқықтарын қорғап, ереуілге шыққан болатын.1908 жылдың 8 наурызында нью-йорктың социал-демократиялық көзқарастағы әйелдер ұйымы әйел теңдігі жөнінде ұран көтеріп, митингке шыққан-ды. оған 15 мыңнан астам әйел қатысты, олар өздеріне еркектермен бірдей жағдай жасауды талап етті. сонымен қатар, әйелдер сайлауға қатысуға құқылы екендіктерін де жеткізді.1909 жылы американың социалист ік партия сы әйелдер күнін жариялады. ол 1913 жылға дейін аталып келді. 1909 жылы копенгагенде өткен әйелдер жиынына ақш-тан делегаттар келді, олардың арасында клара цеткин де болды. ол екінші халықаралық социалист әйелдер конференциясының делегаты еді.1910 жылы беделді неміс социалист әйелі клара цеткин екінші халықаралық конференция делегаттарына әйел теңдігі туралы күрес күнін белгілеуді ұсынды. бұл копенгагенде 27 тамызда жүзеге асты. мұнда екінші интернациона дың 8-інші конгресі өткен болатын.бірінші халықаралық әйелдер күні германияда, австрияда, данияда, швейцарияда 1911 жылы 19 наурызда аталып өтті. көп қатысқан митинг те болды. 1912 жылы ол 12 мамырда осы елдерде аталды. 1913 жылы 12 наурызда германияның, 9 наурызда австри я, чехи я, венгри я, швейцари я, голланди яның әйелдері, 2 наурызда франция мен ресейдің әйелдері бас көтерді.1914 жылғы 8 наурызда көптеген елдер халықаралық әйелдер күнін атап өтті. 1975 жылдан бастап бұұ-ның ұйғарымымен 8 наурыз халықаралық әйелдер күні ретінде аталып өтуде.
Адамның сырт келбеті мен мінезі
А3. Орфоэпиялық нормаларды сақтау
Ж1. Әр түрлі стильде мәтіндер құрастыру
• 7. А3. Ауызша мәтіндер құрауда сұраулы, хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескеріп айту.
• 7. Ж1. Мәтіндердің стильдік ерекшелігін сақтай отырып, күнделік, мінездеме, түсініктеме, өмірбаян жазу.
Ауызша мәтіндер құрауда сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескере біледі;
Ойын ауызша жеткізуде сұраулы, хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдерді орынды қолданып айта алады;
Мәтін құрастырғанда оның стильдік ерекшелігін ескере біледі;
Күнделік, мінездеме, түсініктеме, өмірбаянның біреуін жазғанда стилін сақтай отырып жазады.
Ұйымдастыру сәті. Оқушылардың белсенділігін арттыру.
Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру мақсатында өткізілетін тренинг.
Оқушылар бір - біріне мінездерінің жақсы жақтарын айтып, жылы лебіздерін білдіру үшін «Менің ойымды өзгерткен сенің бойыңдағы... асыл қасиет» деген сөзден бастайды.
Қолдарынан ұстап тұрып, әдемі тілек тілеген оқушыға сыныптастары марапаттау айтады.
Кері байланыс. Мықты екенсің. Қызықтырып жібердің.
СЖ
Сыныпқа қима қағаздар таратылады. Оқушылар өздерінің бойындағы қызық бір мінезін жазады. Әдемілеп бүктеп қорапқа салады. Сосын бір - бірлеп суырып, кім екенін тез тауып алған оқушыға жұлдызша тағылады.
Мінездерін бірден танығандар жұп құрады.
Бүгінгі сабақтың оқу мақсаттары мен күтілетін нәтижелерін таныстырылады.
ЖЖ Алдыңғы сабақта алған білімді еске түсіріп, сәйкестендіру тапсырмасы беріледі.
ақкөңіл флегматик
тез ойланып жауап береді холерик
достарына көмектесуді ұнатады меланхолик
жеңіл мінезді флегматик
агрессивті, шамданғыш сангвиник
кісіге қайырымды меланхолик
жаңа ортада қатты қысылады холерик
тым қозғалғыш сангвиник
орынсыз сөйлемейді холерик
Сәйкестендіруді тез тапқан жұп жанындағы жұпқа тапсырма береді. Яғни 2 - 3 тіркесті сөзді алып, сөйлемнің интонациялық ерекшелігін қолдана отырып, ауызша хабарлы сөйлемдер құрып айту. Сыныптағы 5 жұп бір - біріне сөйлемнің айтылу ерекшелігіне байланысты сұраулы, лепті, бұйрықты сөйлемдерді ауызша құруға тапсырмалар береді.
Кері байланыс.
Оқушылар бір - бірін бағалайды
Жұптар
Шапшаң жұп
Орындайтын жұп
Баяу жұп
Жай жұп
Асықпайтын жұп
Еске сақтау.
Сөйлемдердің интонациялық ерекшелігі дегеніміз сөйлеп тұрғанда сөйлем ішінде белгілі бір сөздерге екпін ерекше түсіріліп айтылады. Мысалы: Керемет қандай, ол өз ортасында орынсыз сөйлемейді.
Сынып оқушыларының назарын интерактивтік тақтадан көрсетілген мына суреттерге аударамыз.
Бұлар кімдер? Танисыздар ма? Сыртқы келбетіне қарап олардың мінезіне болжау жасап көріңіздер.
Өз пікірін білдірген оқушылардың ішінде ойын ашық, еркін әрі әсерлі жеткізген оқушыны өздері сұқ саусақпен «Керемет екенсің» деп бағалайды.
«Ойлан, Бөліс, Жауап бер»
Адамның сырт келбетіне қарап, оның мінезін тани аламыз ба?
Сіз жаңа танысыңыздың мінезін қалай танисыз?
Айтылым дағдысы бойынша бірнеше суреттерді слайд арқылы көрсете отырып, суреттегі бейненің мінезін өзінше болжап айтады.
Тапсырма
Осы сұрақтарға жұптаса отырып, өз көзқарастарыңды ортаға салып, диалог құрыңыздар. Диалогтарыңызда сұраулы, хабарлы, лепті және бұйрықты сөйлемдердің интонациялық ерекшелігін ескеріп айтып көріңіздер.
Дескрипторлар
Жұптасып диалог құра алады
Сұраққа өз ойымен жауап береді
Бейненің мінезін болжап айтады
Сергіту сәті.
Оқушыларға сурет беріледі. Сол суреттегі адамдардың аттарын табу үшін бірнеше сөйлемдер беріледі. Сүгіретші салған бейнені дәл тапқан оқушыны марапаттау.
Мәтіні:
Бас киім киіп тұрған биік және арық кісінің аты Марат емес. Сәбиттің және Жомарттың қасында тұрған адамның көзілдірігі жоқ. Арық және аласа адам Сәбиттің қасында. Мұртты адамның қасында тұрған кісі Марат.
Сақалы бар қара шашты адамның аты Марат емес. Арық және аласа адамның аты Жеңіс емес. Жомарттық қасындағы адамның бас киімі жоқ. Жеңіс Сәбиттің және Ержанның қасындағы адамның арасында тұр.
Адам аттары: Ержан, Марат, Жеңіс, Сәбит, Жомарт.
Жазылым
Өзің мінезің қандай? Кестенің 3 бөлігіне өз мінезіңіздегі ерекшелікті сөз тіркесімен жазыңыз. Ойыңызды жұбыңызбен бөлісіңіз. Ол растаған тұсына әдемі бағалау қойсын.
Қамқормын
қарапайым
көңілді
мазасызбын
шыдамды
f Жұптар бір - бірін бағалайды.
Жазылымда алдында оқып білгендерін естеріне түсіре отырып, досыңа не жанында отырған жұбына мінездеме жазады. Алдымен оның бойындағы жақсы қасиеттеріне тоқталады. Мінезіндегі нашар қылықты (ашушаң, өкпелегіш, т. б) қасиеттеріне өзінше ақыл қосуына болады. Мәтін құрғанда стильдік ерекшелігіне мән беру керектігі айтылады.
Рефлексия
3 - 1 Үш жақсы қасиетті айту. Соған үш сөйлем ойлау.