Самұрық - қазақ мифологиясындағы екі дүние арасындағы дәнекер болатын, қыран тәрізді алып құс [1]. Самұрық құсы әлемдік ағаштың (Бәйтерек) шыңында тұрады. Аңыз бойынша Самұрық өлгенімен, қайта тіріле алады.Өлгенде де, тірілгенде де от болып жанады [2]. Самұрық құсы адамша сөйлесіп, аңыздың негізгі кейіпкеріне өз рахметін айтады. Ұшқанда күннің бетін көлегейлей ынтымаққа бастайтын алып құс; қуаныштан шаттанып күлгенде аузынан будақ-будақ төгіліп аппақ гүлдер түсетін ғажайып құс; мұңая тұрып жылағанда жасаураған көзінен мөлдіреп моншақ-моншақ маржан төгiлетін ғаламатқа бергісіз құс.
Қазақ даласында 80 миллион жыл бұрын өмір сүрген Самұрық құстың қаңқасы табылды. Ғалымдар алыптығымен ерекшеленген құсқа «Samrukia nessovi» деген атау берді. Әзірге Ұлыбританияның Портсмут университетінің профессоры, доктор Даррен биіктігі 2-3 метрлік, салмағы 50 келіден асатын, қанатының ұзындығы 8 метрге жететін айрықша құс деп өзіндік жорамал ұсынды [3].
«Samrukia nessovi» қаңқасы Азияда бірінші рет табылып отыр, мұндай жағдай әлемде екінші екен, өйткені, 1995 жылы француз жерінен кездескен дәл осы Бор дәуіріне жататын құс омыртқасының сүйегі ғылыми-көпшілік басылымдарда талқыға түскен. Енді ұлы дала төсінен табылған Самұрық құстың жұмбақтау қаңқасы ғылым үшін берер өзгеше жаңалығымен ерекшеленеді дер едік.
Адмирал Этьен де Флакур 1658 жылы «Үлкен Мадагаскар аралының тарихы» кітабын шығарды, онда қияндағы бір түкпірде ұзақ уақыт болған кезеңде байқағаны мен аңғарғандарын қағазға түсірген. Оқып танысқан кісілер көптеген дәйектер адам сенбейтін қиял-ғажайып оқиға секілді таңырқай қарап, сенімсіздеу, саяхатшының ойдан қосқан мысалдары ретінде қабылдады. Негізінде бұл жазбалардың нақты шындығы бір ғасыр өткенде ғана анықталып жатты. Орман ішінде кездестіретін құс туралы Флакур былай деп жазды: «Вургатра – Ампатрада өмір сүретін үлкен құс, оның жұмыртқалары страустікіне ұқсас келеді, далалы өңірден де кездестіруге болады…».
1) сабағымды жақсы оқу арқылы, елімнің есімін әлемге паш ету!
2) өз еліме қажет болған заттарды ойлап тауып, залықты қамтамассыз ету!
3) елімнің есімін ардақтап, келесі ұрпаққа жеткізу арқылы Қазақ атын өшпес мұра етемін!
2тапсырма
Қазақстанның болашағы - жастар.
Біз жас үрпақ, Қазақ жерінде тұрамыз.
Оны болашақ ұрпаққа жеткізу -біздің міндетіміз!
Біз еліміздің жарқын болашағы үшін Қазақстанда қалып, ұрпаққа әдебиетіміз бен тарихымызды жеткіземіз және еліміз үшін қызмет етеміз.
3тапсырма
"Ақиқат пен аңыз" кімнің шығармасы?
Бұл шығарманың басты кейіпкері кім?
Кейіпкердің қандай қасиеттері шығармада оқырман көзіне түседі?
Өмірлік фактілер мен дәлелдер шығарманың құрамында бар ма?
4тапсырма
1) 75 жыл
2) 1,5 млнға жуық Қазақстандық қатысты
3)Қазақстандықтардың ішінен ең алғаш Кеңес Одағының Батыры атағын алғаш ұшқыш П.Ф. Шевцов (1937, 22 қазан) Испанияда фашизмге қарсы күресте көрсеткен ерлігі үшін берілді. 1938 – 1941 жылдары жапон және фин соғысында көрсеткен ерліктері үшін С.В. Гуденко, Е.С. Чуйков, В.К.Булавский мен Г.С. Пулькин Кеңес Одағының Батыры атанды. Ұлы Отан соғысы жылдарында 500-ге жуық қазақстандықтар Кеңес Одағының Батыры атанды. Одан кейінгі уақытта да Кеңес Одағының Батыры атағын алған қазақстандықтар қатары біршама өсті.
Самұрық - қазақ мифологиясындағы екі дүние арасындағы дәнекер болатын, қыран тәрізді алып құс [1]. Самұрық құсы әлемдік ағаштың (Бәйтерек) шыңында тұрады. Аңыз бойынша Самұрық өлгенімен, қайта тіріле алады.Өлгенде де, тірілгенде де от болып жанады [2]. Самұрық құсы адамша сөйлесіп, аңыздың негізгі кейіпкеріне өз рахметін айтады. Ұшқанда күннің бетін көлегейлей ынтымаққа бастайтын алып құс; қуаныштан шаттанып күлгенде аузынан будақ-будақ төгіліп аппақ гүлдер түсетін ғажайып құс; мұңая тұрып жылағанда жасаураған көзінен мөлдіреп моншақ-моншақ маржан төгiлетін ғаламатқа бергісіз құс.
Қазақ даласында 80 миллион жыл бұрын өмір сүрген Самұрық құстың қаңқасы табылды. Ғалымдар алыптығымен ерекшеленген құсқа «Samrukia nessovi» деген атау берді. Әзірге Ұлыбританияның Портсмут университетінің профессоры, доктор Даррен биіктігі 2-3 метрлік, салмағы 50 келіден асатын, қанатының ұзындығы 8 метрге жететін айрықша құс деп өзіндік жорамал ұсынды [3].
«Samrukia nessovi» қаңқасы Азияда бірінші рет табылып отыр, мұндай жағдай әлемде екінші екен, өйткені, 1995 жылы француз жерінен кездескен дәл осы Бор дәуіріне жататын құс омыртқасының сүйегі ғылыми-көпшілік басылымдарда талқыға түскен. Енді ұлы дала төсінен табылған Самұрық құстың жұмбақтау қаңқасы ғылым үшін берер өзгеше жаңалығымен ерекшеленеді дер едік.
Адмирал Этьен де Флакур 1658 жылы «Үлкен Мадагаскар аралының тарихы» кітабын шығарды, онда қияндағы бір түкпірде ұзақ уақыт болған кезеңде байқағаны мен аңғарғандарын қағазға түсірген. Оқып танысқан кісілер көптеген дәйектер адам сенбейтін қиял-ғажайып оқиға секілді таңырқай қарап, сенімсіздеу, саяхатшының ойдан қосқан мысалдары ретінде қабылдады. Негізінде бұл жазбалардың нақты шындығы бір ғасыр өткенде ғана анықталып жатты. Орман ішінде кездестіретін құс туралы Флакур былай деп жазды: «Вургатра – Ампатрада өмір сүретін үлкен құс, оның жұмыртқалары страустікіне ұқсас келеді, далалы өңірден де кездестіруге болады…».
1 тапсырма
1) сабағымды жақсы оқу арқылы, елімнің есімін әлемге паш ету!
2) өз еліме қажет болған заттарды ойлап тауып, залықты қамтамассыз ету!
3) елімнің есімін ардақтап, келесі ұрпаққа жеткізу арқылы Қазақ атын өшпес мұра етемін!
2тапсырма
Қазақстанның болашағы - жастар.
Біз жас үрпақ, Қазақ жерінде тұрамыз.
Оны болашақ ұрпаққа жеткізу -біздің міндетіміз!
Біз еліміздің жарқын болашағы үшін Қазақстанда қалып, ұрпаққа әдебиетіміз бен тарихымызды жеткіземіз және еліміз үшін қызмет етеміз.
3тапсырма
"Ақиқат пен аңыз" кімнің шығармасы?
Бұл шығарманың басты кейіпкері кім?
Кейіпкердің қандай қасиеттері шығармада оқырман көзіне түседі?
Өмірлік фактілер мен дәлелдер шығарманың құрамында бар ма?
4тапсырма
1) 75 жыл
2) 1,5 млнға жуық Қазақстандық қатысты
3)Қазақстандықтардың ішінен ең алғаш Кеңес Одағының Батыры атағын алғаш ұшқыш П.Ф. Шевцов (1937, 22 қазан) Испанияда фашизмге қарсы күресте көрсеткен ерлігі үшін берілді. 1938 – 1941 жылдары жапон және фин соғысында көрсеткен ерліктері үшін С.В. Гуденко, Е.С. Чуйков, В.К.Булавский мен Г.С. Пулькин Кеңес Одағының Батыры атанды. Ұлы Отан соғысы жылдарында 500-ге жуық қазақстандықтар Кеңес Одағының Батыры атанды. Одан кейінгі уақытта да Кеңес Одағының Батыры атағын алған қазақстандықтар қатары біршама өсті.
4)ұшқыш Михаил Сергеевич Пономарев (1951),
Никита Федорович Карацупа (1965),
ұшқыш ғарышкерлер Пацаев Виктор Иванович (1971),
Шаталов Владимир Александрович (екі рет алған),
сынаушы-ұшқыш Тоқтар Әубәкіров (1988),
қолбасшы Бауыржан Момышұлы (1990),
ұшқыш Қайырболат Сайынұлы Майданов