Ағза немесе Организм (гр. organon және лат. organіzo – келісті түрге келтіру) – белгілі ортаға өз бетімен тіршілік етуге бейімделген, тірі және тарихи қалыптасқан біртұтас жүйе. Тұқым қуалаушылық қасиеттеріне сәйкес өзіне тән құрылысы мен даму ерекшелігі бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) және
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),түтікше (ішкі мүшелер) және
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),түтікше (ішкі мүшелер) жәнепаренхималы түрлері болады.
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),түтікше (ішкі мүшелер) жәнепаренхималы түрлері болады.Организмнің құрылым бірліктері – жасушалар, ұлпалар (тіндер), мүшелер. Организмдер бір жасушалы және көп жасушалы болып бөлінеді. Бір жасушалы Организмдердің ішінде колониялы (шоғырлы) түрлері де бар. Мысалы, вольвокс, т.б. Әрбір жеке дарабастар да өз алдына жеке ағза болып саналады.
Ыбырай Алтынсарин (шын аты — Ибраһим, 1841—1889) — қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері.
Ыбырай Алтынсарин қазақ халқының ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырған тұлға. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын Балқожа Жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым көбірек біле түссем деп армандады. Алған білімін өз халқының пайдысына асыруға талпынды.
Ағза немесе Организм (гр. organon және лат. organіzo – келісті түрге келтіру) – белгілі ортаға өз бетімен тіршілік етуге бейімделген, тірі және тарихи қалыптасқан біртұтас жүйе. Тұқым қуалаушылық қасиеттеріне сәйкес өзіне тән құрылысы мен даму ерекшелігі бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) және
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),түтікше (ішкі мүшелер) және
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),түтікше (ішкі мүшелер) жәнепаренхималы түрлері болады.
бар.Құрылысы мен қызмет ерекшелігіне байланысты органдар жүйелері мен аппараттары:дене (сомалық),ішкі органдар (висцералды) жәнебайланыстырғыш (интегралды) органдар жүйелері болып бөлінеді. Органдар жүйелер құрылысы әртүрлі, бірақ белгілі бір қызмет атқаратын мүшелер (ағзалар) құрайды.Құрылысына байланысты органдардың:қабатты (тері),түтікше (ішкі мүшелер) жәнепаренхималы түрлері болады.Организмнің құрылым бірліктері – жасушалар, ұлпалар (тіндер), мүшелер. Организмдер бір жасушалы және көп жасушалы болып бөлінеді. Бір жасушалы Организмдердің ішінде колониялы (шоғырлы) түрлері де бар. Мысалы, вольвокс, т.б. Әрбір жеке дарабастар да өз алдына жеке ағза болып саналады.
Ыбырай Алтынсарин (шын аты — Ибраһим, 1841—1889) — қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, қоғам қайраткері.
Ыбырай Алтынсарин қазақ халқының ағартушылық тарихында және ұлттық мектебінің қалыптасуында терең із қалдырған тұлға. Ол 1841 жылы қазіргі Қостанай облысының аумағында дүниеге келген. Әкесінен ерте айырылған ол атасының - белгілі би және старшын Балқожа Жаңбыршиннің қолында тәрбиеленді. Ыбырай бала кезінен бастап білімге және өз бетінше оқып білуге бейім екенін байқатты. Көп оқыды, Ресей қоғамының білімді адамдарымен жиі араласып тұрды. Орынборда оқып жүрген кезінде шығыстанушы ғалым В.В Григорьевпен жақын танысып алды. Ол өзінің бай кітапханасымен Ыбырай Алтынсариннің еркін пайдалануына рұқсат етті. Білімге құштар жас бос уақытының бәрін де сол кітапханада өткізді. Білген үстіне біле түссем деген құмарлық пен өз халқыма неғұрлым көбірек пайда келтірсем деген абзал арманға ұмтылыс жас Ыбырайдың өмірлік кредосына айналды. Өзінің мінез-құлқы жағынан қарапайым әрі еңбексүйгіш еді, көп оқыды, өзге халықтардың қол жеткен табыстарын неғұрлым көбірек біле түссем деп армандады. Алған білімін өз халқының пайдысына асыруға талпынды.