Көктемгі ырымдар (көктемге):- Егерде қайыңнан аққан сөлдің мөлшері көп болса – онда жаз жаңбырлы болады.- Құстар ұясын күнгей жаққа салса – жаз салқын болады.- Көктемгі құстар үлкен топпен ұшып келсе - ол көңілді көктемнің белгісі.- Бөзторғай ұшып келгеннен кейін аяз болмайды.- Егер көкек қураған ағашта отырып сайраса – аяз болады.- Ерте көктемде торғайлардың шомылуы – ауа-райының жылынуының белгісі.- Адамдар үйінің маңына көкқұтан қаптаса – көктем суық болады.- Егерде наурыз айында тоқылдақ көрінсе, көктемнің келуі созылады.- Қарлығаштың ойнақтап ұшуы – жылы күннің белгісі.- Қарлығаш жербауырлап ұшса – жаңбыр жауады деп біліңіз.- Қараторғайды көрсеңіз – көктем жақын деңіз.- Тырналар келді – мұз мұрты ойылар.- Қардың еруі құмырсқа илеуінің оңтүстік жағынан басталса – онда жаз салқын және қысқа болады. Ал егер солтүстік жағынан бастап ерісе – жылы болады.- Наурыз құрғақ, сәуір ылғал, мамыр салқын – болар онда мол бидай, биік қарқын.- Ерте көктемде найзағай жарқырағанымен күркірегені естілмесе – жаз құрғақ болмақ.- Егер ұшырмадан салбыраған мұз ұзын болса, көктем де созылады.- Бірінші найзағай болған кезде оңтүстіктен жел соғып тұрса – көктем жылы, батыстан болса – жаңбырлы, солтүстүктен ессе – суық, шығыстан келсе – жылы және құрғақ болады, деген ырымдар бар екен. ***Наурыз ырымдары- Наурыз қалай болса, көктем де солай.- Ерете көктемдегі найзағай – аяздың алдын білдіреді.- Көктемгі қардың беті бұжыр болса – бидайдың бітік шығатынын, қардың беті тегіс болса бидай нашар шығатынын білдіреді.- Теректің түбіндегі қардың еруі дөңгелек тәрізді болып, жиектері қалың болса – көк тез шығады, ал жиегі жайылыңқы болса – көктем созылып, көк жәй шығады. - Жылқышы құсы ұшып келсе 12 күнен кейін өзен еркін ағатын болады.- Терек бүршік атып, сырғаланса, жер жылыды деген сөз. Ерте егілетін көк-сөкті отырғыза беруге болады. - Жаңбыр өтсе саңырауқұлақтар қаулып шығады.- Наурыздың қары (жаңбыры) жарты тыңайтқышпен тең. - 14 наурызда Құралай құлпырса – бүкіл жаз жайнайды. Қалың қар ери бастайды. Ырым бойынша сол күні қар немесе жаңбыр жауса – жаз жаңбырлы болады, керісінше күн шығып тұрса құрғақ, жеңіл жаз болатынын білдіреді.
бүркіт— сұңқартәрізділер отрядына, қаршыға тұқымдасына жататын үлкенқұс.көбінесе тоғайлы және таулы жерде тіршілік етеді. биік ағаштар мен зәулім жар тасқа ұя салып, 1—2 жұмыртқа табады. саны азайып бара жатқан, сирек кездесетін құс. қазақстанда кең таралған, бірақ біркелкі емес, кездейсоқ. жалаңаш және құз-жартасты тауларды, қыраттарды, қарағайлы және басқа да тоғайларды, өзендердің жайылмасын, сексеуілді шөлдерді мекендейді.
