Мәртебесі биік ақиық ақын Мұқағали Сүлейменұлы Мақатаев 1931 жылы 9 ақпанда Алматы облысы Райымбек ауданы Қарасаз ауылында дүниеге келген. Ақынның шын аты — Мұхаметқали, бірақ ата-анасы пайғамбар атымен жүру ауыр тиеді деп сәби күнінен "Мұқағали" деп еркелеткен екен.
Балалық шағы соғыспен қатар өткендіктен, ақын тағдырдың ащы дәмін ерте татады. Жастайынан әдебиетке құштар болып, алғашқы өлеңдерін 14 – 15 жасынан бастап жаза бастайды. Ақынның тұңғыш өлеңдері “Қырман басында”, “Қойшы бала — Әкітай” ауданындағы 1949 жылы “Советтік шекара” газетінде жарияланды. Ал алғашқы жыр жинағы 33 жасында шыққан екен.
Аз ғұмыр кешкенімен бірнеше лирикалық жыр жинағы мен дастандарын жазған. Бүгінде лирик ақынның 1000 – нан астам өлеңі мен поэмасы қалды. Ал жыр аудармасы саласында Шекспирдің сонеттерін, Дантенің «Құдіретті комедиясын» қазақшалады.
Мұқағали поэзиясының қайнар көзі басты тақырыбы туған елі, өскен жері, Отан тағдыры, замана тынысы, замандастарының арман аңсары болды. Осы айтылғанның бәрін Мұқағали тек өзіне ғана тән қайталанбас шеберлікпен, асқан поэтикалық үйлесіммен, нағыз поэзияға ғана тән бейнелі образдармен бедерлеп, артынан келер ұрпаққа өлмес мұра ретінде қалдырған.
Ана тілінің маңызы туралы көп сөз жай айтылмаған. Ана тілі жанымыздың, жүрегіміздің тілі. Тіл жоғалса- халық та жоғалады. Менің туған тілім қазақ тілі, ежелгі көшпенділер тілі. Бұнда қазақ халқының мәдениеті, оның ерекшелігі, тарихи өсуі көрінеді. Тіл- халықтың мінезі, естелігі, тарихы, рухани ірілігі. Онда салт-дәстүрлер, халық тіршілігі, ақылы, тәжірибесі сұлулығы мен жанының күші бар.Менің тілімнің тарихы халқымның тарихынан ажырамайды. Ұлттық тілдің білімі және өсуі - күрделі, ұзақ процесс. Мыңдаған жылдар бұл тіл қалыптасты, осы уақытта халықтың басты байлығына айналу үшін. Қазақ тілі өзінің әуенімен, жанға жайлылығымен ерекшеленеді. Қазақ тілінің сөз қоры (екі миллионнан астам), әр түрлі синонимдері мол. Осының бәрі тілдің қуаттылығы мен байлығын білдіреді. Қазақ тілі-әдебиеттің, халық әндерінің, аңыздардың тілі. Қазақстан жері әдеби таланттарға: ақындар, жазушылар, драматургтарға бай. Олардың барлығы тілдің дамуына үлес қосты. Ана тілі-әр адамның өмірінде маңызды, сен осы тілде алғашқы сөздеріңді айттың, оқыйсың, жазасың, ойлайсың, бұл сені туған халқыңмен еліңмен жақындастырады. Туылғаннан бастап кәртейгенге дейін адам өмірі ана тілімен байланысты. Өмірдегі ең таңғаларлық зат -тіл. Тілмен емдеуге болады, жаралауға, жұбатуға, сендіруге, қуаттандыруға болады. Оның ішінде бұл сөз ана тілінде айтылса. Сөз адам алдында бүкіл дүниедегі, әлемдегікөз жетпейтін мүмкіншіліктерді ашады. Кітап беттері арқылы және әңмілесуден адам әлі көрмеген істерді біледі. Алыстағы жағалаулар, шет елдер, тексерілмеген жерлер көрген болады. Осының бәрі тілдің арқасы. Артқа бұрылып, болашаққа көз тастап, біз ана тіліміз барлық байлықтан артық екенің ұғуымыз керек.
Мұқағали Мақатаев.
Мәртебесі биік ақиық ақын Мұқағали Сүлейменұлы Мақатаев 1931 жылы 9 ақпанда Алматы облысы Райымбек ауданы Қарасаз ауылында дүниеге келген. Ақынның шын аты — Мұхаметқали, бірақ ата-анасы пайғамбар атымен жүру ауыр тиеді деп сәби күнінен "Мұқағали" деп еркелеткен екен.
Балалық шағы соғыспен қатар өткендіктен, ақын тағдырдың ащы дәмін ерте татады. Жастайынан әдебиетке құштар болып, алғашқы өлеңдерін 14 – 15 жасынан бастап жаза бастайды. Ақынның тұңғыш өлеңдері “Қырман басында”, “Қойшы бала — Әкітай” ауданындағы 1949 жылы “Советтік шекара” газетінде жарияланды. Ал алғашқы жыр жинағы 33 жасында шыққан екен.
Аз ғұмыр кешкенімен бірнеше лирикалық жыр жинағы мен дастандарын жазған. Бүгінде лирик ақынның 1000 – нан астам өлеңі мен поэмасы қалды. Ал жыр аудармасы саласында Шекспирдің сонеттерін, Дантенің «Құдіретті комедиясын» қазақшалады.
Мұқағали поэзиясының қайнар көзі басты тақырыбы туған елі, өскен жері, Отан тағдыры, замана тынысы, замандастарының арман аңсары болды. Осы айтылғанның бәрін Мұқағали тек өзіне ғана тән қайталанбас шеберлікпен, асқан поэтикалық үйлесіммен, нағыз поэзияға ғана тән бейнелі образдармен бедерлеп, артынан келер ұрпаққа өлмес мұра ретінде қалдырған.
(екі миллионнан астам), әр түрлі синонимдері мол. Осының бәрі тілдің қуаттылығы мен байлығын білдіреді. Қазақ тілі-әдебиеттің, халық әндерінің, аңыздардың тілі. Қазақстан жері әдеби таланттарға: ақындар, жазушылар, драматургтарға бай. Олардың барлығы тілдің дамуына үлес қосты.
Ана тілі-әр адамның өмірінде маңызды, сен осы тілде алғашқы сөздеріңді айттың, оқыйсың, жазасың, ойлайсың, бұл сені туған халқыңмен еліңмен жақындастырады. Туылғаннан бастап кәртейгенге дейін адам өмірі ана тілімен байланысты. Өмірдегі ең таңғаларлық зат -тіл. Тілмен емдеуге болады, жаралауға, жұбатуға, сендіруге, қуаттандыруға болады. Оның ішінде бұл сөз ана тілінде айтылса. Сөз адам алдында бүкіл дүниедегі, әлемдегікөз жетпейтін мүмкіншіліктерді ашады. Кітап беттері арқылы және әңмілесуден адам әлі көрмеген істерді біледі. Алыстағы жағалаулар, шет елдер, тексерілмеген жерлер көрген болады. Осының бәрі тілдің арқасы.
Артқа бұрылып, болашаққа көз тастап, біз ана тіліміз барлық байлықтан артық екенің ұғуымыз керек.