КОМЕКТЕСЫНДЕРШШ 5. «INSERT» оқыту стратегиясы бойынша мәтіндегі ақпаратты қоры- тындылап жазыңдар.
V (бұрыннан
білемін)
+ (жаңа
ақпарат)
— (менің ойлаға-
ныма қайшы)
? (білгім
келеді)
1998 жылы Қырғызстанның Қошқар өңіріндегі Қарасу
ауылы маңынан көне түркі рунасымен тас бетіне қашалып
жазылған бірнеше құпия жазулар табылған. Тас бетіндегі
құпия жазу түркітанушы ғалымдар тарапынан әлі күнге
дейін жүйелі түрде оқылған емес. Енді осы таңбалар жүйесіне
көз тігіңіз.
Біздің ойымызша, бұл жазуды V-VI ғасырларға жатқы-
зуға болады, себебі мұнда ертедегі Талас жазба ескерткіш-
теріне тән таңбалар бар. Тастағы 13 руникалық таңба оңнан
солға қарай оқылады. Құпия таңбалардың жеке-жеке мән-ма-
ғынасын талдай келе мынадай болжамға тоқталдық: er atym
sagunda ayrsym - «Ер атым Сағуннан айырылдым» немесе
«Ер атам Сағыннан айырылдым».
XAYDINXVur
Алғашқысы қандай да бір азаматтың өзіне берілген
атағынан немесе шенінен айырылғандығын білдіреді,
ал екінші нұсқадағы сөйлемнің мәні бойынша, атасы
Сағыннан айырылып қалған деп тұжырым жасауға бола-
ды. Мұның өзі түркі жазуы жүйесінің ертеден қалыптас-
қанын, жазу мәдениетіміздің тамыры өте тереңде екен-
дігін аңғартады.
(kaznu.kz)
Мәтіннің атауы: Тіл
Tip Тірек сөздер: тіл, үлкен өнер, ерекше
қабілет, рухани даму, ұлы
қасиет, жетістіктерге жету, қарым
қатынас.
Негізгі ақпарат: Тіл ұлы қасиет.
Қосымша ақпарат: Тілім менің - таусылмайтын байлығым.
Ең құдіретті де қастерлі өз ана тілім.
Шыр етіп дүниеге келгеннен бері ана
тіліммен өсіп келемін. Ана тілі арқылы
алғашқы Әліппені таныдым. Содан бері
міне, өз ана тіліммен сусындап келемін.
Өз тарихымды танып білдім. Түған
тіліміздің абыройын асқақтату - әрбір
азаматтың борышы. Себебі, біздің
23:54
Қазақ тілі @
болмысымыз, салт - дәстүріміз, дініміз,
мәдениетіміз осы тілімізде жатыр.
Тәуелсіз елдің жас ұрпағын парасатты,
білімді, іскер, қабілетті, ұлтжанды
етіп қалыптастыруда мемлекеттік
тіліміздің атқаратын қызметі өте
жоғары. Сондықтан да туған еліміздің
мемлекеттік тілін білуге міндеттіміз.
Өйткені, тіл - ата - бабамыздан бізге
қалған аманаты. Ата - баба мұрасын
жалғастыру, оның мәртебесін көтеру
мына баршамыздың міндетіміз,
парызымыз. Тіл арқылы ақындарымыз
бен жазушыларымыздың. даналардың
сөздерін, өлең - жырларын оқып
білеміз, олардан ғибрат аламыз.
" "Өнер алды - қызыл тіл" деген осыдан
шыққан болар. Елінің болашағын
ойлаған, құрметпен қараған әрбір
азамат ана тілін сақтап қалуы үшін
1. «Правильное использование Интернета является признаком культуры. Согласны ли вы с мнением, что неправильное использование Интернета опасно для человечества? Почему? Напишите (ваше мнение), используя сложные слова по этой теме. В письме используйте сложносочиненные, сложноподчиненные противительные и разъяснительные предложения.
2. В паре составьте диалог, выбрав одну из заданных тем (по две минуты на каждого ученика). Правильно используйте ударения. Темы диалогов:
3. Как мы встречаем Наурыз в семейном кругу?
Знаете ли вы, что домашний скот полезен для человека?
Интересный случай в кружке домбры.