Кытай ғалымдары осылай елемге жар салудан бұрын Айды мукият зерттеген. Жер серінің беткі қатпарында термоядролық реакторға шикі өнім бола алатын пайдалы
кабалардың көп екендігі белгілі болды. Гей-) - Жерде өте сирек кездесетін элемент,
себебі Күн сәулесінің атмосфера қабаттарынан өтуі кезінде аталған элементтің
нотоптары тыңта қалып қояды. Ал Айда ешқандай аул кабаты болмағандықтан, Гелий-3
ол жакта өте көп. Қытай ғалымдары Гелий-элементін Ай бетін 600 градуска ысыту
арқылы болп алуды жоспарлап отыр. Содан соң шикі материаллар Жерге жіберілетін
болады Mail Online газетінің сараптамалық жүмысында небары 40 тонна Гель-
элементі бүкіл АҚШІ территориясын бір жыл энергиямен қамтамасыз ете алады делінген.
Ал Айда бұл элементтің 10 миллион тонна қоры бар екені анықталды.
Опірге Қытай Айдағы табиғи байлықты игеру мақсатындағы қазба жұмыстарын
бастау уақыты туралы ештеңе айткан жок. Ал америкалық зерттеушілер бұл жобаның
канша каржыны қажет етеніні туралы сараптамалық талдау жасауда. Huffington Post газеті
Айдан катып алынған әрбір тонна Гели -3 элементінің кұны орташа есеппен 3 миллиард
АҚШ долларына тең болатынын жазады. Бұл – Жердегі мұнайды қолданганнан әлдеқайда
арзан әрі Жер үшін оте пайдалы болады,
1. Сөйлемдердің атын, жалган» екенін белгілеңіз. Отметьте правда или неправда.
Тұжырымды сөйлемдер
IL OK
Huffington Post газеті Гелий-3 элементінің құны 3 миллиард АҚШ
долларына тең болатынын жазады
Қытай ғалымдары Гелий-3 элементін жасауды жоспарлап отыр,

2 Мәтіннен синоним сөзді тауып жазыңыз.
3. Мәтіннен антоним сөзді тауып жазыныз-
​

1. Пысықтауышы бар сөйлемді белгілеңіз.

Е) Ұлы жібек жолында талай сауда көздері ашылды.

2. Бастауышы тұйық етістік, баяндауышы зат есімнен жасалған сөйлемді көрсетіңіз.

Д) Айту - біздің парызымыз.

3. Дара бастауыш бар сөйлемді белгілеңіз.

С) Біз бірлікті ойлаймыз.

4. Бастауышы тәуелдік жалғауында тұрған сөйлемді табыңыз.

В) Інім маған көмектесті.

5. Анықтауышы бар сөйлемді көрсетіңіз.

С) Көлдің деңгейі төмендеген.

6. Толықтауышты табыңыз. Досым қызық кітап сатып алды.

Е) Кітап.

7. Жақсыз сөйлемде болмайтын сөйлем мүшесін көрсетіңіз.

Е) Бастауыш

8. Бастауыш пен баяндауыштан тұратын сөйлемді белгілеңіз.

Д) Жалаң  

9. Мақсат пысықтауышты табыңыз.

Бауыржан досымен бірге Алматыға оқуға барды.

В) Оқуға

10.Сөйлемде қимыл-әрекеттің жай-күйін, мезгілін, мекенін білдіретін тұрлаусыз мүшені көрсетіңіз

А) Пысықтауыш.

11. Кімдер? Нелер? сұрақтары қай сөйлем мүшесіне қойылатынын көрсетіңіз.

Д) Бастауыш.

12. Пысықтауыштың сұрағың табыңыз.

Е) Қайда?

13. Сөйлемнің баяндауышын толықтырыңыз.

Біз бұлақтардың көзін ... .

Д) Аштық.

14. Себеп – салдар пысықтауышты табыңыз.

Қара алтынды игеру үшін көп жұмыс жасалып жатыр.

С) Игеру үшін.

15. Сөйлемде есімше қандай сөйлем мүшесі екенін белгілеңіз.

Менің айтар сөзім-осы.

Д) Анықтауыш.

16. Атау мен ілік септіктен басқа септік сұрақтарына жауап беретін сөйлем мүшесін көрсетіңіз.

С) Толықтауыш

17. Анықтауышты табыңыз.

Жер бетінде таза су ресурстары көп емес.

А) Таза

18. Баяндауыш қай сөз табынан жасалғанын көрсетіңіз.

Қымыз қандағы гемоглобинді көбейтеді.

В) Етістік.

19. Бастауышы жоқ жай сөйлемнің түрін белгілеңіз.

А) Жақсыз.

20. Тек тұрлаусыз мүшелерді анықтаңыз.

В) Анықтауыш, толықтауыш.

Біздің еліміздің табағаты өте ерекше. Жыл мезгілінің қай тұсын алсаң да, я қаламыз, я ауылымыз жайнап тұрады. Қазір қыс мезгілін алсақ, терең тыныс алатын таза ауа, ақ көрпесін жамылған жер, екі беттері алмадай боп шана тепкен балалар. Ал, енді көктемге мезгіліне сипаттама берсек, жан-жақтың бәрі көгеріп, жер астынан бәйшешегіміз бүршік атып шығады, Жаз нағыз жеміс-жидектің пісіп, балалардың мәз-мейрам болатын уақыты. Күзге тоқталсақ, бұл жыл мезгілі әсіресе ақын аға-апаларымыз тілін түсіне білетін алтын уақыт.

Иә, қалай дегенде де менің өлкемнің табиғаты тамаша, кең байтақ! Мен осы елде қазақ болып туылғаныма қуанамын!