Өлеңді тағы да тыңдап оқы. Өлеңде берілген синонимдер қатарын тауып жаз. Текст:
Күн ұлымын
Күн ұлымын, қолдаушым – Күнім менің!
Күннің нұры бойыма сіңіргенім.
Тұғыр бердің сен маған елді ойла деп,
Ол тұғырдан шығады үнім менің.
Ұғамысың, халайық, жүрек үнін,
Сен деп соққан сол үнді біледі кім?
Мен дағы – ғаламшардың тұрғынымын,
Сүйеуі – Жер, демеуі – Ай, тірегі – Күн!
Биік... биік... мақсатым биік менің.
Биігімді көреді киіктерім.
Күй – үнімді тыңдайды ұйып көлім,
Өзің үшін өртенген жырларымды,
Жеткізе алсам, арман не, сүйікті елім!
Бунақденелілердің дамуы үш түрлі жолмен өтеді. Олар: тура даму (қанатсыз бунақденелілер; шала түрленіп даму (инелік, дәуіт, шегіртке, бұзаубас, бит, қандала, т. б.) және толық түрленіп даму (қоңыздар, көбелектер, бүргелер, шыбындар, масалар, шаншарлар, құмырсқалар, баларалар, т. б.).
Тура даму дегеніміз - ұрықтанған жұмыртқадан тікелей ересек бунақденеге ұқсас жас жәндіктердің шығуы. Олардың тек денесі өседі және жыныстық жағынан ғана толысып дамиды.
Дамудың сызбанұсқасын былай кескіндей аламыз: тура даму: жұмыртқа —> имаго; шала түрленіп даму: жұмыртқа —> дернәсіл —>
толық түрлент даму: жұмыртқа дернәсіл —> қуыршақ —> имаго.
Бунақденелілердің ересек күйге ауысу сатысы имаго деп аталады.
Бунақденелілер - буынаяқтылар типіне жататын к омыртқасыз жәндіктер класы. Олар ғаламшарымызда көп таралған. Қазіргі кезде 700, 000 жуық түрлері бар. Бунақденелілер екі класс тармағына жіктеледі. Олар 1. туқанатсыздар, 2. Қанаттылар. Бунақденелер класында 35 отряд бар. Басқа буынаяқтылардан негізгі ерекшілігі - денесі үш бөліктен құралған. Олар: бас, көкірек, құрсақ бөлімдері. Алты аяқты, көпшілігінде қанаттары болады. Дене бөлімдері алуан түрлі қызмет атқарады. Сезім мүшелері жақсы дамыған. Екі мұртша, жай және күрделі көздер мен көзшелер баста орналасады. Көкірек бөлігінде қимыл - қозғалыс қызметін атқаратын аяқтары мен қанаттары болады.