ответ:Шылау сөздердің сөз таптарының ішіндегі өзінің тілдік табиғаты, қызметі, қолданысы жағынан ерекшеленуімен қатар, тұлғалық өзгеріске түспеуі, оның негізгі морфологиялық белгісінің бірі болып табылады. Осындай қасиеттеріне байланысты қазақ тіл білімінде шылауды топтастыруда түрліше тұжырым, пікірлер бар.
К.Аханов шылаулардың «көмекші сөздердің лексикалық мағыналары мен грамматикалық мағыналарының ұласып, бір-біріне сіңісіп кететіні соншалық, олар кейде аффикстер тəрізді қызмет атқарып, солардың мағыналарына барабар мағыналарды білдіреді» деп көрсете отырып, грамматикалық мағыналары сəйкес келген жағдайларда бірінің орнына бірі қолданыла алатындығын да айтып, шылаулардың грамматикалық мағынасы қосымшалардың грамматикалық мағынасымен сəйкесетінін мысалмен келтірген [1].
Бірақ шылаулардың морфологиялық формалар арқылы түрленіп өзгермеуі негізгі қасиеті болғанымен, оларда басқа сөз таптарында болатын кейбір ерекшеліктер кездесіп отырады. Басқаша түсіндірер болсақ, сын есім есімдер тобына жатса да, өзінің сындық қалпында септік, көптік, тəуелдік жалғауларын қабылдамайтыны мəлім əрі кейбір есімдік сөздер де септелмейді. Ал, кей септеуліктер сол септеулік дəрежесінде тұрып-ақ морфологиялық жағынан тұлғаланып, кейбіреулері септік формасын, кейбіреулері көптік, жіктік жалғауларын қабылдап, кейбіреулері жұрнақтарды да қосып алып, түрленіп өзгеріп отырады.
Тілімізде кездесетін осындай септеулік шылауларға тоқтала кетер болсақ, атау септікті меңгеретін септеуліктерден «бойы» сөзі тілімізде барыс, жатыс, көмектес септік формаларында келеді. Мысалы: Осындай тойлар Алуаны жағалай қонған ауылдарды жаз бойына біріне-бірі ұласып жатты (С.М.). Байтас та күлген бойында қайта оралып келеді екен (М.Ə.). Сүлеймен жылаған бойымен айта берді (С.Ер.).
Бұл сөйлемдерде «бойы» септеулігі «бойына, бойында, бойымен» формасында келгенімен, оның негізгі көмекшілік қызметі мен мағынасында өзгеріс болып тұрған жоқ. «Бойы» сөзіне жалғанып тұрған «-на, -нда, -мен» жалғауларын жалғамай-ақ: Осындай тойлар Алуаны жағалай қонған ауылдарды жаз бойы біріне-бірі ұласып жатты. Байтас та күлген бойы қайта оралып келеді екен. Сүлеймен жылаған бойы айта берді деп өзінің алғашқы тұлғасында айтуға да болады. Олай болса,«бойы» септеулігі септеліп өзгереді деп қарамай, кейбір септік формаларын қабылдау қабілеті сақталған деп қарағанымыз дұрыстау болады деген пікірдеміз.
Әрбір ата-ана баласының жақсы бойжеткенін, қабілетті, талантты,ізденімпаз болып өскенін калайды.Ең бастысы «баламыз нағыз адам болса екен»-дейді. Өйтені ата-ананың бас қуанышы-бала. Кішкентай сәбиге өмір беретін- ата-ана. Балаға ата-анасы бар махаббатын төгіп, аялап тәрбие береді.Біздің отбасымызда ата-ананы, үлкенді сыйлап, кішіге қамқор бола білуге, өз отбасымыз жайлы жақсы істерді айтуғ үйретеді. «Тәрбие отбасынан басталады» дегендей, бізді ата-анамыз адамгершілік қасиеттерге тәрбиелейді, ал жаман қасиеттерден аулақ болуға үйретеді. Сондықтан мен барлық балаларға отбасы татулығын тілеймін. Отбасы жеке тұлғаны дамытатын кішігірім орта. «Ұяда не көрсең, ұшқанда сны ілесің» дегендей, отбасында баланы жақсы тәрбиелесе, өскенде ол әдепті, ақылды азамат болып шығады. Отбасындағы жағымды қарым-қатынас жасау өзара сыйластыққа тәрбиелейтіні сөзсіз.
Үйлесімді отбасы-балалық бақытты шақ дегендей, отбасы-а ң түп қазығы, алтын ұясы, бақытты балалық шағы, себебі, отбасы-негізгі қамқорлық.
ответ:Шылау сөздердің сөз таптарының ішіндегі өзінің тілдік табиғаты, қызметі, қолданысы жағынан ерекшеленуімен қатар, тұлғалық өзгеріске түспеуі, оның негізгі морфологиялық белгісінің бірі болып табылады. Осындай қасиеттеріне байланысты қазақ тіл білімінде шылауды топтастыруда түрліше тұжырым, пікірлер бар.
К.Аханов шылаулардың «көмекші сөздердің лексикалық мағыналары мен грамматикалық мағыналарының ұласып, бір-біріне сіңісіп кететіні соншалық, олар кейде аффикстер тəрізді қызмет атқарып, солардың мағыналарына барабар мағыналарды білдіреді» деп көрсете отырып, грамматикалық мағыналары сəйкес келген жағдайларда бірінің орнына бірі қолданыла алатындығын да айтып, шылаулардың грамматикалық мағынасы қосымшалардың грамматикалық мағынасымен сəйкесетінін мысалмен келтірген [1].
Бірақ шылаулардың морфологиялық формалар арқылы түрленіп өзгермеуі негізгі қасиеті болғанымен, оларда басқа сөз таптарында болатын кейбір ерекшеліктер кездесіп отырады. Басқаша түсіндірер болсақ, сын есім есімдер тобына жатса да, өзінің сындық қалпында септік, көптік, тəуелдік жалғауларын қабылдамайтыны мəлім əрі кейбір есімдік сөздер де септелмейді. Ал, кей септеуліктер сол септеулік дəрежесінде тұрып-ақ морфологиялық жағынан тұлғаланып, кейбіреулері септік формасын, кейбіреулері көптік, жіктік жалғауларын қабылдап, кейбіреулері жұрнақтарды да қосып алып, түрленіп өзгеріп отырады.
Тілімізде кездесетін осындай септеулік шылауларға тоқтала кетер болсақ, атау септікті меңгеретін септеуліктерден «бойы» сөзі тілімізде барыс, жатыс, көмектес септік формаларында келеді. Мысалы: Осындай тойлар Алуаны жағалай қонған ауылдарды жаз бойына біріне-бірі ұласып жатты (С.М.). Байтас та күлген бойында қайта оралып келеді екен (М.Ə.). Сүлеймен жылаған бойымен айта берді (С.Ер.).
Бұл сөйлемдерде «бойы» септеулігі «бойына, бойында, бойымен» формасында келгенімен, оның негізгі көмекшілік қызметі мен мағынасында өзгеріс болып тұрған жоқ. «Бойы» сөзіне жалғанып тұрған «-на, -нда, -мен» жалғауларын жалғамай-ақ: Осындай тойлар Алуаны жағалай қонған ауылдарды жаз бойы біріне-бірі ұласып жатты. Байтас та күлген бойы қайта оралып келеді екен. Сүлеймен жылаған бойы айта берді деп өзінің алғашқы тұлғасында айтуға да болады. Олай болса,«бойы» септеулігі септеліп өзгереді деп қарамай, кейбір септік формаларын қабылдау қабілеті сақталған деп қарағанымыз дұрыстау болады деген пікірдеміз.
Удачи
Поставь и оценку 5
Әрбір ата-ана баласының жақсы бойжеткенін, қабілетті, талантты,ізденімпаз болып өскенін калайды.Ең бастысы «баламыз нағыз адам болса екен»-дейді. Өйтені ата-ананың бас қуанышы-бала. Кішкентай сәбиге өмір беретін- ата-ана. Балаға ата-анасы бар махаббатын төгіп, аялап тәрбие береді.Біздің отбасымызда ата-ананы, үлкенді сыйлап, кішіге қамқор бола білуге, өз отбасымыз жайлы жақсы істерді айтуғ үйретеді. «Тәрбие отбасынан басталады» дегендей, бізді ата-анамыз адамгершілік қасиеттерге тәрбиелейді, ал жаман қасиеттерден аулақ болуға үйретеді. Сондықтан мен барлық балаларға отбасы татулығын тілеймін. Отбасы жеке тұлғаны дамытатын кішігірім орта. «Ұяда не көрсең, ұшқанда сны ілесің» дегендей, отбасында баланы жақсы тәрбиелесе, өскенде ол әдепті, ақылды азамат болып шығады. Отбасындағы жағымды қарым-қатынас жасау өзара сыйластыққа тәрбиелейтіні сөзсіз.
Үйлесімді отбасы-балалық бақытты шақ дегендей, отбасы-а ң түп қазығы, алтын ұясы, бақытты балалық шағы, себебі, отбасы-негізгі қамқорлық.
Объяснение: