Әлия 1925 ж. 25 қазанда Ақтөбе облысы, Қобда ауданында Сарқұлов Нұрмұхаммед және Молдағұлова Маржанның отбасында дүниеге келген. Бала кезінде анасынан айырылып (1933 ж.), кейіннен Алматыда
ағасының қолында тұрған, ал 1935 ж. бастап Ленинградта №46-шы балалар үйінде тәрбиеленген. Санкт-
Петербургтегі 9-орта мектепте оқыды. Оқудағы озат оқығаны және үлгілі тәртібі үшін Әлия Қырымдағы
Бүкілодақтық пионерлер лагері Артекке жіберіледі.
1942 жылы Әлия өз еркімен майданға аттанып, мергендер мектебін үздік бітірді. Біраз уақытқа дейін алғы
шептегі атыс алаңында білімін іс жүзінде көрсетуіне рұқсат етпеді. Бірақ жас қазақ қызы алға ұмтылды, жауға
қарсы оқ жаудыруға асықты. Бір хатында ол өз құрбылары мен достары үшін фашистерден кек алуды
қалайтынын жазады. Өзі оқыған қаласының құрсауда қалғаны оны қатты алаңдататын еді.
1943 жылы Снайперлер дайындайтын әйелдер мектебін аяқтайды. 1943 жылдан бастап, 54-арнайы
атқыштар бригадасы 4-батальонының снайпері болған. Жау әскерінің 30-дан аса сарбазы мен офицерінің көзін
жойған. 1944 жылы 14 қаңтарда Псков облысының солтүстігіндегі Новосокольники ауданында қаза тапты. 19
жасар Әлияны майдандас жолдастары "Шығыс жұлдызы" деп атаған екен.
Әлия Нұрмұхамбетқызы Молдағұловаға 1944 жылы 4 маусымда Кеңес Одағы Батыры атағы беріліп,
Ленин орденімен марапатталды.
Қаһарман қыз Новосокольники ауданының Монакова ауылында жерленген. Ақтөбеде облыстық
мемориалды музей жұмыс істейді.
2-тапсырма. Тест тапсырмаларын орында.
1. «Ақиқат пен аңыз» романының бас кейіпкері кім екенін тап.
а) Әзілхан Нұршайықов
ә) Әлия Молдағұлова
б) Сарқұлов Нұрмұхаммед
в) Мәншүк Мәметова
г) Бауыржан Момышұлы
2. Биыл ұлы жеңіске неше жыл болатынын көрсет.
а) 75 ә) 76 б) 74 в) 150 г) 45
3. Кеңес Одағының батыры атағын екі рет алған батырды белгіле.
а) Рақымжан Қошқарбаев
ә) Бауыржан Момышұлы
б) Әлия Молдағұлова
в) Талғат Бигелдинов
г) Бақтыораз Бейсекбаев
4. Рақымжан Қошқарбаевтың ерлігін тап.
а) Ұшақты жаудың қару-жарақ қоймасына қарсы бағыттады.
ә) Соғыс ардагерлерінің өміріне шығарма жазды.
б) Рейхстагқа ту тікті.
в) Өлсе де өтірік айтпайтын өр мінезді
г) 300-ден астам әуе шайқасына қатысты
5. Бауыржан Момышұлының жазған шығармасын көрсет.
а) «Ақиқат пен аңыз»
ә) «Артымызда Москва»
б) «Бауыржан»
в) «Махаббат қызық мол жылдар»
г) «Адам тағдыры»
6. Берілген сөйлемге тиісті септеулікті қойып жаз. Ауыл мектебін бітіргеннен ... Алматыдағы Тау-кен
институтының жұмысшы факультетіне түседі.
а) соң ә) дейін б) үшін в) бірге г) бұрын
7. Берілген сөйлемге тиісті көмекші есімді қойып жаз. Хиуаз Доспанова ұшқыштық өмір жолын соғыстың
... Оралдың аэроклубынан бастайды.
а) соңында
ә) ішінде
б) алдында
в) түбінде
г) жанында
8. Берілген сөйлемге тиісті оқшау сөзді қойып жаз. ..., Бауыржан өлсе де, өтірік айтпайтын, жамандық
ойламайтын ақ жүректі кісі болған.
а) мәссаған
ә) әттең
б) пұшайт-пұшайт
в) қап
г) шынында
9. Берілген өлең жолдарынан теңеуді анықта. Ақынның ақ сұңқардай жүрегі бар, Алқындым бір көруге болып
құмар.
а) ақсұңқардай
ә) құмар болып
б) жүрегі бар
в) бір көруге
г) ақынның
10. Берілген сөйлемге тиісті тыныс белгісін қойып жаз. Неге мұңайып тұрсыз шешей дейді ойында ештеңе
жоқ Бауыржан.
а) тырнақша, үтір, леп белгісі, сызықша
ә) үтір, сұрақ белгісі, дефис, нүкте
б) дефис, көп нүкте, сұрақ белгісі, нүкте
в) қос нүкте, тырнақша, сұрақ белгісі, сызықша
г) сызықша, үтір, сұрақ белгісі, сызықша
1. Интернет қызметі дегеніміз - әлемнің түкпір түкпіріндегі адамдар мен мәліметтерді байланыстыратын желі.
2. Соңғы жылдары Интернет өмірімізге мықтап енгені сонша, қазір онсыз өмірімізді елестету мүмкін емес. Коммуналдық қызметтердің ақысын төлеу, балабақша ақысын төлеу, білім беру қызметтері, пойыз/ұшақ/автобус билеттерін сатып алу, концерт, көрме, бізден мыңдаған шақырым жерде орналасқан көрікті жерлерге виртуалды экскурсиялар ... Бұл тізімді ұзақ жалғастыра беруге болады. Ғаламтор өміріміздің барлық саласына еніп, бізді өзіне тәуелді етті десек те болады. Интернет арқылы кәсіпорындар тауарларын жарнамалайды, дәрігерлер әріптестерімен, оқытушылар мұғалімдермен онлайн-консультациялар ұйымдастырып, вебинарлар өткізеді. Тіпті БАҚ өз сайттарын құрып, сол жерде жаңалықтар жариялайды. Әрине, ғаламтордың арқасында сіз тек қоңырау шалып қана қоймай, сонымен бірге ғаламшардың басқа жағындағы туыстарыңыз бен достарыңызды көре аласыз, оларға жеделхат немесе бейне құттықтаулар жібере аласыз, қашықтан оқып, білім аласыз ...
3. Интернет желісіне қосылу үшін модем қажет.
4. Электронды пошта дегеніміз - ғаламтор беттеріндегі қызмет түрі. Электронды пошта арқылы достар мен туыстармен хат немесе түрлі бейне файлдар алмасып, хабарласып тұруға болады.
5. WWW дегеніміз ағылшын тілінде World Wide Web — компьютердегі мәліметтер мен құжаттарды, мультимедиа элементі бар гипермәтінді жүйелерді байланыстыратын ғаламдық тор.
Жылы жаққа ұшатын құстар
Жылы жаққа ұшатын құстарды "жыл құстары" деп атайды. Наурыз айында ұшып келіп, өніп-өсіп, қараша айында жылы жаққа ұшып кетеді. Енді солардың ішінде кейбіреулеріне тоқтала кетейік:
Аққу - жыл құсы. Қыс жылы кезде аққудың біраз тобы Каспий теңізінің солтүстік-шығыс жағалауында – Ақтау қаласының маңында қыстап шығады.
Аққуды қазақ халқы ежелден қастерлеп, бақыттың бастамасы, жақсылықтың жаршысы, пәктіктің, сұлулықтың белгісі деп есептейді әрі киелі құс төресі санап, оған ешуақытта оқ атпайды. Аққудың аталығын «сапар», балапанын «көгілдір», мойнын «сұңғақ» деп дәріптейді.
Сүңгуір үйрек – жыл құсы. Ұяларын тайыз суға, бөген не көл жағалауларына салады. Сәуір – мамыр айларында 5 – 14 жұмыртқа салып, оларды мекиені 4 аптадай басады. Балапаны 1,5 – 2 айда қанаттанып, өздігінен ұша алады. Сүңгуір үйрек су өсімдіктері және омыртқасыздармен қоректенеді.
Шағалалар да жыл құстары.Олар жақсы ұшып, жүзеді, бірақ суға сүңги алмайды. Қанаттары ұзын, аяқтары қысқа, аяқ саусақтарының арасы жарғақты. Шоғыр құрып тіршілік ететін түрлері де бар. Ұясын жерге, шың басына, судағы жартасқа шөптен жасайды. Ірі жәндіктермен, моллюскалармен, тышқан тәрізді кемірушілермен, балықтармен қоректенеді.