Мәтін. «Александрия кітапханасы өртенген 391 жылдан 1220 жылға дейін 830 жыл Отырар кітапханасы әлемдегі ең үлкен кітапхана болған» деп қорытындылайды профессор Еренғайып Омаров. Өкінішке қарай, даңқты бабаларымыздың мыңдаған жылдың тарихымен, ғылым, білім, өнердегі жетістіктерінің алтын қоры сақталған осы кітапхана түгі қалмай жойылып кетіпті. Жер түбіндегі мысырлық ғалым Птоломей болмаса, біз де ондай кітапхана болғанын білмес те едік. Осы кітапханадан білім алған, бүкіл әлем мойындаған Әбу-Насыр әл-Фараби туралы деректерді де тек соңғы кезде алыс шетел деректерінен таптық. Отырардын өзінде әл-Фарабиден де білімі жоғары, оған білім үйреткен талай ғалымдардың болуы да мүмкін. Себебі Отырар кітапханасын әл-Фараби жинамағаны айтпаса да түсінікті. Бұл кітапханада жүздеген жылдар бойы қаншама ғалымдар еңбек етті. Ол заманда кітаптың өте қымбат тұратынын ескерсек, бұл кітапхананы жинауға мол қаржы кеткені анық. Ол кітаптарды сатып алу, жинақтаудан басқа осы кітаптарды сақтайтын үлкен кітапхана ғимараты және ондағы жұмыс істейтін ғалымдарды қаржыландыру қала бюджетіне оңайға түспесе керек. Бұндай шығынды кішігірім қалалардың көтере алмасы белгілі.Осындай үлкен кітапхананы IX ғасырда әлемнің жарты бөлігінен байлық тоқтаусыз құйылып жатқан Бағдат халифтері жинақтаған. Халиф Әл-Мамун (813-833ж.) Бағдат қаласында «Байт Әл-Хакма» (Даналық үйі) атты ғалымдар үйін ашып, дүниенің түкпір-түкпірінен ғалымдар шақырып, кітапхана қорын әзірлеген. Обсерватория ашқан. Кейін Бағдатта өте үлкен кітапхана жинақтаған. Бұл «Даналық үйінде» Орта Азияның, гректің, парсының, Мысырдың көптеген ғалымдары жұмыс жасады. Солардың еңбегінің арқасында кейін «араб өркениеті» деген түсінік пайда болды.«Даналық үйінде» ең бірінші болып Орта азиялық математик Әл-Хорезми басшылық жасады. Әбу Насыр әл-Фараби де Бағдат халифінің шақыртуымен Бағдатқа барған. Осы кездегі Бағдат Халифінің басты уәзірлері Фараб қаласынан болған деген дерек бар.Халифке ақыл қосатын уәзірлердің тек білімді, қабілетті адамдардан жиналатынын ескерсек, Фараб қаласының бұл заманда ғылым-білім, мәдениеті өте жоғары қала болғаны айтпаса да түсінікті. Ғылым-білімде осындай үлкен жетістікке жеткен Фараб-Отырар қаласының негізгі табыс көзі сауда деп білеміз. Кейін ғалымдар «Ұлы Жібек жолы» деп атаған үлкен сауда жолының күре тамырында орналасқан қаланың табысы жоғары қала болғаны даусыз.№1-тапсырма. Мәтінде көтерілген мәселені анықтауға көмектесетін 3 сұрақтар дайында. Дескриптор: Сұрақтарын құрастырады:1-сұрақ;2-сұрақ;3-сұрақ.Нақтылау сұрағын құрайды-1б.Сұрақ арқылы негізгі ақпараттарды қамтиды-1б.Сұрақ арқылы қосымша ақпараттарды анықтайды-1б. Сұрақ арқылы көтерілген мәселені анықтайды-1б. Барлығы
бәрі табиғаттан жаралған. табиғатты қорғау адамзаттың парызы.
адам табиғатсыз тіршілік ете алмайды. Табиғат байлықтарын қорғай білу азаматтық борыш. Оны аялап, сүйе білейік.
Қашанда табиғатқа қамқорлық керек. Оған қалай болса солай қарайтын адамдар қайда да болса кездеседі. Мысалы: Сөндірілмей тасталған шырпы, темекі тұқымы жайқалып тұрған орман тоғайды құртып жіберуі мүмкін. Ал бір ағаштың өсуі үшін қаншама жыл керек екенін өздерің білесіңдер. Кейбір тентек балалар гүлдерді жұлады, құстардың ұясын бұзады, жазықсыз жәндіктерді өлтіреді. Мұндай жағымсыз қылықтардан өзімізді аулақ ұстай білейік. Табиғатты алайық! Табиғатты сүйе білмеген, туған жерін, елін де сүйе алмайды.
Қала едәуір 740 шаршы шақырымға тең үлкен ұлан- байтақ аумақты алады, 200 мың. адам және түрлі ұлт өкілдері тұрады: орыстар (43%), қазақтар (31%), украиндықтар (14%), немістер (4%), татарлар (2%) және басқа да ұлттар (6%). Қостанай қаласы едәуір пайдалы қазбалармен бай, онда белсенді түрде тау кенін, бокситтер, асбест, және азды- кемді алтын, күміс, лимонита, мырыш, никель және тағы басқа қазбаларды өндіреді. Сонымен қатар жеңіл индустрия (аяқ киім және киім тігу, жиһаз өндіру бойынша фабрика) және тағам өнеркәсібі (ет, жем, сүт қайта өңдейтін және арақ өндіретін зауыттар) кемелденген. Зауыттарға шикізатты: ірі қара мал, тауық, шошқаларды сондай- ақ жергілікті фермаларда өсіреді.
Қостанай басқа Қазақ қалаларының білім мекемелері деңгейі бойынша және ғылыми- техникалық санына жол бермейді. Қостанайда 30- дан аса жалпы білім беретін мектептер, 12 орта мамандырылған мекемелер және 13 жоғары оқу мекемелер салынды. Қостанайдың ең негізгі Университеттері А. Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті және Қостанай мемлекеттік педагогикалық институты болып табылады.
Қостанайда туристердің назарын аудартатын, соның ішінде екі мыңға жуық тарихи және мәдени ескерткіштері бар.
Туристердің ағайынды Яушев пассажы сияқты және Воронова және Сенокосова саудагерлер үйлері сияқты тарихи ғимараттары назарын аудартады.
Мәдени демалысын жақсы көретіндер қуыршақ және орыс драм театрына, И. Омаров атындағы Қазақ театрына және тамаша облыстық филармониясына бара алады. Сондай- ақ Қостанайда бірегей мұражайы бар: Ы. Алтынсарин мұражайы мұрасы және тарих және өлкетану мұражайы бар.
Әрине Қостанайда болғасын орталық әмбебабы дүкенінен, Ғаным дизайн ателье, Art- cafe дүкенінен (кәде сыйларсыз, жергілікті кәсіпшілер суреті) есте қалатын кәде сыйларсыз кете алмайсын.
Қостанайда тек қана демалмай, сонымен бірге санаторияларда және профилакторияларда емделуге болады.