Мәтін бойынша диалог құрастыр. Диалог 5 сұрақтан құралуы қажет. Оқылым. Мәтінді мұқият тыңдап,төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Күй – қазақ халқының ұлттық өнері, олар қуаныш пен қайғыны күй арқылы
жеткізген.
Күй – қазақ халқының ең басты рухани байлығы. Күйді қазақтың екінші тілі
десе де болады.
Күй – махаббат, азаттықтың, еркіндіктің жаршысы. Құрманғазы
Сағырбайұлы – күй атасы, қазақтың күйші, композиторы, домбырашы,
халықтың аспаптық күй өнерінің классигі. Ол Орал облысында туған.
Құрманғазының алғашқы ұстазы – Ұзақ болған. Ұзақпен бірге ел аралап,
домбырашылық өнерін жетілдірген,өнер сайысына түскен. Құрманғазының
алғашқы күйлерінің бірі – «Кішкентай». Одан кейін «Ақ бай», «Ақсақкиік»,
«Көбікшашқан», «Адай», т. б. күйлерін шығарған.
Күй анасы - Дина. Атақты күйші, композитор Дина Нүрпейісова да Орал
облысы, Бекетай құмында, қарапайым шаруаның отбасында туған. Әкесі
Кенже Динаны бала кезінен еркін өсірген. Ол 7-8 жасында қолына домбыра
ұстайды. Тоғыз жасында ұстазы Құрманғазымен танысады. Дина өз
заманының белгілі күйшілерімен кездеседі. Олар: Ұзақ, Түркеш, Көкбала
және т. б. Осы күйшілердің шығармаларымен танысады. 1888 жылы
Құрманғазы Динаға: «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз
домбырасын ұсынған. Дина ұстазының өсиетін орындады. Динаның кең
тараған күйлері: «Әсемқоңыр», «Той бастар», «Жеңіс», «Анабұйрығы»,
«Бұлбұл», т. б.

Біздің еліміздің табағаты өте ерекше. Жыл мезгілінің қай тұсын алсаң да, я қаламыз, я ауылымыз жайнап тұрады. Қазір қыс мезгілін алсақ, терең тыныс алатын таза ауа, ақ көрпесін жамылған жер, екі беттері алмадай боп шана тепкен балалар. Ал, енді көктемге мезгіліне сипаттама берсек, жан-жақтың бәрі көгеріп, жер астынан бәйшешегіміз бүршік атып шығады, Жаз нағыз жеміс-жидектің пісіп, балалардың мәз-мейрам болатын уақыты. Күзге тоқталсақ, бұл жыл мезгілі әсіресе ақын аға-апаларымыз тілін түсіне білетін алтын уақыт.

Иә, қалай дегенде де менің өлкемнің табиғаты тамаша, кең байтақ! Мен осы елде қазақ болып туылғаныма қуанамын!

1. Пысықтауышы бар сөйлемді белгілеңіз.

Е) Ұлы жібек жолында талай сауда көздері ашылды.

2. Бастауышы тұйық етістік, баяндауышы зат есімнен жасалған сөйлемді көрсетіңіз.

Д) Айту - біздің парызымыз.

3. Дара бастауыш бар сөйлемді белгілеңіз.

С) Біз бірлікті ойлаймыз.

4. Бастауышы тәуелдік жалғауында тұрған сөйлемді табыңыз.

В) Інім маған көмектесті.

5. Анықтауышы бар сөйлемді көрсетіңіз.

С) Көлдің деңгейі төмендеген.

6. Толықтауышты табыңыз. Досым қызық кітап сатып алды.

Е) Кітап.

7. Жақсыз сөйлемде болмайтын сөйлем мүшесін көрсетіңіз.

Е) Бастауыш

8. Бастауыш пен баяндауыштан тұратын сөйлемді белгілеңіз.

Д) Жалаң  

9. Мақсат пысықтауышты табыңыз.

Бауыржан досымен бірге Алматыға оқуға барды.

В) Оқуға

10.Сөйлемде қимыл-әрекеттің жай-күйін, мезгілін, мекенін білдіретін тұрлаусыз мүшені көрсетіңіз

А) Пысықтауыш.

11. Кімдер? Нелер? сұрақтары қай сөйлем мүшесіне қойылатынын көрсетіңіз.

Д) Бастауыш.

12. Пысықтауыштың сұрағың табыңыз.

Е) Қайда?

13. Сөйлемнің баяндауышын толықтырыңыз.

Біз бұлақтардың көзін ... .

Д) Аштық.

14. Себеп – салдар пысықтауышты табыңыз.

Қара алтынды игеру үшін көп жұмыс жасалып жатыр.

С) Игеру үшін.

15. Сөйлемде есімше қандай сөйлем мүшесі екенін белгілеңіз.

Менің айтар сөзім-осы.

Д) Анықтауыш.

16. Атау мен ілік септіктен басқа септік сұрақтарына жауап беретін сөйлем мүшесін көрсетіңіз.

С) Толықтауыш

17. Анықтауышты табыңыз.

Жер бетінде таза су ресурстары көп емес.

А) Таза

18. Баяндауыш қай сөз табынан жасалғанын көрсетіңіз.

Қымыз қандағы гемоглобинді көбейтеді.

В) Етістік.

19. Бастауышы жоқ жай сөйлемнің түрін белгілеңіз.

А) Жақсыз.

20. Тек тұрлаусыз мүшелерді анықтаңыз.

В) Анықтауыш, толықтауыш.