Ә мәтіні Күләш Ахметова, ақын:

- Баланы ата-әжесіне не басқа туысқандарға беруді мен өзім құптамаймын. Ата-ананың мейірін көрмеген бала, ананың омырауын ембеген бала ата-ана тәрбиесінде өскен баладан өзгеше болады. Әр бала ата-ананың бауырында өсуі керек деп есептеймін. Бірақ енді біздің халқымыз дархан, жанашырлық қасиеті керемет дамыған халық емес пе?! Бала сүйе алмаған бауырларына баламызды атап жатамыз. Оны баланың өзіне де айтпаймыз. Ертең күндердің күнінде ол бәрібір бір жерден біліп, жүрегіне ауыр қабылдап жатады. Бұл – үлкен гуманистік шешім. Ата-ана шамасы келіп тұрса баланы өзі тәрбиелеуі керек, баланың өз үйінде өскені жөн. Менің өзімнің басымнан өткен, балаларымды кезінде жарты жылға елге апарып тастағаным бар. Келген кезде өзгеріп келді. Өскен кезде өз әке-шешесін не деп атарын білмейді. Бұл – сәбидің ғұмырына жететін қателік. Оның үстіне, қазір әйелдер бұрынғыдай он баладан тауып жатқан жоқ. Айналдырған бір-екі перзентін біреуге беріп қайтеді, өзі тәрбиелей алады ғой. Уақыт өте бұл үлкендер жаққа да кері әсерін тигізеді. Бала берген жақ та, алған жақ та іштегісін бір-біріне айта алмай, қиналып жүреді. Бұрынғы заманда білінбеген де шығар, барлығы бір үйде тұрған. Ал, қазіргі заман басқа".

ТІЛДІК ЕРЕКШЕЛІК ПЕН СТИЛЬ КЕРЕК

33 минуты назад Мақал - мәтелдерМақал - мәтелдер - әр халықтың өз даму тарихында басынан кешкен алуан түрлі оқиғалары, өзі аңғарған табиғат құбылыстары, қоғам мүшелерінің өзара қарым-қатысы, мінез-құлқы, психологиясы жөніндегі жасаған қорытынды, тұжырымдарының түйіні, өмір тәжірибесінен жинақталған философиялық ойлардың ұтқыр да ұтымды, жатық та көркем көрінісі, фразеологиялық оралымдардың еңделіп, сырланып, әбден қалыпқа түскен тұрақты түрлері. Ол бір ғана емес ертеден бері қалыптасқан ой дәлдігімен, мазмұнының тереңдігімен ерекшеленетін ауыз әдебиетінің бір түрі.Ол айналадағы сыры мол дүние туралы білімнің сұрыпталған жиынтығы, халықтың өзінше шағын ауызша энциклопедиясы ғана емес, ұстаздық, тәлімгерлік роль де атқарады, адам бойындағы барлық жақсылықты асқақтатып, жамандықты жерлеп,бала тәрбиесінде ерекше орын алатын халық даналығы.Мұндағы ақыл-кеңестер қысқа да нұсқа, әрі тұжырымды болды.. Халық даналығы ата-анаға ұрпақ тәрбиесі жөнінде өзінен бұрынғылардың моральдық-психологиялық, медециналық-гигиеналық, өнер-сайыскерлік ой-пікірлерін де шоғырландырып, бүкіл халықтың тәлімдік тәжірибесін мирасқа қалдырып отырды. Көшпеліліердің сонау ерте дәуірінен-ақ бұларды көп біліп әрі оны ақылмен байыптай алатын адамды ерекше қастерлеуі тегін емес. Ондай адам ата-баба даналығының көзіндей саналатын. Мақал-мәтелдер белгілі бір шешіммен істің дұрыстығын анықтайтын логикалық қызметтің эталоны тәрізді адамның ой-әрекеттерінде маңызды роль атқарып отырады.

Пайымдау әңгіме

Еңбекқор құмырсқа.

Әлем көптеген тіршілік иелеріне толы.Солардың ішінде құмырсқа – әлемдегі ең көп тараған жәндіктің бірі. Қазақ «құмырсқадай қажырлы», «құмырсқадай құжынаған», «құмырсқадай еңбекқор» деген тіркестерді бекер айтпаған.Сіріңке қорабында бір дәнді бірнеше күнге жеткізе алған құмырсқа туралы әңгімені бәрі біледі.Олардың тағы да біз білмейтін қызық қыры көп.

Бір құмырсқа өз жемтігін тапқан соң,басқа құмырсқаға азығын табуға көмектесе алады.Аралар мұндайда билеп жүріп үйретсе,құмырсқалар бір жол бойымен жүріп отырып,азық табуды үйретеді.Олар бір-біріне жалғанып,басқалар өтуі үшін көпір жасай алады.Бір құмырсқа өз салмағынан 10 есе ауыр салмақты көтере алады.Құмырсқалар орта есеппен екі немесе үш айға дейін өмір сүреді. Осы уақыттың ішінде өздеріне тән еңбекқор, белсенділігі және үнемшілдігімен өзге жәндіктерден ерекшеленеді.