Мәтін: «..Мен таяп келгенде шеттеу тұрған Есікбай сыбырлап қана: − Аян балалар үйіне кеткелі жатыр,- деді. − Қарағым, жолың болсын,- деді жыламсырап. - Жақсыдан қалған тұяқ ең, қайда жүрсең де аман бол. Адам болсаң тауып келерсің әлі... Аян балалардың бәрімен қол алысып қоштасты. − Мен әлі бәріңе де хат жазып тұрамын,- деді күлімсіреп. Біз, балалар, Аянды кеп уақытқа дейін еске алып, сөз қылушы едік. Шынында да бұл күнде Аян қайда екен? Тірі ме екен? Ондай бала тірі болуы тиіс. Ондай бала алдына нендей мұрат қойса да жетеді. Ал тірі болса Жусандытөбеге бір оралмауы қалай?! Жусанның иісін сағынбауы мүмкін емес қой» - Тортай, сен түбі сол ақ боз атқа мінесің,- дейді досы. - Қайдам!? Қайдан білейін, әкем марқұмның тақымы тайға да тимей кетіп еді... Күзде жайлаудағы барлық балалар оқуға аттанғанда тауда бұзау бағып, жалғыз Тортай қалады. Тортай досына кетерінде ең сүйікті кітабын сыйлап тұрып айтты: «Мен үшін де оқы, бәлкім мен міне алмаған ақ боз атқа сен мінерсің». - Сенің өз ақ боз атың бар емес пе? - Жоқ, менің маңдайыма көк өгіз жазылған. - Онда мен ақ боз атымды сыйға тартамын...
Сөздік құрам, лексика – белгілі бір тілдегі барлық сөздердің жиынтығы. Сөздік құрам ұлттың өзіне тән кәсібі мен қоғамдық, әлеуметтік тіршілігін тұтас сипаттайды. Ұлттың рухани және материалдық мәдениеті неғұрлым бай болса, оны жеткізіп, суреттейтін сөздер де соншалықты көп әрі күрделі болады. Негізінде ұлт тіліндегі барлық сөздер реестрге тіркеліп, түсіндірме сөздікке енеді. Мысалы, 20 ғасырдың соңғы ширегінде жарық көрген 10 томдық Қазақ тілінің түсіндірме сөздігіне 70 мыңға жуық лексикалық және фразеологиялық бірліктер енген. Бірақ мұнда қазақ тіліндегі барлық сөздер қамтылмаған
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.жалаңашка - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өз
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.жалаңашка - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өзбасынызды кемшілікке салып, жете алмаған жарлыша отын кесіп,
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.жалаңашка - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өзбасынызды кемшілікке салып, жете алмаған жарлыша отын кесіп,шөп тасығаныңыздың мағынасы- сіз бай бола тұра неге осындай қарапайым,жомартсыз деген сөз.
Ә)Қыпшақ Сейітқұл отыз үйлі тобырымен, жұрттың тегіс
Қыпшақ Сейітқұл отыз үйлі тобырымен, жұрттың тегісаттаныс барымтасы бар уақытта, бұл отыз үй кедейді қалайынша
Қыпшақ Сейітқұл отыз үйлі тобырымен, жұрттың тегісаттаныс барымтасы бар уақытта, бұл отыз үй кедейді қалайыншаетсем байытып, халық қатарына қосамын деп ойға қалды. Бұл жерден біз Қыпшақ Сейітқұлдың еліне адал, еңбекқор, білімді адам екенін көре аламыз.
Б)- Сен қарауға еп-есті кісі секілді көрінесің және жұмыс
- Сен қарауға еп-есті кісі секілді көрінесің және жұмысістеуге қуатың да бардай көрінеді. Сөйтіп тұрып мұндай жаман
- Сен қарауға еп-есті кісі секілді көрінесің және жұмысістеуге қуатың да бардай көрінеді. Сөйтіп тұрып мұндай жаманіспен өзінді кемшілікке салып жүрсің- мағынасы: сенің денің сау,есің дұрыс бірақ сондай еріншексің. Саған бұл кемшілікті жойып, адал еңбекпен ақша табу керек
Объяснение:
Сөздік құрам, лексика – белгілі бір тілдегі барлық сөздердің жиынтығы. Сөздік құрам ұлттың өзіне тән кәсібі мен қоғамдық, әлеуметтік тіршілігін тұтас сипаттайды. Ұлттың рухани және материалдық мәдениеті неғұрлым бай болса, оны жеткізіп, суреттейтін сөздер де соншалықты көп әрі күрделі болады. Негізінде ұлт тіліндегі барлық сөздер реестрге тіркеліп, түсіндірме сөздікке енеді. Мысалы, 20 ғасырдың соңғы ширегінде жарық көрген 10 томдық Қазақ тілінің түсіндірме сөздігіне 70 мыңға жуық лексикалық және фразеологиялық бірліктер енген. Бірақ мұнда қазақ тіліндегі барлық сөздер қамтылмаған
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.жалаңашка - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өз
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.жалаңашка - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өзбасынызды кемшілікке салып, жете алмаған жарлыша отын кесіп,
А) - Жомарт, Кудай берген дәулетіңіз бар, ашқа – тамак.жалаңашка - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өзбасынызды кемшілікке салып, жете алмаған жарлыша отын кесіп,шөп тасығаныңыздың мағынасы- сіз бай бола тұра неге осындай қарапайым,жомартсыз деген сөз.
Ә)Қыпшақ Сейітқұл отыз үйлі тобырымен, жұрттың тегіс
Қыпшақ Сейітқұл отыз үйлі тобырымен, жұрттың тегісаттаныс барымтасы бар уақытта, бұл отыз үй кедейді қалайынша
Қыпшақ Сейітқұл отыз үйлі тобырымен, жұрттың тегісаттаныс барымтасы бар уақытта, бұл отыз үй кедейді қалайыншаетсем байытып, халық қатарына қосамын деп ойға қалды. Бұл жерден біз Қыпшақ Сейітқұлдың еліне адал, еңбекқор, білімді адам екенін көре аламыз.
Б)- Сен қарауға еп-есті кісі секілді көрінесің және жұмыс
- Сен қарауға еп-есті кісі секілді көрінесің және жұмысістеуге қуатың да бардай көрінеді. Сөйтіп тұрып мұндай жаман
- Сен қарауға еп-есті кісі секілді көрінесің және жұмысістеуге қуатың да бардай көрінеді. Сөйтіп тұрып мұндай жаманіспен өзінді кемшілікке салып жүрсің- мағынасы: сенің денің сау,есің дұрыс бірақ сондай еріншексің. Саған бұл кемшілікті жойып, адал еңбекпен ақша табу керек