Мәтінді мұқият оқып, берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап беріңіз. ХIХ ғасырдың аяғында қазақ халқын саяси жағынан қайта түлету қажет екенін айқын түсінген қазақ зиялылары қалыптаса бастады. Қазақ зиялылары арасында елжанды саясаткерлер шықты. Олар-көрнекті ғалымдар, жоғары білімді адамдар.
Түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері Ахмет Байтұрсынұлы 1872 жылы 5 қыркүйектe қазіргі Қостанай облысы, Жангелді ауданы Сарытүбек ауылында дүниеге келген. Тоғыз жасында орыс-қазақ мектебін бітіргеннен кейін Орынбордағы төрт жылдық мұғалімдер мектебіне оқуға түседі. 1895 жылы педагогикалық кеңестің шешімімен "бастауыш училищенің оқытушысы" деген атақты алып шығады. Ахметтің саяси жолы 33 жасында басталды.1905 жылдан саясатқа араласты. Ол жер мәселесі жөнінде патшаның атына хат жазушылардың бірі болған.
Қазақ халқының XIX ғасырдағы ең көрнекті ақындарының бірі Махамбет Өтемісұлы. Махамбет жас шағында Жәңгір ханның қолында болады, бірақ туысынан өр мінез, өжет жанды Махамбет хан сарайында әділетсіздік пен теңсіздіктің куәсі рөлінде ұзақ тұра алмайды, көп кешікпей өзі шыққан халықтың арасына оралады. Исатай Тайманов бастаған шаруалар көтерілісінің Махамбет ең белсенді ұйымдастырушыларының бірі, жалынды жаршысы болды.
Бүгін қазақ әдебиетінің көрнекті өкілі, ақын, жазушы, әдебиет сыншысы, кесек тұлғалы, қайсар мінезді наркескен, "шындықтың шырақшысы" атанған, халқы "аға" деп сүйіспеншілікпен әспеттенген Тәкен Әлімқұлов. Жазушы шығармаларының негізгі тақырыбы-ауыл тіршілігі, адам тағдыры. Ол Абай, Махамбет секілді тарихи тұлғалардың өмірі жайлы көркем шығармалар жазды.
1. Мәтіннен күрделі, туынды зат есімдерді және туынды сын есімдерді теріп жазу.Из текста написать по 7 сложные имя существительное, 7 производное имя существительное и 7 производное имя прилагательное [2]
№
Күрделі зат есім-7
Туынды зат есім-7
Туынды сын есім-7
1
2
3
4
5
6
7
2. Мәтіннің мазмұны бойынша 2 «шын» ақпаратты белгілеңіз.
Из текста определить 2 правдивых предложение. [2]
А)Тәкен Әлімқұлов - атақты күйшілердің бірі.
B) Махамбет жас шағында Жәңгір ханның қолында болды.
C) 1805 жылдан бастап саясатқа араласты.
D) Ахметтің саяси жолы отыз үш жасында басталды.
3. Сөйлемге тиісті демеулік шылауды қойып толықтырып жаз. [1]
Вместо точек вставить нужные частицы.
Исатай Тайманов бастаған шаруалар көтерілісінің Махамбет ең белсенді ұйымдастырушыларының бірі емес, соның жалынды жаршысы ... болды.
4. Берілген сөздерді дұрыс жазып ,екі бағанға бөліп жаз.Сұраулық демеулігі бар сөз болымсыздық жұрнағы бар сөз.
Данные слова разделить на два столбика, в одной вопросительные частицы, в второй отрицательное форма глагола, исправь ошибки которые есть в словах. [1]
Сен білесіңбе; сабаққа кешікпе; бұл алмама; мені сағынба; сізге керекпе;жамандық жасама;
5. Мәтіннің мазмұны бойынша сюжеттік кестені толтырыңыз.
По содержанию текста заполнить сюжеттную таблицу. [2]
Кейіпкер (Кім?)
Оқиға (не істеді?)
Жасаған әрекеттерінің мақсаты
1.
2.
Жазылым
Лиро-эпостық жырлар – халық ауыз әдебиетінің мол рухани қазынасы. Лиро- эпос жырлары ауыз әдебиетінің классикалық дәрежеге көтерілген нұсқасы.
Лиро-эпостық жырларға «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», «Қыз Жібек», «Айман-Шолпан»,«Күлше қыз» шығармалары жатады. Лиро-эпостық жырлардың басты тақырыбы – жастардың бас бостандығы, екі жастың арасындағы махаббат, сүйіспеншілік. Кейіпкерлері батырлар емес, қарапайым адамдар. Ғашықтық жырларында көшпелі қазақ тіршілігі, әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлар, әдет-ғұрып, салт-сана кең түрде жырланады.
1. Лиро-эпостық жыр қандай жыр? [1]
А) Батырлық
В) Ғашықтық
С) Мейірімділік
D) жомарттылық
2. Лиро-эпостық жырларға жатады? [1]
А) "Салт-дәстүр жыры"
В) "Наурыз жыры"
С) "Қыз Жібек" жыры
D) "Батырлар жыры"
3. "Көксерек жауыздығының себебі неде?» өз пікіріңді жаз. (демеулік шылауларды пайдалан)« В чем злодейство волчонка?» написать эссе. (используй частицы) (60-70) сөз [5]
Объяснениорсық - түбір сөз (зат есім);Қазақстан - (зат есім),+да - жатыс септігі жалғауы;кең - түбір сөз (сын есім);тара - түбірі (етістік),+ған - есімше жұрнағы;жануар - түбір сөз (зат есім).
Дене - түбір сөз (зат есім);тұрқы (зат есім);75 (сан есім);сантиметр - түбірі (зат есім),+ден - шығыс септігі жалғауы;ас - түбірі (етістік),+а - көсемше жұрнағы,+ды - жіктік жалғауының үшінші жағы.
Орман - түбірі (зат есім),+ды зат есімнен сын есім жасайтын жұрнақ;тау - түбірі (зат есім),+лы - зат есімнен сын есім жасайтын жұрнақ;дала - түбірі (зат есім),+лы - зат есімнен сын есім жасайтын жұрнақ;су - түбірі (зат есім),+лы - зат есімнен сын есім жасайтын жұрнақ;жер - түбірі (зат есім),+лер - көптік жалғауы,+де - жатыс септігі жалғауы;кез - түбірі (зат есім),+дес - есімдерден етістік жасайтын жұрнақ,+ді - жіктік жалғауының үшінші жағы.
Подробнее - на -
Объяснение:
Бұл оқу тамақ болар қарны ашқанда,
Жол табар қараңғыда адасқанда.
Мал озбас, біле білсең білім озар,
Ақыры керек болар бір сасқанда –
деп Міржақып ақын айтпақшы, тарыдай болып кіріп, ақыл ойлары толысып, оң мен солын танып жақсы мен жаманды айыра білуді үйренген шәкірттеріміздің ұйымдастыруымен өткізілгелі отырған «Бастауышым - балбұлағым» атты мерекелік ертеңгілігімізге қош келіпсіздер!!
Армысыздар, құрметті ата - аналар, қымбатты әріптестер, оқушылар! Бүгінгі күн осында отырған бәріміз үшін ерекше күн. Оның ерекшелігі сол, осыдан 4 жыл бұрын мектеп табалдырығын жүрексіне аттаған балаларыңыз білімнің негізі болатын бастауышта оқып, білім алып, қанаттарын қатайтып бастауыш сыныппен қоштасқалы отыр.
Бесіктегі баланың, күлгенін көрген - бір бақыт.
Алдына түсіп ананың, жүргенін көрген – бір бақыт! – дегендей, бастауыш сыныпты бітіруші түлектеріміз бүгін сіздер үшін бар өнерлерін көрсетіп, тағы да бір бақытқа кенелтпекші!
Толқимыз, толқып тұрсыз баршаңыз да
Мұндай күй болған сірә қаншаңызда
Қол соғып, қошеметтеп шақырайық
4 «б» сыныбын ортамызға!
Музыка әуенімен бастауыш сынып түлектері ортаға келеді.
Осынау кішкене бүлдіршіндерге деген ақ тілек, ақ ниетін білдіру үшін ортаға мектебіміздің
және ата - аналар атынан ата - аналар комитетінің төрайымы Құрақбаева Ұлбосын апайға сөз береміз.
Мұғалім: Сіздердің алдарыңызда тұрған 4 «б» сынып оқушылары осыдан 4 жыл бұрын 6 жасар бала болса, бүгін міне, ес біліп, етек жиған шәкірт. Мектеп табалдырығын аттаған күннен бастап бастарынан өткізген «Әліппемен қоштасу», дәстүрлі Наурыз тойлары, «Әнші балапан», «Қыз сыны», «Көктем аруы», «Кішкентай жігіт сұлтаны», «Күзгі балл», мәнерлеп оқу сайыстары мен әртүрлі тақырыпта ұйымдастырылған көрмелер, сыныпаралық спорттық жарыстар, ашық сабақтар мен тәрбие сағаттары балалардың есінде ұзақ сақталары сөзсіз.
Армандасаң да, қиялдасаң да балалық шағың көз алдыңа келеді. Өйткені, биік асуға беттеген аяулы ғұмыр, ғажайып өмір осынау бал күлкілі балалық шақтан басталады. Міне, бүгін біздің бүлдіршіндер өміріне өшпес із қалдырған бастауыш сыныбымен қоштасып, бір жылға тағы да есейгелі отыр. Ендеше, осынау балапандарымыз қызықты да ғаламат өзгерістер сыйлаған, білім нәрімен сусындатқан, өмірде өз жолдарын табуға жол сілтеген ұстаздарына, ата - аналарына өздерінің 4 жыл бойы алған білімдері мен өнерлерін көрсетуге дайын. Олай болса, ертеңгілігімізді бастайық!
Көрініс: «Қош бол, сүйікті бастауышым!!»
Ән: Армандастар!
Азамат: Бала шаққа болашақты жырлатып,
Шәкірттерге ой түзеткен сымбатты.
Күн нұрындай сәуле құйған көңілге,
Армысыздар, ұстаздарым қымбатты
Ботагөз: Армысыздар әжелер мен аналар
Ұрпағыңыз күнде өзіңнен бата алар.
Ел дәстүрін мәңгі сыйлап оқы деп,
Үйреткен ғой Абай, Ыбырай бабалар
Мадияр: Армысыздар өр тұлғалы әкелер!
Қыран құстай балапанын мәпелер.
Бүгін міне бастауышпен қоштасады,
Азамат боп, кешегі сәби - еркелер!
Ардақ: Армысың сен, алтын ұя мектебім
Саған айтар жыр - алғысым көп менің
Жүректерге жаққан білім шырағын,
Мектебіме арналады бұл әнім!
Ән: Мектебім
Қанағат: Иә мектебімізге қандай жыр арнасаң да жарасады. Ендеше сыныптастарымыздың мектепке арнаған жырларын тыңдайық!
Айбек: Армысың сен алтын ұя мектебім,
Саған айтар жыр алғысым көп менің.
Жүректерге жаққан білім шырағын,
Мақтан етем сені мәңгі мектебім.
Мектеп деген білім кені, жыр кені,
Мектеп деген ғылымның ең үлкені.
Мектеп деген тәрбиеші адамға.
Мектеп деген даналардың мекені.
Бақыт: Мектебім - білім берер алтын ұям.
Ер жетіп сенде сөзім, артты санам.
Баулыған 4жыл бойы ата - анамдай.
Әрқашан қасиетті атың маған.
Арада өтсе дағы дүркіреп жыл,
Әр күні балалықтай бір жүрек бұл
Подробнее - на -