Мәтінді мұқият оқып, көтерілген мәселені 3-4 сөйлеммен жаз. Әлемнің ең үлкен кітапханасы
«Александрия кітапханасы өртенген 391 жылдан 1220 жылға дейін 830 жыл Отырар
кітапханасы әлемдегі ең үлкен кітапхана болған» деп қорытындылайды профессор
Ерeнғайып Омаров. Өкінішке қарай, даңқты бабаларымыздың мыңдаған жылдың
тарихымен, ғылым, білім, өнердегі жетістіктерінің алтын қоры сақталған осы
кітапхана түгі қалмай жойылып кетіпті. Жер түбіндегі мысырлық ғалым Птоломей
болмаса, біз де ондай кітапхана болғанын білмес те едік. Осы кітапханадан білім
алған, бүкіл әлем мойындаған Әбу-Насыр әл-Фараби туралы деректерді де тек соңғы
кезде алыс шетел деректерінен таптық. Отырардың өзінде әл-Фарабиден де білімі
жоғары, оған білім үйреткен талай ғалымдардың болуы да мүмкін. Себебі Отырар
кітапханасын әл-Фараби жинамағаны айтпаса да түсінікті. Бұл кітапханада жүздеген
жылдар бойы қаншама ғалымдар еңбек етті. Ол заманда кітаптың өте қымбат
тұратынын ескерсек, бұл кітапхананы жинауға мол қаржы кеткені анық. Ол
кітаптарды сатып алу, жинақтаудан басқа осы кітаптарды сақтайтын үлкен кітапхана
ғимараты және ондағы жұмыс істейтін ғалымдарды қаржыландыру қала бюджетіне
оңайға түспесе керек. Бұндай шығынды кішігірім қалалардың көтере алмасы белгілі.
Осындай үлкен кітапхананы IX ғасырда әлемнің жарты бөлігінен байлық тоқтаусыз
құйылып жатқан Бағдат халифтері жинақтаған. Халиф Әл-Мамун (813-833ж.) Бағдат
қаласында «Байт Әл-Хакма» (Даналық үйі) атты ғалымдар үйін ашып, дүниенің
түкпір-түкпірінен ғалымдар шақырып, кітапхана қорын әзірлеген. Обсерватория
ашқан. Кейін Бағдатта өте үлкен кітапхана жинақтаған. Бұл «Даналық үйінде» Орта
Азияның, гректің, парсының, Мысырдың көптеген ғалымдары жұмыс жасады.
Солардың еңбегінің арқасында кейін «араб өркениеті» деген түсінік пайда болды.
«Даналық үйінде» ең бірінші болып Орта азиялық математик Әл-Хорезми басшылық
жасады. Әбу Насыр әл-Фараби де Бағдат халифiнiң шақыртуымен Бағдатқа барған.
Осы кездегі Бағдат Халифiнiң басты уәзірлері Фараб қаласынан болған деген дерек
бар.
Халифке ақыл қосатын уәзірлердің тек білімді, қабілетті адамдардан жиналатынын
ескерсек, Фараб қаласының бұл заманда ғылым-білім, мәдениеті өте жоғары қала
болғаны айтпаса да түсінікті. Ғылым-білімде осындай үлкен жетістікке жеткен Фараб-
Отырар қаласының негізгі табыс көзі сауда деп білеміз. Кейін ғалымдар «Ұлы Жібек
жолы» деп атаған үлкен сауда жолының күре тамырында орналасқан қаланың
табысы жоғары қала болғаны даусыз.
1. Барыс септігіндегі сөзді табыңыз.
А) Дәрігерге.
2. Септік жалғауы жуан буынды сөз тіркесін көрсетіңіз.
В) Табиғатты қорғау.
3. Керек жалғауды таңдаңыз: Сен... досың.
Д) –ің.
4. Тәуелдік жалғауындағы сөзді табыңыз.
Д) Дәптеріңіз.
5. Шығыс септігіндегі сөзді табыңыз.
А) Әншіден.
6. Шығыс септігінің сұрағын табыңыз:
Д) Кімнен? Неден?
7. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз.
Е) Жемістер.
8. Қай септіктің жалғауы жоқ?
С) Атау.
9. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз.
А) Құстар.
10. Заттың меншіктілігін білдіретін қосымшаны табыңыз.
В) Тәуелдік жалғау.
11. Көптік жалғауды табыңыз.
Е) Қызғалдақтар.
12. Тек қатаң дауыссыз дыбыстан басталатын септік жалғауларын көрсетіңіз.
В)–ты, -ті, -ды, -ді.
13. Көптік жалғауды көрсетіңіз.
А) –лар.
14. Ісмердің – сөзі қай септікте тұрғанын анықтаңыз.
Е) Ілік септік.
15. Жіктік жалғауын табыңыз.
В) –пын, -пін.
16. Жатыс септігіндегі сөзді табыңыз.
С) Күзде.
17. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз.
В) Көлдер.
18. Барыс септігіндегі сөзді табыңыз:
С) Әншіге.
19. Жатыс септігіндегі сөзді табыңыз.
С) Ағаштан.
20. Жіктік жалғауының ІІ-жағында тұрған сөзді табыңыз.
А) Азаматсың.
21. Көптік жалғаулы сөзді табыңыз:
В) Ұшақтар.
22. Тәуелдік жалғауының ІІІ жағында тұрған сөзді көрсетіңіз.
А) Досы.
23. Сөйлемде септік жалғаулы сөзді табыңыз: Қарағанды жерінде темір, көмір көп.
В) Жерінде.
24. Тәуелдік жалғауынан соң жалғанып тұрған барыс септік жалғауын табыңыз.
В) Әжесіне.
25. Көптік жалғау жалғанған сөздерді табыңыз.
В) Үйірмелер, әншілер.
Мен өзім бейім адамдар үшін кіріспе мектеп формасы. Біріншіден енгізе отырып, мектеп формасы барлық оқушылар өзара тең. Болмайды бай Не кедей. Екіншіден, менің ойымша мектеп формасы " атты мектепшілік оқуға болады. Оның үстіне көп, тәртіпті балалар туралы ойлауға оқуда. Оның үстіне ата-аналарына оңай болады өмір сүру керек, үнемі ойлауға барлық арналып балалар, бұл жеңілдетеді ата-аналар шығыстар. Бұл қоспалар әр түрлі ойлап болады, өзінің бастапқы нысаны. Средиучеников өткізуге болады ең үздік идеясын мектеп формасы туралы. Лучшии идеялар керек наградталсын түрлі сыйлықтар,балаларға шағын стимул. Нәтижесінде қызықты әрі пайдалы. Алайда, адамдар кімнің пікірі теріс. Сонымен қатар, олар сенімді бұл формасы мүлдем қажет емес. Бұған қарама-қарсы, олар бекітеді, бұл нысаны болуы мүмкін тым қымбат көп балалы және кедей отбасы. Бұл қоспаларды нысаны айырады оқушы білдіру мүмкіндігін өз даралық киімде. Әрбір бала құқығы бар білдіруге, өз даралық ретінде оған көрсетілген. Нысаны өз ойын білдіру еркіндігін шектейді. Екінші жағынан сенімдімін шарасы нысандары", - дейді біз, ең алдымен, келді оқуға.