Мәтінді мұқият оқып, негізгі ойды білдіретін сөздерді іріктей отырып, жинақы мәтін жазыңыз. Мәтін Жинақы мәтін
Отырар кітапханасы
Жібек жолы бойымен кіре тартқан көпестер ең құнды сыйлық ретінде Отырар әкіміне кітап сыйлауды дәстүрге айналдырды, тіпті мемлекеттік рәсім ретінде қабылданып, ресми сипат алды. Бұқаралық ғұлама Рузбе хан: «Отырар кітапханасындағы қолжазба кітаптарды тек қала тұрғындары ғана емес, шалғайдағы Сығанақ қаласының тұрғындары да пайдаланып отырды», – деп жазады. Әлемнің екінші үлкен білім бұлағы – Отырар кітапханасы Шыңғысхан шапқыншылығы кезінде жоғалып кетті.
Бұрын Фараб аталған бұл қаладан тек ислам әлеміне емес, күллі дүниежүзіне аты мәшһүр, әлемдік ғылымға сүбелі үлес қосқан оқымыстылар шыққан-ды. Солардың ішіндегі ең атақтысы – біздің ұлы бабамыз Әбу Насыр әл Фараби. Ол әлемнің екінші ірі кітапханасында білім нәрімен сусындап өсті. Мұнда ежелгі сына жазуы мен жазылған туындылар мен папирус орама қағаздарынан бастап, орта ғасырлық еуропа, араб және қытай ғалым оқымысты-
ларының шығармаларына дейін жинақталған. Міне, осындай кітап қоры өте бай кітапхана шапқыншылардың аяғына тапталады. Бұл – 1218 жыл болатын. Алайда моңғол әскерінің Отырарды 6 ай бойы қоршауы кезінде кітапхана құпия түрде жер астына жасырылған дейтін дерек бар. Бірақ оның нақты қай жерге жасырылғаны жөнін де ешкім білмейді. Отырар кітапханасын табу үшін археологиялық қазба жұмыстары әлі де жүргізіліп жатыр. Әйгілі Отырар кітапханасының ата-бабамыз мекен еткен алып аймақта ілім дәнін сепкен киелі жер болғаны – ақиқат. нужнооо
өз өмірінде ең бастысы мамандық таңдаудан жаңылмауы қажет. әркімнің өзіне етене жақын, жанына жағымды мамандық таңдау сәті-асқақтаған арманының ең бірінші баспалдағы. мамандығыңды таңдаған сәтте сол кәсіптің білгірі болуы шарт. менің қалаған мамандығым журналист. журналистер әрбір естіген, байқаған нәрсесін көзбен көріп, соны жазбаса тағат таппай ой түйсігінен өткізіп халық арасында болып жатқан көкейкесті мәселелер мен болған оқиғаларға бейжай қарай алмайтын мамандық иесі. журналист мамандығы басқа мамандықтарға қарағанда шоқтығы биік тұрады. журналистің басты мақсаттарының бірі-халық пен үкімет арасындағы қарым-қатынасты сақтап қалу. бұл мамандық бойындағы бүкіл өнерін, қабілетін, жақсы қасиеттерін ашуға көмектеседі. негізінен бұл - аса қауіпті мамандықтың бірі болып табылады. сондықтан да осы мамандық аса батылдықты талап етеді. жақсы журналист жақсылықты көреді, жаман журналист кемшілікті көреді. жақсы журналист көргенін жазады, ал жаман журналист біреуден естігенін жазады. журналист сан түрлі ғылым саласына еркін ой жүгірте алатын тұлға болғаны ләзім. журналистика мамандығының хас шебері атанғым келеді. бұл кәсіптің бүкіл қыр-сырын игеріп, тереңінде жатқан асыл маржандарын теріп, білікті маман иесі болғым келеді. «журналист - халық пен билікті байланыстыратын көпір»-дейді. жалпы айтқанда журналист мен өнерді дәнекерлеуші.
журналистика-күш, ашық пікір, шынайы мінез, тұңғиық ой, талғампаз көзқарас. «журналистика» термині француз тіліндегі «journal» сөзінен шыққан. ел аузында журналист мамандығын «екінші көне» мамандық деп атау қалыптасқан. қоғамдағы құбылыстарды зерттеп-зерделеу жолында өзіңнің күшің мен уақытыңды аямайтын дәрежеге жеткенде, өзіңнің шын талантыңмен оқырманды баурап алатын шабытың шыңдалғанда ғана жақсы журналист бола аласың. қаламың мен қағазың арқылы қорғансызға пана болып, әділеттік тапқанда, біреуге үміт ұялатқан сәтте осы мамандықтың қыр-сырын біліп, сезінуге болады. журналистика мамандығын әр әрқалай түсінеді. мәселен
Есіптік сан есімдер (Количественные числительные) Менiң отбасымда бес адам бар. – В моей семье пять человек есть. Бiр аптада жетi күн бар. – В одной неделе семь дней. Сөздiкте үш мың сөз бар. – В словаре три тысячи слов. Сыныпта отыз екi адам бар. – В классе тридцать два человека. Реттік сан есімдер (Порядковые числительные) Қаңтар - жылдың бiрiншi айы. – Январь - первый месяц года. Он тоғызыншы палатада әжем жатыр. – В 19-ой палате моя бабушка лежит. Жиырма бесiншi қазан - Республика күнi. – 25 октября - день Республики. Он бесіншi ақпан. – 15-ое февраля. Жиырма екіншi наурыз. – 22-ое марта. Бiріншi қантар - Жаңа жыл мейрамы. – Первое января - Новогодний праздник. Он алтыншы желтоқсан - Тәуелсiздiк күні. – 16 декабря - день независимости. .Жинақтық сан есімдер (Собирательные числительные)Екеуiнде кiтап бар. – У двоих книги есть.Мыналардың бiреуiнiң аты - Жан. – Имя одного из них - Жан.Олардың екеуi. – Они вдвоём. Бiздiң үшеуiмiз. – Мы втроём. Болжалды сан есімдер (Приблизительные числительные)Біздің үйде қырықтай гүл бар. – В нашем доме около сорока цветов есть. Бізде елуге жуық қызметкер бар. – У нас около пятидесяти сотрудников есть. Алма нешелерде? Жиырмаларда. – Алме сколько лет приблизительно? Около двадцати. Қайраттың жасы қырықтарда. – Возраст Кайрата около сорока.
Бөлшектік сан есімдер (Дробные числительные)үштен бiр – 1/3 - одна третья бiр бүтiн бестен екi – 1 2/5 - одна целая две пятых он алтыдан бiр – 1/16 - одна шестнадцатая нөл бүтiн оннан бес – ноль целых пять десятых (0,5) сексен төрт бүтiн жүзден он үш – восемьдесят четыре целых тринадцать сотых (84,13)
Топтау сан есімдер (Разделительные числительные)қырықтан – по сорок, екiден – по два жүз елу бестен – по сто пятьдесят он-оннан – по десять, бес-бестен – по пять
өз өмірінде ең бастысы мамандық таңдаудан жаңылмауы қажет. әркімнің өзіне етене жақын, жанына жағымды мамандық таңдау сәті-асқақтаған арманының ең бірінші баспалдағы. мамандығыңды таңдаған сәтте сол кәсіптің білгірі болуы шарт. менің қалаған мамандығым журналист. журналистер әрбір естіген, байқаған нәрсесін көзбен көріп, соны жазбаса тағат таппай ой түйсігінен өткізіп халық арасында болып жатқан көкейкесті мәселелер мен болған оқиғаларға бейжай қарай алмайтын мамандық иесі. журналист мамандығы басқа мамандықтарға қарағанда шоқтығы биік тұрады. журналистің басты мақсаттарының бірі-халық пен үкімет арасындағы қарым-қатынасты сақтап қалу. бұл мамандық бойындағы бүкіл өнерін, қабілетін, жақсы қасиеттерін ашуға көмектеседі. негізінен бұл - аса қауіпті мамандықтың бірі болып табылады. сондықтан да осы мамандық аса батылдықты талап етеді. жақсы журналист жақсылықты көреді, жаман журналист кемшілікті көреді. жақсы журналист көргенін жазады, ал жаман журналист біреуден естігенін жазады. журналист сан түрлі ғылым саласына еркін ой жүгірте алатын тұлға болғаны ләзім. журналистика мамандығының хас шебері атанғым келеді. бұл кәсіптің бүкіл қыр-сырын игеріп, тереңінде жатқан асыл маржандарын теріп, білікті маман иесі болғым келеді. «журналист - халық пен билікті байланыстыратын көпір»-дейді. жалпы айтқанда журналист мен өнерді дәнекерлеуші.
журналистика-күш, ашық пікір, шынайы мінез, тұңғиық ой, талғампаз көзқарас. «журналистика» термині француз тіліндегі «journal» сөзінен шыққан. ел аузында журналист мамандығын «екінші көне» мамандық деп атау қалыптасқан. қоғамдағы құбылыстарды зерттеп-зерделеу жолында өзіңнің күшің мен уақытыңды аямайтын дәрежеге жеткенде, өзіңнің шын талантыңмен оқырманды баурап алатын шабытың шыңдалғанда ғана жақсы журналист бола аласың. қаламың мен қағазың арқылы қорғансызға пана болып, әділеттік тапқанда, біреуге үміт ұялатқан сәтте осы мамандықтың қыр-сырын біліп, сезінуге болады. журналистика мамандығын әр әрқалай түсінеді. мәселен
журналистика-төртінші билі
журналистика-газеттер мен
журналистика-радио және
журналистика-
журналистика-шығармашылық
журналистика-ақ
Бiр аптада жетi күн бар. – В одной неделе семь дней.
Сөздiкте үш мың сөз бар. – В словаре три тысячи слов.
Сыныпта отыз екi адам бар. – В классе тридцать два человека.
Реттік сан есімдер (Порядковые числительные) Қаңтар - жылдың бiрiншi айы. – Январь - первый месяц года.
Он тоғызыншы палатада әжем жатыр. – В 19-ой палате моя бабушка лежит.
Жиырма бесiншi қазан - Республика күнi. – 25 октября - день Республики.
Он бесіншi ақпан. – 15-ое февраля. Жиырма екіншi наурыз. – 22-ое марта.
Бiріншi қантар - Жаңа жыл мейрамы. – Первое января - Новогодний праздник.
Он алтыншы желтоқсан - Тәуелсiздiк күні. – 16 декабря - день независимости.
.Жинақтық сан есімдер (Собирательные числительные)Екеуiнде кiтап бар. – У двоих книги есть.Мыналардың бiреуiнiң аты - Жан. – Имя одного из них - Жан.Олардың екеуi. – Они вдвоём. Бiздiң үшеуiмiз. – Мы втроём.
Болжалды сан есімдер (Приблизительные числительные)Біздің үйде қырықтай гүл бар. – В нашем доме около сорока цветов есть.
Бізде елуге жуық қызметкер бар. – У нас около пятидесяти сотрудников есть.
Алма нешелерде? Жиырмаларда. – Алме сколько лет приблизительно? Около двадцати.
Қайраттың жасы қырықтарда. – Возраст Кайрата около сорока.
Бөлшектік сан есімдер (Дробные числительные)үштен бiр – 1/3 - одна третья
бiр бүтiн бестен екi – 1 2/5 - одна целая две пятых
он алтыдан бiр – 1/16 - одна шестнадцатая нөл бүтiн оннан бес – ноль целых пять десятых (0,5)
сексен төрт бүтiн жүзден он үш – восемьдесят четыре целых тринадцать сотых (84,13)
Топтау сан есімдер (Разделительные числительные)қырықтан – по сорок, екiден – по два
жүз елу бестен – по сто пятьдесят
он-оннан – по десять, бес-бестен – по пять