Мәтінді-мұқият оқып, оқылым тапсырмаларын орындаңыз. | Төрт түлік мал: түйе, жылқы, қой, сиыр. Қазақ халқы осы төртеуін-
төрт түлік деп атаған. Халық төрт түліктің әрқайсысының сақтаушы иесі-бар-
деп ұғынып, оларды°ойсылқара, қамбар ата, шопан ата, зеңгі-баба°деп атаған. -40
Қой - төрт түлік малдың ішіндегі: момыны. Қойдың еті, сүті, майы,
терісі пайдалы. Жүнінен киіз- басады. Киім-кешек,-
басады. Киім-кешек, алаша, кілем:
тоқылады. Қой мен ешкі көне заманнан бері - бірге жайылып, бірге жусап-
келеді. Ешкі- мен қойдың сүтінен ұйытқан айран да, қайнатқан құрт пен
ірімшік- те- қазақтың сүйікті асы. Ешкінің түбітінен ең жақсы шәлі-
тоқылады,оныңқылшығынан-есілген жіппен арқан жылқы қылынан соң ең-
берігі:саналады. «Ангор ешкісі» деп аталатын асыл тұқымды ешкілердің жүні
өте құнды. |
Мал шаруашылығындағы тағы бір түлік-сиыр. Сиыр- -- ірі қара малға
жатады. Сиырдың еті, сүті: пайдалы. Сүтінен айран, қаймақ, құрт, ірімшік
жасалады.°Сиыр-малы айрықша бағуды тілемейді, -өріске-өзі-кетіп, мезгілінде-
өзі: қайтып келеді.Қыс айларында сиыр тек қорада ғана күтіледі. Сондықтан
басқа малдарға қарағанда сол күтімді көбірек керек етеді. А
SI
1.-Мәтін не туралы? -Бір-сөйлеммен ғана жауап беріңіз СОЧ ПО КАЗ ЯЗ МНЕ НАДО УМОЛЯЮ
ответ:Тынымбай Нұрмағанбетов 1945 жылы 10 маусымда Қызылорда облысы, Жаңақорған ауданының «Бірлік» кеңшарында дүниеге келген. 1968 жылы Қызылорда қаласындағы Н.В.Гоголь атындағы педагогикалық институтының қазақ тілі және әдебиеті факультетін бітіргеннен кейін еңбек жолын көп тиражды «Су құрылысшысы» газетінен бастаған. Қызылорда облыстық радио комитетінде істеген. «Жазушы» ба редактор қызметін атқарған. 1981 жылы М.Горький атындағы Жоғары әдебиет курсын бітірген. Ш.Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясының сценарийлық коллегиясында қызмет істеген.
Алғашқы әңгімелер жинағы 1971 жылы «Қауын иісі» деген атпен шықты. Содан бері бірталай кітабы жарық көрді. Біраз туындысы орыс тіліне аударылып, жеке кітап болып басылды. «Қош бол, ата», «Қарлығаштың ұясы» повестері Қазақ КСР Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитеті, Қазақстан ЛКЖО Орталық Комитеті, Қазақстан Жазушылар одағы, «Жалын» альманахы бірлесіп өткізген жабық конкурста жүлде алған. Орыс тілінде шыққан «Қауын иісі» кітабы үшін Бүкілодақтық М.Горький атындағы конкурстың дипломына ие болды (1981). Халықаралық Қазақ ПЕН клубы сыйлығын алған (2000). «Құрмет» орденінің иегері (2006).
«Табалдырығыңа табын», «Жоғалған көл», «Кемпірлер үкімі» пьесаларының, «Тырналар ұшып барады» телефильмі сценарийінің авторы.
Шығармалары: Қош бол, ата. Повесть пен әңгімелер. А., «Жазушы», 1972; Қарлығаштың ұясы. Повесть пен әңгімелер. А., «Жазушы», 1975; Ата қоныс. Әңгімелер. А., «Жалын», 1980; Дарияның арғы беті. Повесть пен әңгімелер. А., «Жалын», 1981; Ата қоныс (орыс тілінде). М., «Молодая гвардия», 1984; Бәйтеректер. Повесть, әңгімелер. А., 1986; Туған ауыл түтіні. Роман. А., 1989; Балалық шақтың әндері. Повестер мен әңгімелер. А., 1994; Таңдамалы. А., «Жазушы», 1997; Айқай. «Өнер», 2000; Екі томдық таңдамалы. А., «Өлке», 2005–2006; Ауғандық құстар. А., «Жазушы», 2009.
Подробнее - на -
Объяснение:
Су — сутегі мен оттегінің қалыпты жағдайларда тұрақтылығын сақтайтын қарапайым химиялық қосылысы. Ауыз су, тіршілік көзі, ол Жер шарының 3 / 4 бөлігін алады, тірі ағзалардың 60-70%-ы, ал өсімдіктердің 90 % -ы судан тұрады.[1]
Жер бетінде тіршілік ең алғаш сулы ортада пайда болды. Су — бүкіл тіршілік иелерінің негізгі құрамдас бөлігі. Бұдан басқа судың тіршілік үшін физикалық-химиялық қасиеттердің: жоғары жылу өткізгіштік және жылу сыйымдылық, жоғары тығыздық, ауа тығыздығының шамамен 800 есе артуы, мөлдірлік, тұтқырлық, қатқан кезде мұздың көлемін ұлғайтуы және тағы басқа қолайлы қасиеттері болады. Біржасушалы және к ағзалар жасушаларының биохимиялық үдерістерінің барлығы сулы ортада өтеді. Су әр түрлі климаттық жағдайлардағы физиологиялық үдерістердің қалыпты өтуіне себепкер болады. Ол сондай-ақ көптеген минералдық және ағзалық заттардың жақсы еруіне себепкер бола алады. Табиғи су құрамында сан алуан тұздың болатыны да сондықтан. Ағзаларжұғымды заттарды тек еріген түрінде сіңіреді.