Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз. Энергияны үнемдеу – көп талқыланатын және маңызды мәселелердің бірі. Әрбір тұтынушы өзінің электр энергиясы шығындары деңгейін бағалап, өзіне: «шығындарды үнемдей отырып, энергия ресурстарын қалай ұтымды пайдалану керек?» деген сұрақ қоюы керек. Мамандардың пікірінше, пәтерді жарықтандыруға электр энергиясының бестен бір бөлігі кетеді. Сарапшылар энергия үнемдейтін шамдарды сатып алуға және А және В кластағы энергия тиімділігі бар тұрмыстық техникаларды таңдауға кеңес береді.
Статистика бойынша үйде шамдар мен шырақ шамдар электр энергиясының 20 пайызын тұтынады, сондықтан қыздыру шамдарын энергия үнемдейтін шамдарға ауыстыру отбасы бюджетіне елеулі үнем әкеледі.
Энергия үнемдейтін шамдар үйреншікті қыздыру шамдарынан 5-7 есе қымбат тұратынына қарамастан, ол айына тек 1,8 кВТ энергияны тұтынады. Ал қыздыру шамын қолданса, электр энергиясын тұтыну айына 9 кВт құрайды.
Энергия үнемдейтін шамдардың ұзақ мерзімге қызмет ету және жоғары жарық беру ерекшеліктері бар. Энергия үнемдейтін шамдар 5-10 жыл, ал қыздыру шамдары 1 жыл қолданылады. Энергия үнемдейтін шамның жоғары жарық беруі ол тұтынатын ең жоғарғы электр энергиясы жарыққа айналатынын болжамдайды, ал қыздыру шамдарындағы электр энергиясының 90 пайызы вольфрам сымдарын қыздыруға, яғни жылытуға кетеді. Энергия үнемдейтін шамдардағы жарық сапасы қыздыру шамдарының жарық сапасынан кем түспейді.
1. Мәтінің негізгі идеясы не? Мәтін қай стиль түріне жатады? [1]
2. Перифразбен берілген сөйлемдердің ішінен мазмұнға сай ақпараттарды анықта. Сәйкес тұжырым тұсына «+»/«-» белгісін қой. [1]
Ақпараттар
+ -
Энергияны үнемдеу – көп талқыланбайтын мәселелердің бірі болып табылады.
Статистика бойынша үйде шамдар мен шырақ шамдар электр энергиясының 30 пайызын тұтынуы мүмкін.
Энергия үнемдейтін шамдардың ұзақ мерзімге қызмет ету мүмкіндікке ие екен.
Энергия үнемдейтін шамдардағы жарық сапасы қарапайым шамдардың жарық сапасымен бірдей екен.
Энергия үнемдейтін шамдар 5-10 жыл, ал қыздыру шамдары 10 жыл қолданылады екен.
Қыздыру шамдарын энергия үнемдейтін шамдарға ауыстыру отбасы бюджетіне оң әсер етеді.
3. Мәтіннен берілген сөздердің антоним жұбын тауып жаз. [1]
1. Үнем –
2. артық -
3. арзан -
4. қысқа -
5. төмен –
Осы жылы Абай 13 жасқа толды. Ол өсті
ол атқа мінуі мүмкін еді, бірақ ол үйден көп шықпады. Ол басқалармен салыстырғанда басқа кәсіппен айналысады. Ол өзінің досын тапты. Бұл оның әжесі. немесе оның анасы.
Абай осы жылы әжесінің керемет ертегіші екенін байқады. Қызықты айтады. Бірде Абай ауырып қалып, одан әңгіме айтып беруін өтінеді. Содан кейін ол ойланып, өлеңмен бастады:
баяғыда, байқалмайтын кезеңдерден ... Абай мұны түсінді, келесі жолы оған ертегі айтып беруді өтінгенде, ол үнсіз тізесін сипап:
баяғыдан бері сезілмейтін уақыт ...
Басында әжесі оған көптеген ертегілер айтып берді. Абай оны әрдайым ерекше ықыласпен тыңдайтын, кейде әжесі шаршап-шалдығып, ертегіні айтпайды, содан кейін анасынан сұрайды. Ұлжан да көптеген ертегілерді білетін, бірақ ол көп болатын
поэзия түрінде айтылды
Егер ответ пайдалы болса лучший ответ сделай
аяна деп кой
Әрбір қазақ отбасында дүниеге сәби келгенде оған жарасымды, мағыналы, әрі әдемі есім беруге тырысады. Кейбір отбасылар заманауи ат қойса, енді кейбіреулері ата-бабаларының, ұлы тұлғалардың есімін қояды.
Әдетте бала есімін елге сыйлы, құрметті, беделді азаматы қояды. Сәбиді қолына алып, сәбидің аяғын құбылаға қаратып жатқызып немесе қолына алып, оң құлағына азан шақырып, сол құлағына қамат түсіріп, көпшіліктің көзінше сәбидің есімін екі құлағына үш мәрте қайталап айтады. Осы сәттен бастап, қазақта ата-ананың бала алдындағы міндеттері басталды деп есептеген. Нәрестеге есімді егер оның ата-әжесі тірі болса, міндетті түрде солар ұсынған ат қойылады. Осылайша менің есімімді әжем таңдап, «аяна » болсын деп шешіпті. аяна– есімі әдемі есім