Мәтінді мұқият окып, тапсырмаларды орындаңыз.
Әлия табанды және алған бетінен қайтпайтын қыз болды. Ол
снайперлік мектепті үздік аяқтаған кезде, оған эфрейтор атағы берілді.
1943 жылдың тамыз айының басында снайпер қыздар солтүстік-батыс
майданға келіп, әскери бөлімшелердің бірінде қызметтерін жалғастырды.
Осылайша, олар нағыз жауынгерлік жұмыстарына кірісуі керек болды.
Келесі күні таңертең штаб басшысы снайперлерді жаудың алдыңғы
қорғаныс майданына алып келгенде Әлия батпақты, бұталы аймақты көреді.
Әлия жаудың қорғаныс майданына қобалжумен және ынталы зейінмен қарай
отырып, өз позициясын таңдай бастайды.
Жасырынып бүркемеленген Әлия таң атқанда таңдалған атыс орнына
жер бауырлап жетеді. Осылай, жауды бақылай бастайды. Бірақ, лайықты
нысана таппай, көңілі түсіп өзін кінәлі сезінеді.
Дегенмен, екінші күн сәтті болды. Ол түнделете бейтарап аймаққа еніп,
қираған неміс танкіне кіріп алады. Бір кезде, таң атарда судың
шалпылдағанын құлағы шалып қалады. Қараса өзеннің жағасында қарқылдап
күлік отырған екі неміс әскері тұр екен. Сонда Әлия шүріппені ақырын басып
тұрып бір немісті жерге құлатып түсіреді.
1-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Мәтіннің тақырыбы қандай?
2. Мәтіннің кейіпкері кім?
3. Ұлы Отан Соғысына қатысқан қандай қазақстандық батырларды
білесіз?
4. Олардың ерлігі туралы не айтар едіңіз полный ответ
дала өркениеті - түркі тектес халықгардың, соның ішінде қазақтардың материалдык жəне рухани құндылықтарының сатысы; этномəдени жүйенің қалыптасуындағы табиғи-тарихи тұрпат. тарихын зерттеу барысында өркениет атауының өзіне əр түрлі, кейде бір-біріне қарама-қайшы анықтамалар қалыптасты. америка тарихшысы л.морган (1818-1881) мен ф.энгельс оны ғы жоғары, жазусызуды енгізу кезеңі ("тағылық — жабайылық — "өркениеттілік" ұштағаны арқылы) ретінде сипаттады. кейінгі кездері бұл термин ң аймақтық, салыстырмалы түрде бір-біріне тәуелсіз жетілген пішімдерін бейнелеу үшін қолданылып жүр. еуропаға əсіре табынушы кейбір ойшылдар өздігінше жетілген мәдени-тарихи аймақтардың санын түгендеп, кейде — 8 (о.шпенглер), кейде 36 өркениет ошағына (а.тойнби) жеткізіп қойды. әйтсе де, осы тұ жақтаушылар алтайдан карпат тауларына дейінгі ұлан-байтақ кеңістікте көшпелі-отырықшы тұрмыс кешкен түркі тектес халықтардың өткеніне астамшылдықпен қарап, "тарихи тысқары қалған қауым" ретінде көрсетуге тырысты. соған қарамастан, өркендеп-өрбу негізі, қ- табиғи аясы әлі далалық тұрпат саналатын көшпелі шығыс жұртының өзіндік өркениеті хақында дəйекті пікір түйген ғалымдар аз емес. белгілі орыс археологы, акад. а.п.окладников (1908—1981) зерттеу еңбектерінде далалықтардың этномәдени жүйесін "батыс сібір өркениеті" деп атап, "ежелгі түркі сібірі шығысқа караганда батыспен тығыз байланыста болған сияқты. оның мәдениеті бүрын болжағанымыздан әлдеқайда бай" екендігін жазды. ә.марғұлан, к.ақышев, к.байпақов, т.б. ғалымдар "көшпелілер өркениеті" атауын жиі колданса, л.н.гумилев, о.сүлейменов оның өрлеу дәуірінде, б.з.б. 9 ғ-дан б.з. 11 ғ-ы аралығында, жерорта теңізі жағалауы және қиыр шығыс елдерімен салыстырғанда жасампаздық эволюцияны бастан өткергенін дәлелдеді. соның нәтижесінде еур. астамшылық пен таптык дала уағға негізделген кеңестік тарихнама мансұқ еткен еуразия кеңістігіндегі тарихи-мәдени ерекше құбылыс ғылымға " дала өркениеті " деген атпен ене бастады. оның əлемдік өркениетке қосқан үлесіне үндінің саяси қайраткері д.неру "әлемдік тарихқа көзқарас" атты еңбегінде əділ баға беріп, "атлас картаны ашсаң, алып азия құрлығының койнына кіріп жатқан кішкентай еуропаны көресің. ол өз алдына дербес құрлық емес, азияның жалғасы сиякты. ал тарихты окитын болсаң — ұзақ уақыт бойы, белгілі бір кезенде азияның үстемдік құрғанына көзің жетеді