Мәтінді мұқият тыңда. Тапсырмаларды орында. ( )
Ғарыш кa саяхат
Ғарыш гүлзарының көркі ғажап. Небір әсем гүлдер өсіп тұр. Жердегіден
әлдеқайда шапшаң еніп, бой түзейді. Ал гүл шашқаны мүлдем керемет.
Кенет Түйме -Түбіттің даусы елең еткізді.
Әут ayn! Гүл-Жауһар, бері жүрші! -деді күшік. Етегінен тістелеп, қабырғаға
қарай тартты.
— Немене, кішкентай, не боп калды? Мен бос емеспін.
— Жур, кара, терезеге қара,- деді шiнкiлдек үнмен үріп-үріп қойған Түйме-Түбіт.
— Кені стік таза емес, кері барь...
-Ой, мазасыз Түйме-Түбіт...
Кыз күшігіне ілесіп иллюминаторға келді. Алыстан әлдебір космос кемесі
көрінді. Айырым белгісі жок. Бейтаныс. Оның ұшуындағы кезге ұрар бір оғаш тык
қауіп-қатерге ұшырағандарынан хабардар еткендей, жаркылдаги жарык жағып
келе жатканьонда еді.
-Кішкентай, Батыр-Болатқа жүгір.
— Мен мұндамын, не нәрсе, Гүл-ауһар?
—Ана жымынд аған отты көремісін? Біреулер осылай қарай ұшып келеді,
-Иә, бағыты — ғарышк, ала. Ал бұлайша жаркылдатуы, әрине, апат белгісі. Қазір
сөйлесейік.
Мәтінге жоспар құр:
T I
Жоспар:​

Жер шарындағы әр елдің, әрбір жер түпкіріндегі халықтың өз туған тілдері, ана тілдері болады. Соған көзімізді жеткізе отырып, жер шарындағы тілдердің аз еместігін түсіну қиынға соқтырмайды. Әр халықтың өзіне ғана тән, өзге елдің тілдеріне мүлдем ұқсамайтын, өзіне ғана тәнерекшеліктерге толы, орасан зор байлыққа ие тілдері бар. кез келген тілдердің өзіндік бір ерешеліктері мен қасиеттері бар. Тіл кез-келген адам өмірінде, адамның бір-бірімен қарым-қатынасында үлкен рөл, елеулі орын алады. Адам тілге мұқтаж. Тілдің біздің өмірімізде үлкен орын алатыны тегін емес. Тек тіл арқылы адам бір-бірімен қарым-қатынас жасап, адамның қалпын, дәстүрін, әдет-ғұрпын ғана емес, сонымен қатар біраз уақыт араласу барысында адамның жан дүниесін, жүрек сырын да білуге болады. Өз ана тіліңді жетік білу арқасында өз тіліңді өзге леге танытасың, дәрежесін көтеріп, ана тілін дамытуға үлкен үлес қосасың. Тіл дәрежесінің өсуі тек ата-аналарымызға емес, бізге де, яғни болашақ ұрпаққа байланысты. Оны біз күнделікті өмірден-ақ байқаймыз. Тіліміздің байлығы – еліміздің байлығы…

Менің арманымдағы болашақ мектебім
Болашақтағы мектебіңнің қандай болатындығын армандаған қандай қызық. Мен өзімнің қазіргі мектебімді ұнамайды деп те айта алмаймын. Менің ойымша, он жыл өткеннен кейін тіпті жүз жылдан кейін мектептегі білім беру түбегейлі өзгеретіндігі сөзсіз. Болашағымыз қандай болатындығын армандау да қиын. Алайда, мен өзімнің болашақтағы мектебімнің қандай болатындығын сәл ғана армандағым келеді.
Келешектегі мектепте оқушылар сынып бөлмелерінде кітаптағы дайын мәліметтерді қарап көп отырмайды. Мысалы, биология пәнін даладағы әсем табиғат аясында оқитын болады. Әрбір өсімдіктердің немесе жануарлардың түрлерін тек тірі күйінде көре алады. Шетел тілдері пәндерін әрбір елдерге барып оқиды. Оқушылар ағылшын тілі мұғалімімен бірге жарты жылға Англияға барып, сол жердегі жергілікті тұрғындармен әңгімелесе жүріп тілді жылдам үйренетін болады. География пәнін де осылай оқыса керемет болар еді! Астрономия пәнінде арнайы салынған ғарыш кемелерінде жүріп, жұлдыздар әлеміне саяхатқа барса, шіркін!
Менің арманымдағы болашақтағы мектепте оқушыларға бесінші сыныптан бастап тереңдетілген бағыттар бойынша білім берілетін болады. Егер сен тіл, әдебиет пәніне жақын болсаң, гуманитарлық бағытта, математика мен физиканы жақсы көретін болсаң, математикалық бағытта оқисың. Бұл оқушылардың болашақта мамандықтарын дұрыс таңдауларына көп септігін тигізеді.
Болашақтағы мектепте бағалау мүлдем болмайды. Өйткені мектеп оқушылары тек қана материалдарды меңгеріп қана қоймай, ғылыми және шығармашылық жұмыстарды қоса орындайтын болады. Содан кейін арнайы конференцияларда жобаларын қорғап, нәтижеге қол жеткізіп отырады.
Менің арманымдағы мектеп барлық оқушыларға ұнайды. Мұндай мектепте оқу өте қызық. Ешкімді мектепте оқуға тиістісің деп қинамайды. Ешқандай оқушы сабақты босатқысы келмейді. Мен арманымдағы болашақ мектептің шынында да керемет болатынына сенімдімін.