Мәтінді мәнерлеп оқыңдар. Көмекші есімдерді анықтап, тіркескен сөздерімен бірге теріп жазыңдар және құрамына талдаңдар. Үглі: Ауылдың жаны – негізгі зат есім ауыл, -дың ілік септігінің жалғауы, көмекші есім-жан, -ы тәуелдік жалғауының ІІІ жағы.

Ауылдың жаны терең сай. Арттағылар бізге жақындап қалған сияқты. Сыртын көріп, ішінен түңілме. Анасының алдынан жүгіріп шықты. Балалар ауланың маңында ойнап жүр. Машина дүкеннің сыртына келіп тоқтады. Іштегілер даладағы аттардың дүбірін естіп, елең ете қалды. Дастарханның үсті әр түрлі тағамдарға толған. Залдың іші адамдарға лық толы. Жанындағылар ақыл-кеңестерін айтып, жөнге салғандай болды. Алдағылар қызу әңгімеге кірісті.

Тыйым сөздердің қоғамдағы орны ерекше.Әсіресе балалар осы тиым сөздер арқылы тәлім-тәрбие алады десек қателеспейміз.Тыйым сөздер арқылы жаман әдеттен арыла аламыз. Мысалы: "Тізеңді құшақтама"-,деген сөздің мағынасының өзінде үлкен мән жатыр.Ол бұрынғы ата-әжелеріміз ырымдап "жалғыз қаларсың"- деген сөзді астарлап түсіндіріп өткен." Үйге қарай жүгірме"-. деген сөзде де жаманшылыққа бет бұрмай асығыстық жасама деген. Әрбір адам өз ұлытың,өз салтының айтып кеткен әдет-ғұрып,тыйым-ырым сөздерін ұмытпауы тиіс.

Табиғаттың әрбір маусымы ерекше болатыны сөзсіз. Әр маусымның өзіне тән қызығы мен сейіл-серуені бар. Соның ішінде қыс мезгілі де өзіндік кіршіксіз аппақ қарымен, қаһарлы мінезімен, сықырлаған аязымен ерекше. Бұл мезгілде адамдар табиғаттың құпиясын, ерекше бір ұмытылмас сәттерін тамашалайды. Қара жердің бетін басқан аққұба ару сияқты үлпілдеген ақ ұлпа қар айналаға сән бергендей. Әркім бұл мезгілді асыға күтетіні рас. Бірі шаналарын арқалап, биік жоталарға, таулы қыраттарға бет түзейді. Дала төсінде қолдан сырғанақ жасайтын қызықты кездерде өз алдына бір бөлек әңгіме. Қолдарына шана сүйреген балалар, жүздері күлкіге толы адамдар барлығы бейне бір қыстың суығын емес, оның жылы нұрын, ыстық тартар сәулесін тауып алғандай қуанады. Даланың табиғаты тып-тыныш қалпынан, маужыраған күйінен серпіле түскендей күйде. Алатаудың сілемдері мен биік жоталарындағы қыс көріністері көздің жауын алады. Басында қашанда қар жататын қарт Алатау ару Алматының көркіне көрік қосып тұрғандай көрінеді. Ақындар жырға қосқан, әншілер әнге қосқан Алатау қыс мезгілінде ерекше сұлу ғой, шіркін! Қыс мезгілін тағы да асыға күтуіміздің бір себебі - Жаңа жыл. Сірә, бұл мейрамды еңбектеген баладан, еңкейген қартқа дейін күтетіні айдан анық. Бүлдіршіндер аппақ қардан аққала жасап, шырша безендіріп, аяз ата мен ақша қарды көруге асығады. Барлығы ақ тілектерін білдіріп, сыйлықтарын береді. Қылышын сүйретіп жеткен қаһарлы қыстың бізге берер қызығы мен қуанышы көп. Осындай естен кетпес оқиғаларға толы қыс мезгілін керемет деуге толық негіз бар. Қыстың ғажайып ұмытылмас шақтары адам жанына шуағын шашып, нұрын төге түскендей, көтеріңкі көңіл-күй сыйлайды.