Гашин

07.11.2021 18:48 •  Қазақ тiлi

Мәтінді оқы. қою қаріппен жазылған сөздерді лексика -грамматикалық омонимдерін тауып жаз. Мәтіннен әлеуметтану саласына тән термин сөздерді тауып жаз.
Қазіргі нарықтық экономика жағдайында Қазақстанның әлеуметтік құрылымы бұрын-соңды болмаған күрделі өзгерістерге ұшырап отыр. Егемендік,
тәуелсіздік алған уақыттың ішінде республиканың әлеуметтік құрылымында жаңа таптар, топтар, жіктер пайда болды. Олар: бизнесмендер, кәсіпкерлер, фермерлер, банкирлер, алуан түрлі жеке фирмалардың, дүкен, қонақүй,
мейрамхана және т.б. мекемелердің иелері. Қоғамдағы белгілі бір әлеуметтік-экономикалық топтар екінші бір топтарға ауысып, өтіп жатыр. Табысқа, экономикалық жағдайға байланысты қоғамда топқа, жікке бөлінушілік күшейе түсуде. Соның нәтижесінде ауқаты, дәулеті орташа, кедей адамдар
тобы пайда болды. Қоғам мүшелерінің бұлайша жіктелуіне меншік формасының өзгеруі, нарық қатынастары ықпал етті. Оған демографиялық жағдай, миграция үдерістері, кредиттік қарызды төлеу
қабілетінің төмендеуі, жұмыссыздық ерекше әсер етіп отыр. Қоғамда өмір сүру деңгейіне біліктілік, кәсіби дағдылар да әсер етеді. Ғылыми деректер кәсіби мамандардың өмір сүру деңгейі жұмысшылардан жоғары екенін көрсетеді. Кедей, кедейшілікке жақын отбасылар қордаланған қиыншылықтарды жеңу үшін күшжігерін салады. Жалақы барлық жерде төмен,ал нарықтың қолайлы сегменттері төменгі санаттағылар үшін жабық.Жоғары таптағы басшылар үшін қымбат заттар — жаңа шетелдік көлік, коттедж, пәтер — маңызды
саналады. Өмір сүру деңгейі мамандар деңгейіне қарағанда жоғарырақ тағы бір топ — кәсіпкерлер. Кәсіпорын иесінің мақсаты максималды табысқа жету болғандықтан, табысты бөлу жалақы қорынан, технологиялық жаңарту есебінен жүзеге асырылады. Осы саясатты жүзеге асыруда кеңестік дәстүр
жалдамалы жұмысшыларға төмен жалақы төлеу, оларды көп талап қоймауға үйрету арқылы ықпал етті. Бірақ кеңестік заманда жұмысшының жалақысы толықтай төленбесе де, көп қаражат ауқымды әлеуметтік инфрақұрылымды қолдау үшін тегін медицина, білім беру, мәдениет, спорт саласына
жұмсалды. Ал қазіргі жағдайдағы жалдамалы жұмысшылар жоғары жалақы төленетін жаңа орта тапты құрайды. Жоғарыда айтылғандай, мамандардың әлеуметтік тобының өмір сүру деңгейі біркелкі емес. Олардың шамамен үштен бір бөлігі — орта тап, қалғаны — аз қамтылған халық.