Мәтінді оқыңыз. Ақпарат көзін анықтаңыз. Қажетті 5-6 деректі іріктеп жазыңыз!
Ғылыми фантастика – ел өркениетінің жолашар жанры
Ғылыми фантастика – ауқымы кең жанр. Онда айтылған ғылыми идеялардың орындалу мерзімі келешек
үлесінде екені баршамызға аян. Өйткені жазушы-фантаст қаламынан туған ой -арманды арқалайтын
шығармалар уақыт пен кеңістіктің қай қиылысында да бола алады, соған сай ғылымның дамуы мен адами
құндылықтар – табиғатты көздің қарашығындай қорғаудың небір көкейкесті мәселелерін қозғайды. Бұны
ой-арманнан туындаған оқиға десек те, ғылыми-фантастиканың а ң келешегіне дұрыс бағыт
сілтейтіндей, әрі барлау, әрі көрегендік жасайтын жанр екенін көрсетеді.
Өткен үш жыл ішінде Қазақстанда тұңғыш «Кеңістік көшпенділері» деген айдармен сериялы ғылыми-
фантастикалық романдар жазып келе жатқан белгілі фантаст жазушы, Қазақстан Жазушылар одағы әдеби
және халықаралық «Байқоңыр» сыйлықтарының лауреаты Жүніс Сахиевтің «Су әлемінің саздары»,
«Жасампаздық қиырында», «Ғарыштан келген гүл» ғылыми фантастикалық романдары «Елорда»,
«Фолиант», «Білім» баспаларынан һарық көрді.
Жүніс Сахиевтің «Кеңістік көшпенділері» сериялық фантастикалық романдарының мәні айдарында жатыр.
Мысалы, оның 2009 жылы «Фолиант» ба шыққан «Су әлемінің саздары» романы оқырман
назарын су асты әлеліне аудара отырып, қазақ халқының отбасылық, таза махаббаты мен күй сазына
ерекше мән береді.
Оқиға қазақ жерінен басталып, мұхит тереңінде ұласады. Өйткені мұхит тереңі де өзінше бір кең әлем.
Оның әлі күнге толық ашылмай жатқан құпия сырлары сансыз. Жүніс Сахиевтің ғалым кейіпкерлері су
астын зерттей жүріп, жұлдызаралық кемемен өзге жұлдыз жүйесі нен келген бетен ғаламшарлықтардың
назарына ілігеді. Ал оның басты себебі – қазақ халқының кең пейілді, парасатты қасиеті еді, өзге жұлдыз
жүйесінен келгендер бір-бірімен тілмен емес, әуен сазымен тілдеседі, сол арқылы бір-бірін түсініседі.
XX ғасырдың бас кезіндегі ұлт-азаттық қозғалыс тарихының өзекті мәселелерінің бірі «Алаш» партиясының құрылуы, оның тарихи негіздері, саяси әлеуметтік сипаты және тарихында алатын орны. Қазақ зиялылары саяси партия құру әрекетін бірінші орыс революциясы жылдарында-ақ қолға алған болатын. Бірақ белгілі обьективті себептерге байланысты бұл әрекеттері нәтиже бермеді.
Қазақ зиялылары тарапынан осы мазмұндағы әрекеттің нышандары 1913 жылы қайтадан бой көрсетті. М.Сералин бастаған «Айқап» журналы төңірегіне шоғырланған қазақ зиялылары ең өзекті қоғамдық мәселелерді талқылап, белгілі бір бағдарламалық тұжырымдарға келу үшін жалпықазақ съезін шақыру жөнінде бастама көтерді.
Сонымен, жалпықазақ кеңесін шақырып, онда ұлт өміріне қатысты өзекті мәселелерді қарау, соған сай саяси партия құру ісін қолға алуға қажетті алғышарттар тек ақпан революциясынан кейін ғана қалыптасты .
Еңбек нарығында бірнеше ерекшеліктер болады. Осында құратын элементтерге жұмысшы күшін иемденетін адамдар жатады. Бұларға психофизиялогиялық, әлуметтік, мәдени, діни, саяси және т.б. адамдық қасиеттер тән болады. Осы ерекшеліктер адамдардың мүдделеріне, мотивацияларына, еңбекке белсенділік дәрежесіне елеулі әсер етеді және еңбек нарығына, оның болмысына ықпал етеді. Өндірістік ресурстардың барлық түрлерінен еңбектің басты айырмашылығы еңбек адамның тіршілік әрекеттерінің формасы, оның өмірлік мақсаттары мен мүдделерін жүзеге асыру формасы. Еңбектің бағасы-ресурс бағасының жабайы бір түрі ғана емес, ол тірішілік дәрежесінің, әлуметтік мәртебенің, жұмыскердің, және оның отбасының аман-есендігінің бағасы, құны болып табылады. Сондықтан еңбек нарығы категориясын зерттеп талдағанда «адамгершілік» элементтер барын, олардың көлеңкесінде жанды жаны бар адамдар бар екенін естен шығармау қажет.
Еңбек нарығы-бұл тауар болып табылатын еңбек ресурстарының нарығы бұлардың тепе-теңдік бағасы мен саны, оларға сұраныс пен ұсыныстың бір-біріне етуімен белгіленеді. Кәсіпкерлер мен еңбекке қабілетті адамдар нарықтың агенттері,-еңбек нарығында өзара қатнаста болады. Сондықтан еңбек нарығы сұраныс пен ұсыныс механизмі арқылы экономикалық агенттердің арасындағы бәсекелестіктің нәтижесінде жұмыспен қамтудың белгілі көлемі және еңбек төлемі дәрежесі орнайтын экономикалық орта немесе болмыс болып табылады. Еңбек нарығының қызметтері қоғам өміріндегі еңбектің рөлімен белгіленеді, еңбек табыстың және жақсы хал-жағдайдың өте маңызды өндірістік ресурс болып табылады. Осыған сәйкес еңбек нарығы басты екі қызмет атқарады. Әлуметтік функцияға адамдардың табыстары мен жақсы тұрмыс халының әдеттегідей дәрежесінің қамтамасыз етілуі және жұмыскерлердің өндірістік қабілетінің тиісті дәрежеде ұдайы өндіруінің қамтамасыз етілуіжатады. Еңбек нарығының экономикалық функциясына еңбекке рационалды тарту, оны бөлу, реттеу және пайдалану жатады.