Мәтінді оқып, ойынның барысы туралы диалог құрыңдар. Диалог пен мәтінді салыстырып, стилін анықтаңдар. Көген тартыс Бұл - ежелден келе жат- қан көне ойындардың бірі. Ертеде оны малшылар ой- найтын болған. Ойынды кең алаңда, дене шынықтыру залдарында өткізуге бола- ды. Ойынға қатысушылар тепе-тең екі топқа бөлінеді. Араларынан ойын жүргізу- ші тағайындалады. Орта- сынан 1-1,5 метрдей ашық орын қалдырылып, арқан әрбір 40-45 см сайын түйіледі. Ор- тадан екі топты бөліп тұратын көмбе сызығы сызылады. Әр ойыншы бір-бір түйіншектен ұстап, екі топ бір-біріне қарсы қарап тұрады. Ойын басқарушы- ның белгісімен басталады. Орта- дағы көмбе сызықтан қай жақ- Көмбе сызығы – кейбір ойындарда қолданылатын тың ойыншысы тартып өткізіл- сызық, ойын басталатын мәре се, сол топ жеңіліп, оны тартып СЫЗЫҒЫ, еткізген жақ жеңіске жетеді. Кеген - сауылатын малдың Ойын осылай жалғаса береді.
Қазіргі Қазақстан, Моңғолстан, Қытай және Ресей мемлекеттерінің шекаралық түйіскен өңіріндегі тау жүйесі және таулы аймақ атауы. Тау мен өңірдің біздің елімізге қарасты бөлігінде Шығыс Қазақстан облысы орналасқан. Ресейдің Алтай өлкесінде де, моңғол жерінде де, Қытайға қарасты Алтай аймағында да басқа жұрттармен бірге қазақтар тұрады. Алтай – ертеде тұтастай түркі жұртының мекені болған өңір. Соның ішінде қазақтың да баба қонысы, атамекені. Халқымыздың біраз бөлігі Алтайды мекендеп келеді. Халқымыз басқыншылардан елді-жерді қорғауда үлкен ерліктер жасаған өңір – Қаракерей Қабанбай, Ақыр Жәнібек аталған кіші (керей) Жәнібек батыр, Оспан батыр сынды ел қорғаны болған тұлғалар шыққан. Ертіс, Об, Енесай сияқты үлкен өзендер Алтайдан басталады. Қаба, Қалжыр, Күршім, Нарын, Бұқтырма, Үлбі, Оба, Қатын, Би, Абақан, Қобда, Ақбұлақ сияқты көптеген өзендері бар сулы, нулы өңір. Табиғаты ажарлы, аң мен құсқа бай. Жетпістен аса сарқырамалар, үш жарым мыңдай үлкенді-кішілі көлдері бар. Үлкендері – Зайсан, Алтынкөл, Қаражал, Қамысжал, Марқакөл. Алтай тауында тұщы су қорының көзі болып табылатын мыңнан астам мұздықтар бар. Алтайдың 70% таулы-орманды белдеуге жатады дейді. Мұнда еліміздің басқа өңірлерінде бола бермейтін терісаяқ, қоңыр аю, марал, солтүстік бұғысы, елік, құдыр, сілеусін, барыс, бұлғын, құндыз, таутеке сияқты аңдар мен жануарлар, ұлар, құр, тоқылдақ, үнді қазы, шіл, үкі, байғыз сияқты құстар мекендейді. Өзендерінде бекіре, тайман, аспан балық, алабұға өседі. Мұнда «Қазақстанның Қызыл кітабына» енген аздаған арқар да кездеседі. «Алтай ботаника бағы» деп аталатын ғылыми-зерттеу мекемесі бар. Өсімдік әлемі өте бай – жоғары сатыдағы төрт мыңдай түрі өседі деседі.