Мәтінді оқып сұрақтарға жауап беріңіз. Көптеген салт-дәстүрлер қазақ халқының көшпелі тіршілігіне, кәсібіне, қолөнеріне байланысты пайда болған. Оған дәләл – биебау, кеусен, келі түбі, қой басты, тулаш шашу, қымызмұрындық, сірге жияр, сауын салу, шашыратқы т.б. салт-дәстүрлер.Бұрын ел арасында: «Шала туып, тымаққа салып өсірген екен»,- деген сөздер жиі естілген. Оның себебі шала туған сәби ұстауға, бесікке салуға келмейді, тымақ жылы, әрі бөлеуге, ұстауға ыңғайлы болады. Шала туған сәбидің неше күні кем болса, сонша күн керегенің әр басына ілініп қойылатындықтан, күн басы кереге арқылы есептелетін болған. Бұл күндері шала туылатын сәбилер жоқ емес. Тек тымаққа салынбайды, жаңа заманның озық технологиясы оларды артқа тастады. Сонда да «тымаққа салу» дәстүрінен халқымыздың тымақтың қадір-қасиетін дәріптеуін ғана емес, айла-шарғы, амалының да көрінісін көреміз.Осындай қызықты рәсімнің бірі – аунату деп аталады. Қазақтар үйіне келіп қонақ болған, қонып кеткен адамдардың отырған, жатқан жеріне «баламыз осы атасына тартсын, бойына осы атасының қасиеттері қонсын» деп балаларын аунатып алатын болған. Елге, ағайынға сыйлы азамат кіндік қаны тамған туған жеріне келгенінде халық, туған-туыстары, дос жарандары оны сол жердің топырағына аунатып алған. Шыңғыс Айтматов үйіне Мұхтар Әуезов келгенінде, ол отырған орындыққа ұлын аунатып алған көрінеді.Қазақтың салт-дәстүрін зерттеп жүрген ғалым, сыншы Дандай Ысқақтың айтуынша: «Қазақ салт-дәстүрді құрмет тұтып, қалтқысыз орындаған халық. Өйткені сол арқылы барлық қарым-қатынасты ушықтырмай реттеп отырған. Яғни, көп мәселені дәстүр жолымен шешкен. Тіпті құда түсудің, олармен тез табысудың жолын да қарастырып қойған». Ал қоғам қайраткері, заңгер Н.Шайкенов: «Ұлт дәстүрі – заңнан биік», - дейді.Тілінен, дінінен, салт-дәстүрінен айырылған халықтың құрдымға кетері анық Вариант 1
Мәтінде айтылған дәстүр түрлері *
А) Биебау, тымаққа салу
В)Кеусен, Тымаққа салу
С) Сауын салу, аунату
Д) Аунату, Тымаққа салу
Қазақ халқы әр күнді қалай есептеген? *
А) Күнге қарап
В) Айға қарап
С) Кереге басына қарап
Д) арнайы күнтізбе болған
Бұрын ел арасында: «Шала туып, тымаққа салып өсірген екен»,- деген сөздер жиі естілген. Сөйлемдегі өзгелік етісті тап *
а) туып
салып
с) өсірген
д) естілген
Ырықсыз етісті тап *
табысу
салынбайды
ыңғайлы болады
аунат
Үстеуі бар сөйлем *
Оған дәләл – биебау, кеусен, келі түбі, қой басты, тулаш шашу, қымызмұрындық
Осындай қызықты рәсімнің бірі – аунату деп аталады
Тіпті құда түсудің, олармен тез табысудың жолын да қарастырып қойған»
Қазақтар үйіне келіп қонақ болған, қонып кеткен адамдардың отырған, жатқан жеріне «баламыз осы атасына тартсын, бойына осы атасының қасиеттері қонсын» деп балаларын аунатып алатын болған.
это соч
Ісмер
Менің әжем өте ісмер адам. Оның қолынан түсті жіп түспейді . Оның бос уақыты бола қалса, кез-келген бұйымдарға сән беруге кірісе жөнеледі. Ол тіпті бөлме қабырғасын сәндеуді әдетке айналдырған. Ол тұскиізді көз тартар алтын зерлі жіппен сәндеп, ерекше көрініс береді.Сонымен қатар кестелеуді жақсы көргені соншалық, оны ұсақ моншақтармен безендіреді. Жәнеде ұлттық жиһаздарды безендіруді бірінші орынға қойған, түрлі түсті жіп ұлттық жиһазбен үйлесіп қана қоймай, ерекше мән береді.
Объяснение:
тәуелдеулі сөздер : оның қолы.
Менің елім – Қазақстан. Қазақстан жер көлемі жағынан әлемде Ресей, Қытай, АҚШ, Аргентина, Бразилия, Канада, Үндістан және Австралиядан кейінгі 9-орынды алады. Қазақстанның табиғаты әр алуан. Оның кең-байтақ аумағында таулар да, орман-тоғайлар да, кең жазықтар да бар. Климаты-барынша континентальді. Қазақ жері ұлан-байтақ, таңқаларлық әдемі жер. Еліміздің ұлан-байтақ даласында есепсіз байлық бар, бұл - сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктер, пайдалы қазбалар. Қазақстанның байтақ жерінде Менделеев кестесінің 99 элементі бар. Бұл да біздің үлкен мақтанышымыз. Елімізде мұнай, көмір, темір, алтын, күміс және тағы басқа да байлықтар жеткілікті. Қазақстан мұнай қоры бойынша әлемнің көптеген мұнай өндіруші елдерінен алда тұр. Республикада қазіргі уақытта барланған және табылған 2,8 млрд. тонна мұнай мен конденсат қорынан және 1,9 триллион текше метр газ қорынан тұратын 172 мұнай, 42 конденсат және 94 газ кен орны бар. Оның ішінде хромның әлемдік қорының жартысынан астамы Қазақстан аумағында болса, одан өзге де қорғасын, мырыш, мыс, алтын мен күмістің бай қоры бар. Вольфрам қоры бойынша екінші, марганец қоры бойынша үшінші, қорғасын мен молибден қоры бойынша төртінші, темір кентасының қоры бойынша сегізінші орын алады. Жетекші өнеркәсіп салаларының қатарына түсті және қара металлургия жатады. Жоғары сапалы мыс пен мырыш, қорғасын мен кадмий әлемдік нарықта үлкен сұранысқа ие.
Қазақстан - дәнді дақылдар (негізінен астық), азық-түлік пен техникалық дақылдардың (күнбағыс, мақта) ірі өндірушісі. Ауыл шаруашылығындағы негізгі салалардың бірі - мал шаруашылығы. Ол жеңіл өнеркәсіпті шикізатпен, халықты тамақ өнімдерімен қамтамасыз етеді.
Қазақ елі өз мәдениетін дамытқан ел. Қазақ халқы салт-дәстүрге өте бай ел. Бұл-оның мәдениетті әрі тәрбиелі ел екендігінің айғағы. Белгілі қоғам қайраткері, заңгер Н.Шайкенов: «Ұлт дәстүрі – заңнан биік», – деген. Демек, салт-дәстүрлі ел – мықты әрі тұғыры берік ел. Біздің халқымыз өз ұрпақтарына ғасырдан ғасырға ұлт қасиетін салт-дәстүрмен, өнегені әдет-ғұрыппен, үлгіні жөн-жосықпен, әдепті ырым, тыйыммен тәрбиелеп, ұлағатты ұл, инабатты қыз өсірген. Қазақстан ғылымы да әлемдік ғылым қазынасына зор үлес қосты, іргелі ғылымдарды түбегейлі зерттеуге бағытталған ірі институттар жұмыс істейді
Объяснение: