Мәтінді оқып, төменде берілген тапсырмаларды орында. Біржан мен Сара айтысы - айтыс өнерінің озық үлгілерінің бірі. Айтыс 1871 жылы қазіргі Алматы облысының Қапал-Ақсу өңірінде Біржан Қожағұлұлы мен Сара Тастанбекқызы арасында өтеді. Бұл айтысты ең алғаш 1898 жылы Қазанда «Қисса Біржан сал менен Сара қыздың айтысқаны» деген атпен Жүсіпбек қожа Шайхисламұлы жариялады. Біржан мен Сара айтысы сол тұстағы қазақ әйелдерiнiң бас бостандығы мәселесін, адамгершілік пен әділдікті, шындықты өзекті тақырып етіп көтереді. Екі ақын өздері тұрған екі өңірдің жақсы-жайсаңдарының сан алуан адамгершілік қасиеттері мен келеңсiзiс-әрекеттерін жайып салып, оларға халық талабына сай келетіндей баға беріп отырады. Сарыарқадан Сараны жеңемін деп Жетісуға келген Біржан сал басынан амандасу рәсімін өз бойында дос тұрмақ дұшпан кемiтер бір міні жоқ сұлудың, шебер ақын, шешен қыздың бетін қайырып, жігерін жасытып алуға пайдаланбақ болады. Айтыс алға шында рулық бағыталса да, кейiн дәстүрлі арнадан ауытқып, жүйелі өнер сайысына, көркем де кестелі сөз жарысына айналады. Айтыста халқымыздың әдептілік пен әсемдік туралы пікірлері, эстетикалық талғам талаптары кең көрініс тапқан. Осының бәрі Біржан мен Саранын 19 ғасырдағы қазақ халқының болмыс-тіршілігін жан-жақты суреттейтін көркем туынды екенін айқын аңғартады. Айтыс негізіндегі Қ. Жұмалиевтің либреттосы бойынша 1946 жылы М. Төлебаев «Біржан - Сара» операсын жазды. 4. Сұрақтарға жауап беріңіз. Біржан Жетісу жеріне қандай мақсатпен келді? Сарыарқадан Сараны жеңемін деп мақсатпен Жетісуға келген Біржан сал басынан амандасу рәсімін өз бойында дұшпан тұрмақ дос кемітер бір міні жоқ сұлудың, шешен ақын, шебер қыздың бетін қайырып, жігерін жасытып алуға пайдаланбақ болады. Сарыарқадан Сараны жеңемін деп Жетісуға келген Біржан сал басынан амандасу рәсімін өз бойында дос тұрмақ дұшпан кемітер бір міні жоқ сұлудың, шебер ақын, шешен қыздың бетін қайырып, жігерін жасытып алуға пайдаланбақ болады.
Қыс келді. Мектептерде қысқы демалыс басталды. Менде қысқы демалысқа шықтым. Қыс басталғанда барлығы ап-пақ түске айналады. Қысқы демалыста мен сыртқа шығып шаңғы тебем, шанамен ойнам. Балалар ақшақар жасайды. Қыста бәріміз жылы киініп,көңілді журеміз,өйткені қысқы демалыс кезінде Жаңа Жыл мейрамы болады. Мен қысқы демалысты өте жақсы көремін! Әр қыстың өз ерекшелігі болады ғой. Осы жылдың қысы мен үшін ерекше уақыт болды. Себебі, осы қыста қар көп жауды. Балалармен, қыздармен , сырғанақ тептік, анда бардық, мында бардық деп ойдан құрастырып жаза берсеңші, қиын емес қой. Қысқы демалыс маған өте ұнады, мен уақытымды жақсы өткіздім: далада көп серуендедім, коньки тептім, әжеме қонаққа бардым. Бірақ, мен тек ойнаумен және көңіл көтерумен шектелген жоқпын. Демалыста мен бимен айналыстым, сондай-ақ, ата-анаммен бірге Шучинскке демалуға бардым. Менің қысқы демалысым маған өте ұнады.
ответ: Қанша алғыс айтсақ та, көп болмас еді. Біз әрқашанда сіздің ерлік, батырлығыңызды, неміс фашистерімен бетпе-бет келіп, тайсалмай шайқасқан күндеріңізді мақтан етеміз. Ол күндерді жадымызда сақтап, сізге бас иеміз. Осындай бейбіт өмір, тыныштық, молшылық, бізге сыйлаған бақытты балалық шақ, тек қана сіз және майдандастарыңыздың арқасында келген жеңіс. «Жеңіс! Жеңіс! Жеңіс!» - деп, ашық аспан астында қуанышымды айқайлап айтқым келеді. Ұлы Отан соғысына қатысқан Кеңес одағының батыры Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Бауыржан Момышұлы, Рақымжан Қошқарбаев, Қасым Қайсенов, Төлеген Тоқтаров, Нүркен Әбдіров.
ответ: Қанша алғыс айтсақ та, көп болмас еді. Біз әрқашанда сіздің ерлік, батырлығыңызды, неміс фашистерімен бетпе-бет келіп, тайсалмай шайқасқан күндеріңізді мақтан етеміз. Ол күндерді жадымызда сақтап, сізге бас иеміз. Осындай бейбіт өмір, тыныштық, молшылық, бізге сыйлаған бақытты балалық шақ, тек қана сіз және майдандастарыңыздың арқасында келген жеңіс. «Жеңіс! Жеңіс! Жеңіс!» - деп, ашық аспан астында қуанышымды айқайлап айтқым келеді. Ұлы Отан соғысына қатысқан Кеңес одағының батыры Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Бауыржан Момышұлы, Рақымжан Қошқарбаев, Қасым Қайсенов, Төлеген Тоқтаров, Нүркен Әбдіров.