Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз / Прочитайте текст и выполните задания Еламан теңізге тартты. Түнде жел тұрған ба, таяуда жауға үлпілдек қардың бет жағы борап,
жағалаудың мұзы қай көктайғақтанып қалыпты. Сонан бұл ақ қар, көк мұз үстінде күні бойы жалғыз.
Мұз ояды. Ау қарайды. Теңізге шыққанда, маңындағы кісілерді байқамайтын. Төбеде көк аспан. Табан
асты көк теңіз. Екі дүние арасында жабырқау ойды жанына серік қып, күні бойы күйбеңдеп жүріп өмір
туралы, өзі жөнінде ойлайды. Теңіз үстінде ғана емес, өмірде де жалғыз екенін ойлайды. Әке-шешеден
ерте айырылды. Әкесімен бірге туған ағасы - Есбол бұл арадан бір күншілік жерде тұрады. Баласыз,
жалғыз жетім шалдан қайыр шамалы. Ендігі жанашырдан - немере іні - Рай. Бірақ ол жас. Өзі сияқты о
да әке-шешеден жастай жетім қалды. Қазір қарт әжесі екеуі өз алдына түтүтетіп отыр.
Еламан күрсінді. Аяғы астында жатқан бір-екі балықты етігінің тұмсығымен теуіп, өзінен әрегірек
ысырып тастады да, аудың арқалығын ұстады. Күтпеген жерден қайын атасы есіне түсіп кетті. Тікбақай
тентек шал ел ішіне сыйымсыз. Отбасына да мазасыз. Еламанды «балықшы» деп атап, бұған айтқан
қай сөзді де әзілге айналдырып отырады. Оған бұл үйренген. Кеше де қатынаған біреуден
«балықшыға сәлем айт, ауыз ашқасын барам», - деп хабар жіберіпті.
1. Балықпен тіршілік етіп жатқан балықшылардың күнделікті күйбең тіршілігі қай жерде өтуде? *
A) Балқаш көлінің жағасында
Ә)Қарасор көлінің жағасында
Б) Каспий теңізінің жағасында
В) Арал теңізінің жағасында
2.Еламанның көңіл -күйі қандай? *
Жабырқау
Мазасыз
Сабырлы
Көңілді
3.Еламанның жанын мазалайтын не? *
Балықтар
Жолдастары
Жалғыздық
Өмір​

Саяхат туралы диалог

- Оқу жылының аяқталуына да бірер күн қалды. Бекболат, сен жазғы демалыста не істейсің?

- Биылғы жылғы жазғы демалысты тағатсыздана күтіп жүрмін, себебі ата – анам туған күніме арнайы ағылшын тілін үйрену үшін Лондонға жолдама сыйлаған болатын.

- Не деген керемет сыйлық! Сен үшін өте қуаныштымын! Қашан жол жүрмексің?

- Маусымның бірінде жолға шығамын.

- Жалғыз өзің шетелге шығуға қорықпайсың ба?

- Жоқ, қорықпаймын, себебі мен жалғыз бармаймын, ағылшын тілін шыңдау мақсатымен қаламыздағы басқа мектеп оқушылары да менімен бір топта болады.

- Е, онда жақсы екен. Аман – есен барып келуіңе және біліміңді шыңдап келуге тілектеспін.

- Көп рахмет, Мәди. Бар ынта – жігерімді осы оқуға арнаймын ғой, себебі мен өз болашағымды шет тілдерімен байланыстырамын.

- Жақсы, көріскенше! Саяхатыңжақсы өтсін!

- Рахмет, сау бол!

Бұл балаларды жаман әдет, жат пиғыл, ерсі қимыл, әдепсіз істерден сақтандыруда маңызды қызмет атқарады. «Ұлға отыз үйден тыю, қызға қырық үйден тыю» деген мақал осыған байланысты шыққан. «Бүйірін таяну –қайғының, жағын таяну - мұң-шердің, жүресінен отыру - әдепсіздіктің белгісі» деп танып, оған тыйым салған. Демек, тыйым - халықтық педагогиканың құрамдас бөлігі. Тыйым үлгілері мен сөздері ел ішінде өте көп.

Осы тыйым сөздер арасында ер бала мен қыз балалардың өздерін қалай ұстау керек екендігін:қыз балаға көп күлуге, ер балаға көп сөйлемей мақтана бермей өзін басып отыру кереіндігін Абай атамыз да айта кеткен 5нәрседен асық бол өсек өтірік мақтаншақ еріншек бекер малшашбақ-дегендей.

Жаман әдет жақсы ат алып бермейді деген атам қазақ.

Объяснение:

(Авторлық құқық қорғалды)

(Авторское право защищено)

(Copyright is protected)