Мәтінді түсініп оқыңдар. Мәтіннен негізгі және қосымша ақпаратты анықтаңыз.
Ата - уақыт өлшемдерінің бірі. Қазақша дүйсенбі, сейсенбі,
сәрсенбі, бейсенбі, жұма, сенбі, жексенбі деп бөлінетін атга
күндерінің атаулары парсы тілінің негізінде қалыптасты.
Қазақы дүниетанымга сайкес атганың әр күнінің өзіндік қасиеті
бар. Мысалы, атаның екінші - сейсенбі күнін ауыр күн деп есептеп,
алыс жолға шықтаған, жаңа іс бастамаган. Сәрсенбіні сәтті күн санап,
бел буган оңтайлы істерін осы күні бастауға тырысқан. Қазақта
аптаның орнына жұма немесе жеті ұғымдары қолданыла береді. Бұл
жұма күні немесе жеті ұғымдарының қасиетті саналуына байланысты
болса керек.
Жаңа туған аіr орағы ұшая келе жеті күнде жарты айға, келесі
жеті күнде толған айға айналады. Үшінші аптада айдың тек сол жақ
жартысы қалады, ақыры төртінші аптада өліараға – ескі ай мен жаңа
туатын айдың шегарасына жетеді. Айда болып тұратын мұндай
аталық озгерістерге халық айрықша мән береді. Себебі осы
өзгерістердің негізінде ауа райын болжаудың сан ғасырлық тәжірибесі
қалыптасқан.
Негізгі ақпарат
Қосымша ақпарат
А мәтіні
1. В
2. С
3. Менің ойымша дұрыс. Әр адам кішкентай кезінен бастап бойжеткенде кім болам деген сұрақ мазалайды. Өзің жақсы көретін іспен айналысу, менің ойымша үлкен бақыт.
Ә мәтіні
1. С
2. D
3. Менің ойымша әр адам үшін ең басты құндылық, ол- отбасы. Осындай жарыстарды ұйымдастыру арқылы көптеген отбасылар өз өнерін ортаға салады. Сондықтан осындай жарыстарға қатысу отбасы үшін үлкен пайда тигізеді.
Жазылым
1 такырып
Үш тілді меңгеру
Тіл білу – байлық. Әсіресе, өркениеттік өрелік алға шығып, жаһанданудың лебі есіп тұрғанда көп тілді игергенге ешкімнің таласы бола қоймайтыны анық. Сондықтан қазақ, орыс және ағылшын тілдерін жетік меңгерген ұрпақ қалыптастырып, бәсекеге қабілетті болу мақсатында мемлекетіміз аямай қаржы бөліп, түрлі іс - шаралар ұйымдастырып келеді. «Үштұғырлы тіл» туралы жобаны Елбасы Н. Ә. Назарбаев 2006 жылдың қазанында өткен Қазақстан халқы ассамблеясының XII құрылтайында жария еткен болатын. Ал 2007 жылғы “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты халыққа жолдауында «Тілдердің үш тұғырлылығы» атты мәдени жобаны кезең - кезеңмен іске асыруды ұсынды.
Ағылшын тілі әлемдегі ең кең тараған тіл. Шамамен бұл тілде жер бетінде бір миллиардтан астам адам сөйлей алады. Әлемдегі экономикасы дамыған мемлекеттер - Ұлыбритания мен АҚШ-тың мемлекеттік тілі. Сонымен қатар, ондаған мемлекеттердің ресми тілі.
Көп тілді меңгерген жастар көп тіл білу адамның мінезіне де, карьерасына да, өміріне де оң әсер ететінін айтып жатады. Өзге тілді білу жаңаша ойлауға және бұрынғы қалыптасқан пікірлеріңді одан әрі дамытуға үлкен септігін тигізеді. Жаңашылдыққа, объективті ойлауға жетелейді.
Объяснение:
Қазақстан жеріндегі тұңғыш теміржол магистралі 1894 жылдың 25 қазанында Покров слободасы (бүгінде РФ Саратов облысындағы Энгельс қ.) - Орал тар табанды темір жол телімінің құрылысы аяқталғаннан кейін ашылды. Осы жолдың 130 шақырымы қазіргі Қазақстан жері арқылы өткен. Арада 4 жыл өткеннен кейін Урбах-Астрахан тар табанды темір жол іске қосылды. Мұның да 77 шақырымы қазақ даласын басып өтті.
Солтүстік Қазақстанның дамуы үшін 1891-1896 жылдары салынған Транссібір магистралінің, дәлірек айтқанда, оның «қазақстандық» 190 шақырымының маңызы зор еді. Бұл жол қазақ пен орыс халықтарының экономикалық және мәдени жақындасуына үлкен үлесін қосты.
1901-1906 жылдары Қазақстан жерінің 1660 шақырымдық аумағын алған, Орта Азия мен Ресейдің орталығын қосатын, Орынбор-Ташкент темір жолы салынды.
1914-1917 жылдары болашақ Түрксібтің бір бөлігі Жетісу жолының Арыс-Пішпек телімі салынды.
1915 жылы Челябинскі-Троицкі-Қостанай (Қазақстан арқылы 166 км.) магистралі салынды.
1915-1917 жылдары соғылған Алтай темір жолының (Новосибирск-Семей) 122 шақырымы Қазақстан жері арқылы өтті. Бұдан басқа 1918 жылға дейін 117 шақырымдық Екібастұз-Ермак тар табанды темір жолы жұмыс істеп тұрды. 1918 жылға қарай Қазақстан аумағындағы шойын жолдың жалпы ұзындығы 2,6 мың шақырымға жетті.
Кеңес заманының алғашқы темір жолы 1920-1922 жылдары салынған Петропавл-Көкшетау телімі болды. Қазақстанның түкпірдегі аймақтарын дамыту және астықты шығару қажеттілігіне байланысты 1926-1931 жылдары Бурабай-Курорты және Ақмола стансалары арқылы Қарағандыға дейін жалпы ұзындығы 700 шақырымнан асатын жол салынды. 1924 жылы Құлынды-Павлодар теміржол желісі құрылды. Ембідегі мұнай кәсіпшілігінің дамуына 1926 жылдан басталған Гурьев-Доссор тар табанды жолы ықпал етті.
1927-1930 жылдар аралығында салынған ұзындығы 1444 км Түркістан-Сібір (Түрксіб) магистралінің аяқталуы заманалық оқиға болды. Ол Қазақстанды Сібірмен байланыстырып, республиканың экономикалық дамуына және шөлді жерлердің игерілуіне әсер етті.
Орталық Қазақстан өңірінің өндірісі үшін 30-шы жылдары салынған Ақмола-Қарағанды, Қарағанды-Балқаш (490 км), ал оңтүстік үшін Шымкент-Ленгір жол телімдері зор маңызға ие болған. Алтай тау кен өндірісінің дамуында 1930 жылы салынған Локоть-Защита (235 км), сосын Лениногорскіден Зыряновскіге дейін созылған жол шешуші рөл атқарды.