Мәтінді тыңда. Оқыт «Жигсо» - «Балшекте, жинақта!». Сынып үш топқа бірігеді. Әр топқа бірігеді. Олар өздері оқыған мәтін болігінің мазмұнын бірігіп талдайды, ой бөліседі.
өздеріне тиесілі балігін оқиды. 2-кезеңде әр топтағы балалар нөмірлеріне сәйкес бір
топтағы окушылар NI, N2, N 3 түрінде белгіленеді. 1-кезеңде әр топтағы балалар мәтіннің
елдері қалаған тәсілмен (тірек сөздер кестесі, кластер, диаграмма, сурет, карта және т.б.)
3-кезенде топ мүшелері қайта оз орындарына барады да мәтіннің мазмұны бойынша кеңес
ойларын жинақтайды. 4-кезеңде әр топ өз жұмыстарын сыныптың алдында қорғайды.
МӘТІН
ПІДАЛЫМ оқылым
тапсырма
«Царь Саков» А. Дузелханов
1. Сақтар мемлекетінде жауынгерлердің, әсіресе қолбасшылар мен батырлардың орны
жоғары болды. Одақты сақ көсемдерінің кеңесі сайлаған патшалар биледі. Тайпа көсемдер
тайпа мүшелері сайлады. Сақ қоғамы үшке бөлінді: әскерлер, абыздар, ру мүшелері (егінше
малшылар, қолөнершілер және т.б.). Патша мен әскер көсемдерін тек қана әскер тобынан
сайлады. Адамзат дамуының бұл кезеңін «Әскери демократия» деп атайды. Сақ жауынгерін
қару-жарағы мен сауыт-сайманы түгел болған. Еуропада мұндай қарулар орта ғасырларда ға
пайда болды.
2. Геродот: «Біз білетін халықтардың барлығынан да скиф халқы данышпан... Өздері
разылық еттесе, олардың еліне басып кірген ешбір жау сақтарды жаулап ала алмайды.
Олардан қашылу та құтыла алмайды. Өйткені скифтердің қаласы, қамалы жоқ. Баспанасын
дерімен ала жүреді, барлығы аттылы, садақ атқыштар; олар жеңімпаз. Ешкім жеңе алмайты
болмағанда қайтеді! Скифтер өздерін де, аттарын да сауытпен қорғаған»,
деп жазған
олардың эволюциялық жетістіктерін байланысты құстардың таралуы. Құстар - жыланға омыртқалы белсенді ұшу меңгерген ұшатын кейін екінші топ. ежелгі, бауырымен жорғалаушылар мен қазіргі заманғы құстардың арасындағы қанатты аралық нысандары шамамен 150 миллион жыл бұрын пайда болды. Бұл Archeopteryx тасқа айналған қаңқалары нәтижелері көрсетілген. құстардың эволюция тамаша ұшқыш болды. Бұл әрекетті орындау үшін, олар артық салмағы құтылу. көпіршік жоғалтты. Олар тіс және жақ әлдеқайда оңай айналды жоғалып кетті. JAWS жұмыс gizzard, Fray тағамды жұтып алады қатты қабырғалары жүзеге асыруға бастады. безді асқазан - Асқорыту құстар арнайы бөлімінде орын алады табылады. құстардың сүйектері кеуекті және жұқа айналды. Ұзақ құйрық орнында бірнеше балқытылған омыртқалардың тұрады, жинақы tailbone пайда. Шеттері жіңішке және жалпақ айналады. Алайда, олар өзара келісім бойынша қажетті жағы филиалдары болды. тоқылған себеті ретінде көкірек қуысы құстар - өте жеңіл және өте күшті. қуатты кеуде бұлшық ұшағын қосылу үшін қажетті сүйек - кеуде белгілеген киль болып табылады. Кейбір кеуде және сегізкөз омыртқа құстар бірге біріктіріліп. Бірге кеуде олар берік денені және енжар лайнердің құрайды, егер. Құс Мойын басшысының тамаша ұтқырлығын қамтамасыз етеді. Мысалы, өйткені, бұл 270 градусқа бұруға болады.
энергия көп ұшатын бұлшық жұмыс істеу үшін қажет. Сондықтан құстар өте жоғары метаболикалық мөлшерлемесі болып табылады. Мысалы, молочница дайджестер және толық ғана 45 минут жидек жұтып құрған. Ол ешқандай апат құстар әдетте балық, жәндіктер, жидектер, жүгері, құрттар жеп болып табылады -, қоректік заттардың көп жылы тамақ өнімдері екенін. онда толық қоректілер құстар. Өсті метаболизмі жылы қанды құстардың себебі болып табылады. олардың дене температурасы тұрақты және қоршаған ортаның жағдайына тәуелсіз болып табылады. Ол көбінесе адамның дене температурасы әлдеқайда жоғары болып табылады. Мысалы, торғай, ол орта есеппен 41,7 ° С құстар жүрегі қатты ашуланды қарқынмен жұмыс істейді. Мысалы, Канар, ол минутына 500-ден астам рет азаяды. Нәтижесінде, көптеген шағын құстардың өмірі. жасушалары ұзақ аман мүмкін, дегенмен орта певчие, екі жылдан астам өмір сүреді емес.
жылдам құс ұшу қанаттарымен жапқыштары, көп, ол тыныс. кеуде қозғалысына байланысты құстардың қанаттары жұмысы. қанаттары көтерілген кезде, ол белсенді түрде азайтады және өкпе мен әуе қап жүзеге ауаны итермелейді. қанаттарын түсіргенде пассивті әуе өкпеге кіреді. тыныс Адамдар акт басқаша жүреді - белсенді тыныс ауаны Шаңсорғыш және енжар шығады шығарған. Осы мүмкіндіктердің нәтижесінде адам әуе кемесінің бірқатар көрсеткіштер жиі жоғары омыртқалыларды ұшатын тамаша құстар болып табылады. Мысалы, мұхиттың үстінен ұшып кезінде Тынық Алтын Plover оның массасының шамамен 60 г жоғалтып, қонусыз 400 км еңсеру. әуе кемесінің осындай қабілеттерін бар болса, онда олар отын жарты литр кем пайдаланып, 30 км-ге дейін ұшып еді. нақты отын шығыны сегіз есе.
Құстардың арасында ешқандай бір жазға өлшемін затмит жатыр. носорогов және пілдер салыстыруға жоқ ұшатын алыптар, болуы мүмкін. ірі мөлшері ұшуға қабілетін жоғалтқан ғана құстардың жетті. Лапы, қауырсындар және тұмсықты -, мүмкін, сәл өзгеруі мүмкін құс, негізгі органы болып табылады. мінсіз, олардың қоршаған ортаға бейімделген құстар Әрбір түр.
Көптеген түрлері құстар жасайды тұрақты ұзақ мерзімді көші-қон бір аймақ Жерлері басқа. Көп жүргізеді көшпелі өмір салтын үнемі перемещаясь қашықтыққа өз құзыреті шегінде ареалдарының. Құс болып табылады әлеуметтік-жануарларға, олар сөйлеседі бір-бірімен көмегімен визуалды және дыбыстық сигналдар орындайды бірқатар жағдайларда қоғамдық іс-коммуналдық ұя салатын құстар, бірлескен аң аулау немесе өсімдіктерді қорғау жыртқыш[1]. Көптеген түрлері үшін тән моногамия. Әдетте, жұмыртқа жинақталады да ұясы және насиживаются бір немесе екі мүшелерінің жұп. Көптеген құстардың ұзақ уақыт күтеді өзінің потомством кейін пайда жарық.