- Один из десяти световых лет за два месяца «айт» овец, видели, наверное, и есть этот день, есть и, наверное, не видели...
I
О цвет. Горячей тихого океана в безветренную погоду. Тень села скот со двора каждый топтанып немного, большинство комаров дымом... ызындаған ықтасында строительстве, сона, шіркей есінді тандырғандай...
Все қыбырлап села должностного лица, (далее-закон) в проехались. Одеты все. На лицах әлденедей куаныштың один знак. В большинстве очаг октября а. земельного варенная, мясо жирных Старых... бұрқылдап кипит активная пена-шалдар құртаң, две самые интересные-две тени
-Яркость-месяц, день в день, что есть у незрячих и слабовидящих людей-ау!..
Села перед шапкой одного среднего дома по месту-при жүйме человек. В течение кәрілеу самые интересные, единичные шалдау есть люди, которые...
Қайрап один нож, один парень в красной семіздеу өгізді руках.
Человек приезжих:
- Жертва кабыл болсын, - говорит.
- Лучшие, пусть айтқаның! - шалдар говорит.
- Почему вечер остается жатырсындар?
- В том, что скота- края, где бывший удержания забоя эры
В стороне от центральной площади, стоит поговорить с Зәйкүлмен...
- Ты шалсайшы, и кәйтейін.
- Овцы, ой, ты заходи, и ренжімеймін.
- Заходи, баба-яга, Жұмекең его разрешения, тоқталасың, это точно.
- Да, говорю искренне. Ведь недоношенный, какое бы положение тебя бог... я ведь и раньше позвонить махрұм қылмас кабыл...
- Овец, қылма меня волокиту...
- Почему?
- Как шалатынын, не знаю, как учатся, пятеро в тяжелом состоянии.
сын есім деп заттың сапасын, сипатын, қасиетін, көлемін, салмағын, түсін (түр-реңін), дәмін және басқа сол сияқты сыр-сипаттарын білдіретін лексика-грамматикалық сөз табын айтамыз.
морфологиялық сипаттары
сын есімнің табиғи қызметі зат есімге анықтауыш мүше болу. ол зат есімге тіркесіп анықтауыш қызметін атқарғанда ешқандай өзгеріске үшырамайды: анықталатын зат есім көптік, септік, тәуелдік формаларының қайсысында қолданылса да, сын есім . еш уақытта да тәуелденбейді, көптелмейді және септелмейді.
сонымен бірге, бір алуан сын есімдер зат есімді анықтауларымен қатар, етістікті де анықтап, үстеу сөздердің қызметтерін атқарады. мысалы: семіз сөйлеп, арық шыққанша, арық сөйлеп, семіз шық (мақал).
синтаксистік қызметі
сын есім, өзінің табиғи жаратылысына сәйкес, сөйлемде көбінесе анықтауыш мүше болып қызмет атқарады. мысалы: үш-ақ нәрсе - ң қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек (абай).
сын есім баяндауыш та бола алады және баяндауыштың құрамына да ене береді. мысалы: төрт бөлмелі тас үй салқын да жайлы (ғабит махмұтұлы мүсірепов).
сын есімдер сөйлем ішінде етістіктерден болған мүшелердің алдында (бұрын) тұрса, әрқашан пысықтауыш мүше болады. мысалы: жақсы студент жақсы оқиды.
сын есімге күшейту үстеулері (өте, аса, тым, тіпті, керемет, орасан, ересен т.б.) тіркесе алады. мысалы: өте жақсы, аса биік, тым ащы, тіпті жалқау, керемет жүйрік, орасан зор.
егер екі я онан да көп жалаң сапалық сын есімдер бір-бірімен қабаттасатындай болса, олар бірін-бірі анықтамайды да, біріне-бірі бағынбайды да, әрқайсысы өз тұстарынан тікелей зат есімге қатысты болады. мысалы: ермeк оқтай түзу, ұзын, биік, кеңжолмен келеді (ғабиден мұстафин).
семантикалық топтары
сын есімдер семантикалық мағыналары мен грамматикалық ерекшеліктеріне қарай, сапалық (негізгі) сын және қатыстық(туынды) сын деп аталатын екі салаға бөлінеді. бұл сындардың қай-қайсысы болса да қандай? қай? (қалай? ) деген сұрауларға жауап береді.
сапалық сын есімдер
"сапалық сын есімдер" деп мағынасы жағынан заттың әр алуан сыр-сипатын, атап айтқанда, түрі мен түсін (ақ, қара, сұр т. сыры мен сапасын (жақсы, жаман, тәуір, нашар т. көлемі мен аумағын (үлкен, кіші, ауыр, жеңіл т. дәмі мен иісін (ащы, тәтті, күлімсі т.б.) білдіретін және заттың басқа да қасиет-белгілерін білдіретін сөздерді айтамыз.[1]
қатыстық сын есімдер
қатыстық сын есімдер деп бір заттың белгісін басқа бір заттың я іс-амалдың қатысы арқылы білдіретін сөздерді атаймыз.
осы ерекшелігіне қарай, қатысты сын есімдер тиісті жұрнақтар арқылы басқа есімдер мен етістіктерден жасалады да, заттың сыртқы түрі мен түсіне, кескіні мен келбетіне, сыры мен сынына, ішкі қасиеті мен сипатына, мекен мен мезгілге және басқа да сол сияқты белгілеріне қатысты сындық ұғымдарды білдіреді. мысалы: үй базар, үй мазар (мақал); өткір пышақ қол кесер (мақал); бұл - жазғы жайлы қоныс (мұхтар омарханұлы әуезов).[2]
Многие слова не знаю
- Пусть, порадовало!
- Один из десяти световых лет за два месяца «айт» овец, видели, наверное, и есть этот день, есть и, наверное, не видели...
I
О цвет. Горячей тихого океана в безветренную погоду. Тень села скот со двора каждый топтанып немного, большинство комаров дымом... ызындаған ықтасында строительстве, сона, шіркей есінді тандырғандай...
Все қыбырлап села должностного лица, (далее-закон) в проехались. Одеты все. На лицах әлденедей куаныштың один знак. В большинстве очаг октября а. земельного варенная, мясо жирных Старых... бұрқылдап кипит активная пена-шалдар құртаң, две самые интересные-две тени
-Яркость-месяц, день в день, что есть у незрячих и слабовидящих людей-ау!..
Села перед шапкой одного среднего дома по месту-при жүйме человек. В течение кәрілеу самые интересные, единичные шалдау есть люди, которые...
Қайрап один нож, один парень в красной семіздеу өгізді руках.
Человек приезжих:
- Жертва кабыл болсын, - говорит.
- Лучшие, пусть айтқаның! - шалдар говорит.
- Почему вечер остается жатырсындар?
- В том, что скота- края, где бывший удержания забоя эры
В стороне от центральной площади, стоит поговорить с Зәйкүлмен...
- Ты шалсайшы, и кәйтейін.
- Овцы, ой, ты заходи, и ренжімеймін.
- Заходи, баба-яга, Жұмекең его разрешения, тоқталасың, это точно.
- Да, говорю искренне. Ведь недоношенный, какое бы положение тебя бог... я ведь и раньше позвонить махрұм қылмас кабыл...
- Овец, қылма меня волокиту...
- Почему?
- Как шалатынын, не знаю, как учатся, пятеро в тяжелом состоянии.
* * *
сын есім деп заттың сапасын, сипатын, қасиетін, көлемін, салмағын, түсін (түр-реңін), дәмін және басқа сол сияқты сыр-сипаттарын білдіретін лексика-грамматикалық сөз табын айтамыз.
морфологиялық сипаттарысын есімнің табиғи қызметі зат есімге анықтауыш мүше болу. ол зат есімге тіркесіп анықтауыш қызметін атқарғанда ешқандай өзгеріске үшырамайды: анықталатын зат есім көптік, септік, тәуелдік формаларының қайсысында қолданылса да, сын есім . еш уақытта да тәуелденбейді, көптелмейді және септелмейді.
сонымен бірге, бір алуан сын есімдер зат есімді анықтауларымен қатар, етістікті де анықтап, үстеу сөздердің қызметтерін атқарады. мысалы: семіз сөйлеп, арық шыққанша, арық сөйлеп, семіз шық (мақал).
синтаксистік қызметісын есім, өзінің табиғи жаратылысына сәйкес, сөйлемде көбінесе анықтауыш мүше болып қызмет атқарады. мысалы: үш-ақ нәрсе - ң қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек (абай).
сын есім баяндауыш та бола алады және баяндауыштың құрамына да ене береді. мысалы: төрт бөлмелі тас үй салқын да жайлы (ғабит махмұтұлы мүсірепов).
сын есімдер сөйлем ішінде етістіктерден болған мүшелердің алдында (бұрын) тұрса, әрқашан пысықтауыш мүше болады. мысалы: жақсы студент жақсы оқиды.
сын есімге күшейту үстеулері (өте, аса, тым, тіпті, керемет, орасан, ересен т.б.) тіркесе алады. мысалы: өте жақсы, аса биік, тым ащы, тіпті жалқау, керемет жүйрік, орасан зор.
егер екі я онан да көп жалаң сапалық сын есімдер бір-бірімен қабаттасатындай болса, олар бірін-бірі анықтамайды да, біріне-бірі бағынбайды да, әрқайсысы өз тұстарынан тікелей зат есімге қатысты болады. мысалы: ермeк оқтай түзу, ұзын, биік, кеңжолмен келеді (ғабиден мұстафин).
семантикалық топтарысын есімдер семантикалық мағыналары мен грамматикалық ерекшеліктеріне қарай, сапалық (негізгі) сын және қатыстық(туынды) сын деп аталатын екі салаға бөлінеді. бұл сындардың қай-қайсысы болса да қандай? қай? (қалай? ) деген сұрауларға жауап береді.
сапалық сын есімдер"сапалық сын есімдер" деп мағынасы жағынан заттың әр алуан сыр-сипатын, атап айтқанда, түрі мен түсін (ақ, қара, сұр т. сыры мен сапасын (жақсы, жаман, тәуір, нашар т. көлемі мен аумағын (үлкен, кіші, ауыр, жеңіл т. дәмі мен иісін (ащы, тәтті, күлімсі т.б.) білдіретін және заттың басқа да қасиет-белгілерін білдіретін сөздерді айтамыз.[1]
қатыстық сын есімдерқатыстық сын есімдер деп бір заттың белгісін басқа бір заттың я іс-амалдың қатысы арқылы білдіретін сөздерді атаймыз.
осы ерекшелігіне қарай, қатысты сын есімдер тиісті жұрнақтар арқылы басқа есімдер мен етістіктерден жасалады да, заттың сыртқы түрі мен түсіне, кескіні мен келбетіне, сыры мен сынына, ішкі қасиеті мен сипатына, мекен мен мезгілге және басқа да сол сияқты белгілеріне қатысты сындық ұғымдарды білдіреді. мысалы: үй базар, үй мазар (мақал); өткір пышақ қол кесер (мақал); бұл - жазғы жайлы қоныс (мұхтар омарханұлы әуезов).[2]